• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دعای قبولی امتحان و غلبه بر اضطراب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دعا، امتحان، اضطراب، ترس.

پرسش: آیا دعایی جهت قبولی در امتحان و نیز غلبه بر اضطراب (قبل و حین امتحان) وجود دارد؟

پاسخ:




در مورد قسمت اول سؤال باید دانست که صورت صحیح دعا برای قبولی در امتحان این است که انسان از خداوند بخواهد محفوظات و معلوماتش را در وقت امتحان به یاد آورد و فراموشی به او دست ندهد؛ البته نباید انتظار داشت که بدون تلاش و مطالعات قبلی، به موفقیت دست پیدا خواهد کرد و دعا باید با تلاش همراه شود. به‌هرحال دعایی که مضمون آن متناسب با مورد سؤال شما می‌باشد، دعای دفع فراموشی و نسیان می‌باشد که از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که دست خود را بر پیشانی بگذار و چنین دعا کن:

«صَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّد وَ الِهِ الّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ یا مُذَکِّرَ الْخَیْرِ وَ فاعِلَهُ وَ الامِرَ بِهِ ذَکِّرْنی ما اَنْسانیه»؛ خدای درود فرستد بر محمد و آلش. خدایا من جداً از تو می‌خواهم ‌ای به پا ‌اندازنده خیر و انجام‌دهنده آن و امرکننده به آن! به یادم بنداز از آن‌چه را که شیطان از یادم برده.
و هم‌چنین دعای زیادتی حافظه
[۲] قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، باقیات صالحات (حاشیه کتاب)، باب ششم.
و دعای مطالعه را نیز می‌توان ملاحظه کرد.


اما در مورد بخش دوم سؤال شما باید به این مطلب اشاره کرد که منشأ ترس و اضطراب مختلفی باشد:

۲.۱ - تلاش و کوشش نکردن

گاهی سبب ترس انسان عدم تلاش و کوشش کافی در فراگیری دروس است که این ترس درمان ندارد؛ زیرا که «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد» و طلب کردن آن‌چه منافی عادات و سنن طبیعی است (مثل رزق بدون سعی یا علم بدون آموختن) بی‌نتیجه است
[۴] مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف، ج۱، ص۲۸۶، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.
و گرچه ذات باری‌تعالی اجابت دعای مؤمنین را متعهد شده است.

۲.۲ - دعا نکردن

اما این مطلب بدان معنا نیست که انسان بدون تلاش و کوشش و تنها با دعا کردن بتواند خواسته خود را به دست آورد؛ بلکه منظور آن است که چون تمام امور به دست خداوند متعال است، انسان باید علاوه بر انجام وظایف عادی و طبیعی خود برای موفقیت در هر امری دست به دعا بردارد و فقط او را فاعل مستقل و تنها علت و مؤثر در وجود بداند؛ زیرا همه علل و اسباب نیز اگر جمع شوند، بدون خواست خدای متعال منشأ اثر نخواهند بود؛ چراکه «لا مُوَثِّرَ فِي‌ الْوُجودِ إلاّ اللَهُ».

۲.۳ - اعتماد به نفس نداشتن

اما گاهی منشأ ترس، عدم اعتماد به نفس می‌باشد که البته دعا و نیایش به درگاه خداوند قادر متعال و توسل به ائمه اطهار (علیهم‌السلام) مطمئن‌ترین و قابل اعتمادترین راهی است که می‌تواند موجب اعتماد به نفس و امید به موفقیت باشد.

۲.۳.۱ - دعای رفع هول و غم

شاید یکی از دعاهای متناسب در این مورد «دعای رفع هول و غم» باشد و آن این است که چنین به درگاه خداوند متعال دعا کنید:
« اَعْدَدْتُ لِکُلَّ عَظیْمَة لا اِلهَ اِلاّ اللّه وَ لِکُلَّ هَمٍّ و غَمٍّ لا حَوْلَ وَ لا قُوَةَ اِلا بِاللّهِ مُحمدُ النُورِ الاولُ وَ عَلی النُورِ الثانی وَ الائمَةُ الابْرارُ عُدَّةُ لِلِقآء اللّهِ وَ حِجابُ مِنْ اَعْدآء اللّهِ ذَلَّ کُلُّ شَیء لِعَظَمَةِ اللّهِ وَ اَسْئَلَ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ الْکِفایَةَ»؛ آماده کرده‌ام برای هر حادثه بزرگی این را که: نیست معبودی جز خدا و برای هر همّ و غمی این را که نیست جنبشی و نیرویی جز با خدا، محمد است نخستین نور و علی است نور دوم و آن امامان بسی نیک‌توشه‌اند برای دیدار خدا و پرده حائل‌اند از دشمنان خدا، رام و فروتن گشته همه چیز در برابر عظمت خدا و می‌خواهم از خدا «که عزیز است و برجسته» کفایت.


۱. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، کتاب باقیات صالحات، (حاشیه مفاتیح)، ص۸۶۹، باب ششم.    
۲. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، باقیات صالحات (حاشیه کتاب)، باب ششم.
۳. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، کتاب باقیات صالحات، (حاشیه مفاتیح)، ص۸۶۰، باب ششم.    
۴. مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف، ج۱، ص۲۸۶، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.
۵. طباطبابی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۳۰ به بعد، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.    
۶. طباطبابی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲، ص۴۱ به بعد.    
۷. طباطبابی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۴۳ به بعد، ذیل آیه ۶۰ سوره غافر.    
۸. طباطبابی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۵۱۹ به بعد.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۶۳۷، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.    
۱۰. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، کتاب باقیات صالحات، (حاشیه مفاتیح)، ص۸۸۱، باب ششم.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «دعای قبولی امتحان و غلبه بر اضطراب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۶/۱۶.    







جعبه ابزار