جلب محبت خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جلب محبت خدا، اضطراب، نگرانی، خوف از خدا، توکل به خدا، یاد خدا، تلقین.
پرسش: از این‌که از خدا دور هستم، دلهره، اضطراب و سرگردانی شدیدی احساس می‌کنم؛ به‌طوری‌که اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهم، چه کار کنم تا بدانم خدا همیشه با ماست و ما را در انجام تکالیف تنها نمی‌گذارد.
پاسخ:
منشأ تمام ناراحتی‌ها، اضطراب‌ها و سرگردانی‌ها، از دست دادن
سعادت و مبتلا شدن به مشکلات و بدبختی است. با این تفاوت که افراد دارای بینش مادی ریشه ناراحتی‌ها و اضطراب‌های خود را از دست‌دادن سعادت مادی و خوشی‌ها و لذت‌های دنیوی می‌دانند؛ اما افراد خداشناس و
مؤمن که به فراتر از
دنیا و امور مادی می‌نگرند، ریشه اضطراب‌ها و نگرانی‌های خود را در از دست‌دادن سعادت اخروی و دوری از خدا می‌دانند.
این نوع
اضطراب و نگرانی کاملاً یک پدیده مطلوب و ارزشمند به حساب می‌آید و نشانه روحیه مذهبی و خداجویی است. باید
انسان در مورد مسائل مذهبی حساس باشد و دغدغه آن را داشته باشد که به بهترین وجه وظایف خود را انجام دهد.
این نوع اضطراب و دغدغه ذهنی باعث تحرک و مسئولیت‌پذیری انسان می‌شود و این
انگیزه را در فرد ایجاد می‌کند که با انجام اعمال شایسته و مطلوب،
رضایت خداوند را کسب کند؛ البته در برخی موارد هم باعث
بدبینی و نگرش منفی نسبت به خود و خدا می‌شود و انسان احساس می‌کند که هیچ‌گاه نمی‌تواند به
خدا نزدیک شود. سعی کنید این دغدغه ذهنی را همیشه حفظ، و در جهت مثبت از آن استفاده کنید. اگر انسان نسبت به پی‌آمدهای رفتارش توجه نداشته باشد و نگران آثار و نتایج اعمالش نباشد، چه‌بسا بی‌تفاوتی و
طغیان و رهایی از قیدوبند مسائل اخلاقی و ارزشی منتهی شود.
دقیقاً موضوعی که مطرح شده، از روایات مربوط به «خوف از خدا» استنباط می‌شود. خوف از خدا در واقع خوف و نگرانی از پی‌آمدهای رفتار خود و
عذاب الهی است، نه این‌که خداوند موجودی ترسناکی است و انسان باید از آن بترسد.
خوف از خدا، یکی از نشانه‌های
ایمان است و در روایات به عنوان یک ویژگی مثبت از آن یاد شده است.
امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: همانا
مؤمن شب را با خوف از خدا به صبح می‌رساند، هرچند نیکوکار باشد و روز را با خوف از خدا به
شب می‌رساند، هرچند نیکوکار باشد؛ زیرا او بین دو امر قرار دارد، بین زمانی که گذشته است و نمی‌داند خدا با او چه خواهد کرد و بین
اجل که نزدیک می‌شود و نمی‌داند چه سختی‌های هولناکی به او خواهد رسید.
به همان اندازه که
خوف از خدا و نگرانی در مورد پی‌آمدهای رفتار خود، امر پسندیده و مطلوب است،
رجا و
امیدواری به لطف الهی نیز امر مطلوب است.
خداوند در این باره می‌فرماید: «
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ»؛
کسانی که
ایمان آورده‌اند و هجرت نمودند و در راه خدا
جهاد کردند، هم آنان به
رحمت خدا امید دارند و خدا آمرزنده مهربان است.
بنابراین یکی از مسائل مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در کنار این اضطراب و خوف و نگرانی، روحیه امیدواری را نیز در خویش تقویت کنید.
خداوند نسبت به همه بندگانش ـ به ویژه
مؤمنان راستین ـ رئوف و مهربان است، «
إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ»؛
خداوند نسبت به بندگانش رئوف و مهربان است. وقتی چنین است،
اضطراب بیش از اندازه و نگرانی و ناامیدی معنا ندارد.
