• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سب خلفا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: اهانت، سب، سب خلفا،
پرسش: آیا توهین به خلفای سه گانه یا بعضی از آنها جایز است؟
پاسخ: بنا بر روایت سب مؤمن جایز نیست؛ اما از آنجایی که خلفای سه گانه بدعت گذار در دین هستند و مبدع نمی تواند مؤمن باشد بنابراین سب خلفا اشکالی ندارد.



اهانة از ماده هَوْن به معنای سبک کردن و خوار کردن.
[۱] محمّد بندر دیگی، فرهنگ جدید (عربی ـ فارسی)، ترجمه منجد الطلاب، تهران، انتشارات اسلامی، ماده هون.
اهانة و توهین مصدر است بمعنای خوار کردن، سبک شمردن، پست کردن، سست کردن، ضعیف کردن.
[۲] عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ماده الف و ت.



اهانت را می توان به دو قسم تقسیم نمود:
۱ـ اهانتی که همراه با تنقیص یعنی همراه با مذمت کردن، ناقص شمردن، هتک کردن باشد این سبّ است و سبّ هم حرام است. ۲ـ اهانتی که همراه با تنقیص نباشد در این صورت سبّ نیست.
[۳] اقتباس از کتاب المواهب فی تحریر احکام المکاسب، استاد جعفر سبحانی، ص۴۱۵.



سبّ کردن مؤمن حرام است و بر این مطلب دلیل های چهارگانه یعنی کتاب و سنت و اجماع و عقل دلالت می کند.
[۴] المواهب، ص۴۱۵.



در روایتی از نبی اکرم صلی الله علیه وآله می خوانیم که فرمود: سباب المؤمن فسوق، و قتاله کفر، و اکل لحمه معصیة و حرمة ماله کحرمة دمه.سبّ کردن مؤمن فسوق و بیرون شدن از فرمان خداست، و جنگ و قتال با کفر است و غیبت کردن او معصیت است، و مالش مثل خونش محترم است. البته توجه به این نکته لازم است که در روایات لفظ مؤمن به کار رفته و این اخص از مسلمان است که بررسی این مورد به جای خود موکول می گردد.


شکی در این نیست که سبّ کردن مؤمن حرام است، جز اینکه مواردی از این حکم استثنا شده است که سبّ آنها حرام نیست از جمله آنها مبدع و بدعت گذار است.
[۶] المواهب، ص۴۱۸.



بدعت از ماده بَدْع به معنای اختراع تازه که قبلاً نبوده است و در اصطلاح: بدعت در دین یعنی چیزی را که جزء دین نیست به دین نسبت دادن و در آن وارد کردن
[۷] ترجمه منجد الطلاب، ماده بدع، ص۲۰.



روایاتی در مورد اهل بدعت وارد شده است که دلالت بر عدم حرمت سبّ آنها می کند.
۱. داود بن سرحان از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل می کند که امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: رسول اللّه ـ صلی الله علیه وآله ـ فرمودند: بعد از من وقتی اهل ریب و بدعت گذار را دیدید اظهار برائت کنید و از آنها دوری جوئید و آنها را بیشتر سبّ کنید این روایت به وضوح و روشنی دلالت می کند بر اینکه سبّ و دشنام دادن بدعت گذار جایز است.
۲. روایت حفص بن عمرو عن ابی عبداللّه عن ابیه عن علی ـ علیهم السلام ـ قال: من مشی الی صاحب بدعة فوقره فقد مشی فی هدم الاسلام.
علی ـ علیه السلام ـ فرمود: هر کس به طرف صاحب بدعت قدم بردارد و او را احترام کند و محترم بشمارد قطعاً در هدم و ویران کردن اسلام قدم برداشته است.


سلیم بن قیس می گوید: از امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ شنیدم که برایم حدیث نقل می کرد و می فرمود: پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ فرمود: دو مریضند که سیر نمی شوند... علما دو نوعند.... تا می رسد به اینجا و می گوید: سپس حضرت رو به عده ای از اهل بیت و شیعیانش کرد و فرمود: به خدا قسم، از حاکمان قبل از من کارهای بزرگی سر زده که در آنها عمداً با پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ مخالفت کرده اند. اگر مردم را بر ترک آنها و برگرداندن آنها از موقعیت کنونی به صورتی که در زمان پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ اجرا می شد وادار کنم لشکر من از اطرافم پراکنده می شوند بطوری که در لشکرگاه هم جز خود و عدّه کمی از شیعیانم که فضیلت و امامت مرا از روی کتاب خدا و سنّت پیامبرش ـ نه از راه دیگری ـ معتقدند کسی باقی نمی ماند!!
چگونه می بینید اگر درباره مقام ابراهیم علیه السلام دستور دهم و آن را به مکانی که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ در آن قرار دارد برگردانم و فدک را به وارثان فاطمه ـ علیها السلام ـ باز گردانم، وصاع و مدّ پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ را به صورتی که بود برگردانم و زمین هایی که پیامبر صلی الله علیه وآله تعیین کرده بود به اهلش بدهم، و خانه جعفر بن ابی طالب را به وارثان او برگردانم و آنرا از مسجد جدا کرده خراب نمایم. و قضاوت هایی را که حاکمان قبل از من به ظلم قضاوت کرده اند برگردانم و از آنچه از زمین خیبر قسمت شده بازگردانم، و دیوان عطاریان را از بین ببرم و همانگونه که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ عطا می فرمود عطا کنم و اموال را بین اغنیا قرار ندهم، و فرزندان بنی ثعلب را اسیر کنم و به مردم دستور دهم که در ماه رمضان جز نماز واجب را به جماعت نخوانند، در این صورت بعضی از افراد لشکر ـ که همراه من می جنگند ـ خواهند گفت: «وای بر اهل اسلام!» همانطوری که گفتند: سنّت عمر را تغییر می دهی، و ما را از اینکه در ماه رمضان نماز مستحبی بخوانیم منع می نمایی؟! بطوری که ترسیدم در لشکرم شورش کنند. چه سخت است بر من آنچه از این امّت بعد از پیامبرشان از اختلاف و اطاعت از رهبران ضلالت و دعوت کنندگان به آتش دیده ام.
[۹] انصاری زنجانی، اسماعیل، اسرار آل محمد، ترجمه کتاب سُلیم بن قیس هلالی، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۶ق، ۱۳۷۵، ص۳۸۱، ح۱۸.



از مطالب یاد شده به خوبی استفاده می شود که ابوبکر و عمر و عثمان بدعت گذار بودند و پرواضح است که بدعت گذار نمی تواند مؤمن باشد.


۱. محمّد بندر دیگی، فرهنگ جدید (عربی ـ فارسی)، ترجمه منجد الطلاب، تهران، انتشارات اسلامی، ماده هون.
۲. عمید، حسن، فرهنگ فارسی، ماده الف و ت.
۳. اقتباس از کتاب المواهب فی تحریر احکام المکاسب، استاد جعفر سبحانی، ص۴۱۵.
۴. المواهب، ص۴۱۵.
۵. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۶۱۰، ح۳.    
۶. المواهب، ص۴۱۸.
۷. ترجمه منجد الطلاب، ماده بدع، ص۲۰.
۸. وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۰۸، ح۳.    
۹. انصاری زنجانی، اسماعیل، اسرار آل محمد، ترجمه کتاب سُلیم بن قیس هلالی، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۶ق، ۱۳۷۵، ص۳۸۱، ح۱۸.



اندیشه قم.    


رده‌های این صفحه : اهانت به خلفاء و صحابه | خلافت | کلام




جعبه ابزار