انگور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انگور، آب انگور.
پرسش: آیا حدیثی از
امام رضا ـ علیه‌السلام ـ نقل شده که خوردن
انگور در شب خوب نیست؟
پاسخ: با جست‌و‌جویی که انجام داده‌ایم نه‌تنها چنین حدیثی را در منابع روایی و حدیثی از امام رضا ـ علیه‌السلام ـ نیافتیم، بلکه برعکس به روایاتی دست یافتیم که بیانگر آن است که
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و امامان ـ علیهم‌السلام ـ حتی در شب نیز انگور می‌خوردند.
اما درباره نوشیدن آب انگور، باید گفت که اگر
آب انگور بجوشد تا زمانی که دو سوم آن بخار نشده یا تبدیل به
سرکه نشود، نوشیدن آن
حرام است. بر این اساس اگر آب انگور نجوشیده باشد یا اگر جوشیده دو سومش بخار شده، نوشیدن آن اشکالی ندارد و از این جهت فرقی بین شب و روز نمی‌کند.
با جست و جویی که ما انجام داده‌ایم نه‌تنها چنین حدیثی را در منابع روایی و حدیثی از امام رضا ـ علیه‌السلام ـ نیافتیم، بلکه برعکس روایاتی در منابع حدیثی و روایی وجود دارد که بیانگر آن است که امامان ـ علیهم‌السلام ـ و پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ حتی در شب نیز انگور می‌خوردند؛ مانند:
گفته شده که روزی رسول خدا در جایی نشسته بود و همراه او عماربن یاسر، منذربن ضحضاح،
ابوبکر،
عمر، علی‌بن ابی‌طالب، عباس‌بن عبد‌المطلب و حمزة‌بن
عبد‌المطلب نشسته بودند که
جبرئیل در شکل بزرگ خود فرود آمده و بال‌های خود را در طرفین مشرق و مغرب خود پهن نموده و گفت: ای
محمد!
خداوند بلندمرتبه تو را
سلام می‌رساند و امر می‌کند که چهل روز از
خدیجه دوری نمایی و این کار برای پیامبر بسیار دشوار بود؛ زیرا خدیجه را بسیار
دوست می‌داشت و به وی دلبستگی فراوان داشت. پیامبر برخاست و چهل روز را
روزه گرفته، چهل شب را به
بیداری و
عبادت خداوند متعال گذرانید، در روزهای آخرین عماربن یاسر را به‌سوی خدیجه فرستاد و به وی پیغام داد: ای خدیجه! خیال نکنی که دلیل دوری من از تو به‌سبب غضبی است که نسبت به تو دارم؛ بلکه خداوند متعال این دوری را امر فرموده و من برای امتثال فرمان او چنین می‌کنم و تو جز خیر، در این مورد هیچ
اندیشه دیگری نداشته باش که خداوند متعال در هر روز چند بار به‌سبب تو بر
ملائکه مباهات می‌ورزد. هنگام شب پشت درب را محکم کن و به آسودگی بخواب و بدان که من در این ایام در منزل مادرم
فاطمه بنت اسد ـ مادر علی‌بن ابی‌طالب، یعنی در منزل عمویم ـ هستم. خدیجه در دوران این دوری در هر روزی چند بار محزون و اندیشناک می‌شد. پس از اتمام چهل
روز جبرئیل بر پیامبر فرود آمد و فرمود: ای محمد! خداوند بر تو درود می‌فرستد و تو را امر می‌کند تا از تحفه و
هدیه او بهره‌مند گردی. پیامبر فرمود: تحفه پروردگار عالمیان چیست؟ و مژده او کدام است؟ جبرئیل گفت: نمی‌دانم. در این‌حال
میکائیل فرود آمد و همراه او طبقی بود که با پارچه‌ای پشمی پوشیده شده بود و آن را در مقابل پیامبر گذارد و جبرئیل نزدیک آمده و گفت: ای محمد! خداوند فرمان می‌دهد که امروز را با این طعام افطار کنی. علی‌بن ابی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ می‌گوید: هنگامی که پیامبر اراده
افطار می‌نمود، به من امر می‌کرد که درب خانه را باز کنم تا هر که مایل است داخل شود و از آن
طعام استفاده نماید؛ ولی در این شب پیامبر مرا بر درب خانه قرار داد و فرمود: این طعام خاص، برای غیر من
حرام است. سپس پارچه را از روی طبق برداشت و در زیر آن خوشه‌ای از
خرما و خوشه‌ای از
انگور بود، رسول اکرم به اندازه کافی از آنها خورد و آب کاملی نیز نوشید و ... .
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود: امام سجاد انگور را دوست می‌داشت مقداری انگور به مدینه آوردند، یکی از کنیزان آن حضرت مقداری خرید، هنگام افطار خدمت
امام ـ علیه‌السلام ـ آورد، آن جناب خوشش آمد. قبل از این‌که دست دراز کند، گدایی رسید، فرمود تمام انگور را برای او ببر، عرض کرد یک مقدار او را کافی است، فرمود: نه به خدا همه را ببر، انگور را برای
فقیر برد. فردا باز خرید و آورد، آن روز نیز گدایی آمد، همه را به گدا داد، باز برای امام خرید. در شب سوم برای آن جناب آورد. آن شب گدایی نیامد. امام انگور را میل نمود....
اما درباره نوشیدن آب انگور،
فقها و
مراجع در رساله‌های عملیه بحث کرده‌اند. آنان می‌گویند: اگر آب انگور بجوشد ـ چه این‌که آن را با
آتش بجوشانند، یا خود‌به‌خود به‌سبب حرارت
آفتاب به جوش آید ـ تا زمانی که دو سوم آن بخار نشده یا تبدیل به سرکه نشود، نوشیدن آن
حرام است.
البته آب انگوری را که در بازار وجود دارد، از باب این‌که در
بازار مسلمانان است،
حکم به حلیت می‌شود و نوشیدن آن مانعی ندارد. بنابر‌این با این شرطی که مراجع در رساله‌های عملیه بیان کرده‌اند، نوشیدن آب انگور در روز یا شب تفاوتی نمی‌کند.
هم‌چنین آب انگور‌های وارداتی از کشورهای غیرمسلمان، اگر بدانیم که با جوشیدن دو سوم آن تبدیل به بخار شده، یا اصلاً جوشیده نیست، نوشیدن آن اشکال ندارد.
از مرحوم آیت‌الله خوئی درباره آب انگورهایی که در بازار فروخته می‌شود و روی شیشه آنها درج شده است که "با حرارت شدید جوشانده" شده است، با
علم به جوشاندن، نوشیدنش حرام است؛ اما آیا با
شک به جوشاندن، نوشیدنش جایز است؟ ایشان در جواب گفته است: در فرض سؤال جایز است.
پایگاه اسلام کوئست.