بهترین راه برای جلب
محبت خداوند و این‌که ما را در انجام تکالیف و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی تنها نگذارد، این است که به خداوند
توکل نموده و با انجام وظایف و مسئولیت‌های شرعی خویش،
دین خدا را یاری کنیم.
هر اندازه ما به وظایف شرعی و
اعمال و عبادات مذهبی (مانند
نماز،
روزه،
خودسازی،
امر به معروف و
نهی از منکر و...)
عمل کنیم، به همان اندازه می‌توانیم
اعتماد به نفس خویش را به دست آوریم و مطمئن شویم که
خدا همیشه با ماست و ما را در زندگی تنها نمی‌گذارد. در واقع این خداست که توفیق انجام اعمال عبادی را به انسان می‌دهد و این نشانه این است که خدا با ماست و اوست یاور ما.
توجه به این‌که خدا همیشه نظاره‌گر ماست و عالم محضر خداست.
ذکر و
یاد خدا در انجام هر کاری و حتی ذکرها و دعاهای زبانی، بهترین وسیله توجه به خدا و یادآوری این‌که خدا همیشه با ماست و در انجام
تکالیف ما را تنها نمی‌گذارد، می‌باشد.
چیزهای بی‌ارزش و بی‌مقدار به راحتی به دست می‌آیند؛ اما به دست آوردن چیزهای باارزش و نفیس دشوار است و برای به دست آوردن آن‌ها باید تلاش کرد؛ از‌این‌رو با توجه به ارزش و اهمیتی که
عبادت و
ذکر خدا در زندگی و سعادت انسان دارد، باید سال‌ها تمرین نمود؛ چنان‌که اگر کسی بخواهد در یک رشته‌ای قهرمان شود، باید مدت‌ها تمرین و تلاش کند، تا به خواسته خود برسد. ما همان‌گونه که برای رسیدن به بسیاری از خواسته‌های دنیایی خود سال‌ها زحمت می‌کشیم تا به آن‌ها برسیم، برای رسیدن به کمالات اخروی و جلب
محبت خدا نیز باید تلاش کنیم. باید همواره درصدد
ترک گناهان و پاک ساختن حریم دل از آلودگی‌های معنوی بود و برنامه‌ای منظم و مستمر برای عبادات در نظر گرفت.
استمرار
عبادت و توجه به خدا به این معنا نیست که
انسان کار و زندگی‌اش را تعطیل کند و
شب و روز به
نماز و
دعا بپردازد؛ بلکه مراد این است که انسان اعمال
واجب خود را حتماً انجام دهد، اعمال
مستحب (مانند نمازهای مستحب و دعاها) را در حد توان به‌جا آورد، در بقیه ساعات شبانه‌روز به کارهای معمولی‌اش مشغول شود، اما توجه داشته باشد که خداوند ناظر بر
اعمال اوست و هر آن‌چه انجام می‌دهد، می‌بیند؛ لذا به هیچ وجه مرتکب کار خلاف نگردد. وقتی انسان بتواند هیمن قدر بر اعمال و رفتار خود نظارت و کنترل داشته باشد، می‌تواند با آرامش‌خاطر
زندگی کند و اطمینان داشته باشد که خدا با او است و در هیچ شرایطی وی را تنها نمی‌گذارد.
تلقین به خود که خدا یاور ماست و هیچ‌وقت بندگانش را تنها نمی‌گذارد و با امدادهای غیبی خویش آن‌ها را یاری می‌رساند و سپس درون‌نگری و دیدن آثار اعمال عبادی و حتی آثار وجودی خداوند در درون که در «هو اقرب من ورید» او از رگ کردن هم به انسان نزدیک‌تر است؛ و کشف
فطرت پاک و
خداشناسی و
خداجویی فطری، موجب می‌شود که هیچ وقت خدا را دور از خود احساس نکنیم و بتوانیم با روحیه‌ای شاد و با
آرامش خاص به انجام
اعمال عبادی و
تکالیف شرعی خود بپردازیم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جلب محبت خدا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۲.
