زیارت خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زیارت خدا، امام حسین علیه‌السلام،
ائمه،
عرش.
پرسش: در روایتی درباره زیارت
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ آمده: «مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ‌بْنِ عَلِیٍّ (ع) یَوْمَ عَاشُورَاءَ عَارِفاً بِحَقِّهِ کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ...». لطفاً معنی این
روایت و میزان اعتبار آن را بفرمایید.
پاسخ: ۱. تمام راویان این
حدیث، از ثقات هستند؛ ۲. مقصود از تشبیه در این حدیث، تشبیه به مکان نیست؛ زیرا خدا دارای مکانی نیست تا عرش، مکان خدا محسوب شده و محل دیگر را تشبیه به مکان خدا کنند؛ بلکه عرش، منسوب به خدا و محل زیارت است؛ پس، معنی آن، زیارت کردن عرش خداست؛ ۳. زیارت
ائمه معصومان ـ علیهم‌السلام ـ به‌خصوص زیارت امام حسین علیه‌السلام، چون به دستور الاهی بوده، زیارت
خداوند محسوب می‌شود و تعبیر «کمن زار الله فی عرشه» درباره زیارت
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و دیگر ائمه ـ علیهم‌السلام ـ هم وجود دارد.
در کتب حدیثی، این حدیث شریف این‌گونه بیان شده است: «عَنْ مُحَمَّدِبْنِ عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ یَعْقُوبَ‌بْنِ یَزِیدَ عَنِ ابْنِ أَبِی‌عُمَیْرٍ عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ ـ علیه‌السلام ـ قَالَ: مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ‌بْنِ عَلِیٍّ ـ علیه‌السلام ـ یَوْمَ عَاشُورَاءَ عَارِفاً بِحَقِّهِ کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ»؛ «کسی که
قبر حسین‌بن علی ـ علیه‌السلام ـ را در
روز عاشورا زیارت کند، درحالی‌که به
حق آن حضرت
معرفت و آگاهی داشته باشد، مانند کسی است که خدا را در عرش او زیارت نموده است».
تمام راویان این حدیث، از ثقات هستند و روایات نقل شده از آنها صحیح می‌باشد
پس، این روایت از جهت سندی اشکالی نداشته و معتبر است.
البته در برخی روایات تعبیر «یوم عاشورا» نیامده و مطلق است؛ مانند: «مُحَمَّدٌ الْحِمْیَرِیُّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ‌شَمُّونٍ عَنْ مُحَمَّدِبْنِ سِنَانٍ عَنْ بَشِیرٍ الدَّهَّانِ قَال: ... مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ‌بْنِ عَلِیٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ عَارِفاً بِحَقِّهِ کَانَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ»
که منافاتی ندارد؛ زیرا در برخی روایات تعبیر «یوم عرفه» هم آمده است
و بیان روز در برخی روایات به‌عنوان نمونه کامل‌تر می‌باشد و زیارت
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در هر زمانی دارای عظمت و
ثواب بسیار است.
به‌هرحال در همه این روایات، جمله «کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ» ذکر شده است. به بیان دیگر، این بخش از حدیث، دارای
تواتر لفظی می‌باشد.
مقصود از تشبیه در این حدیث، تشبیه به مکان نیست؛ زیرا خدا دارای مکانی نیست تا عرش، مکان خدا محسوب شده؛ بلکه عرش منسوب به خدا و محل زیارت است؛ چون
ملائکه هم گرداگرد عرش خدایند؛
و این‌که گفته شود «نزور اللَّه فی عرشه» به نوعی مترادف با «نحج بیت‌اللَّه» است؛ پس، معنی روایت، زیارت کردن
عرش خداست.
از یک‌سو، همان‌طور که اطاعت از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، همان اطاعت از خداست؛ چون اطاعت
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به دستور خدای متعال می‌باشد: «
مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّی فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً»؛ «کسی که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده و کسی که سر باز زند، تو را
نگهبان (و مراقب) او نفرستادیم (و در برابر او، مسئول نیستی)»؛
اطاعت از
ائمه معصومان ـ علیهم‌السلام ـ که جانشینان پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از سوی
خداوند هستند، لازم و
واجب بوده و اطاعت از آنان، اطاعت از خداست.
از سوی دیگر زیارت ائمه معصومان ـ علیهم‌السلام ـ به‌خصوص
امام حسین علیه‌السلام، چون در راستای اطاعت از دستورات الاهی است، این زیارت را می‌توان زیارت خداوند محسوب نمود.
تعبیر «کمن زار الله فی عرشه» درباره زیارت پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و دیگر
ائمه ـ علیهم‌السلام ـ هم وجود دارد؛ مانند:
یکی از اصحاب
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌گوید: به محضر آن حضرت عرضه داشتم:
ثواب و پاداش کسی که قبر رسول اللَّه ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را زیارت کند، چیست؟ حضرت امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: او مانند کسی است که خدا را در عرشش زیارت نموده باشد.
سلیمان بن حفص مروزی از
امام موسی کاظم ـ علیه‌السلام ـ نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: «هرکه قبر فرزندم
علی ـ علیه‌السلام ـ را
زیارت کند، برایش نزد خدای عزوجل هفتاد
حج مبرور است ... هرکه زیارتش کند یا کنار قبرش بماند، همانند کسی باشد که خدا را در عرش او زیارت کرده است ...».
پایگاه اسلام کوئست.
