ازدواج مجدد با بیماری همسر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تعدد روجات، وظایف زوجین، حسن معاشرت، معاضدت و همکاری، حق طلاق.
پرسش: آیا مرد می‌تواند همسرش را که بیمار است رها کند و زن دیگر بگیرد و فقط خرجی زن اول را بدهد؟
پاسخ: زندگی زناشویی تنها در مادیات و پرداخت
نفقه خلاصه نمی‌شود؛ بلکه تأمین نیازهای روحی، روانی و عاطفی زوجه از
وظایف شوهر به حساب می‌آید و چنانچه شوهر در اجرای وظایف زناشویی (
تمکین،
معاضدت و ...) کوتاهی کند،
حق طلاق برای زوجه ثابت می‌شود.
خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی
رشد و تعالی
انسان است و توافق عقیدتی و آرمانی در تشکیل خانواده که زمینه‌ساز اصلی حرکت تکاملی و رشد یابنده انسان است، اصل اساسی بوده و فراهم کردن امکانات جهت نیل به این مقصود از وظایف
حکومت اسلامی است.
«از آنجا که خانواده واحد بنیادی
جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و
اخلاق اسلامی باشد».
زناشویی یک پیمان مقدس انسانی و پیوند معنوی است. دو انسان با هم عهد و پیمان می‌بندند که تا آخر عمر یار، غمخوار و مونس هم باشند.به اعتماد همین پیمان
مقدس است که دختر، پدر و مادر و خویشانش را رها کرده، با صدها
امید و آرزو به خانه شوهر قدم می‌گذارد و سرمایه
عفت خویش را در
اختیار او قرار می‌دهد.
ازدواج هوس‌بازی نیست که مرد و زن به‌اندک بهانه‌ای آن را بر هم زنند. (رجوع شود به منبع:
)
زن و شوهر همیشه به
تعاون و اظهار
محبت احتیاج دارند، لیکن این احتیاج در بعضی مواقع شدیدتر می‌شود.انسان در موقع
گرفتاری و بیماری بیشتر از سایر اوقات احتیاج به دلجویی و پرستاری دارد.زن از شوهرش انتظار دارد که در موقع بیماری به یاری‌اش بشتابد و بهتر از پدر و مادرش از او پرستاری کند. نوازش‌ها و همدردی‌های او را از علایم صفا و
محبت می‌شمارد. زنی که مانند یک کلفت در خانه زحمت می‌کشد و جوانی‌اش را در خانه شوهر سپری کرده،
حق دارد از شوهرش انتظار داشته باشد که در موقع بیماری فریادرس او باشد و در معالجه‌اش کوشش کند.
اما درباره اینکه مرد می‌تواند همسر دیگری اختیار کند، باید گفت که این قانون شرعی به خاطر مصالحی قرار داده شده است؛ البته در اسلام
تعدد زوجات منوط به این است که شوهر قدرت اجرای عدالت را داشته باشد («
فَاِنْ خِفْتُمْ اَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً »؛ «اگر بیم دارید که
عدالت نکنید فقط یک
زن بگیرید»
؛ لذا تجویز تعدد زوجات برای شوهر باعث سلب مسئولیت یا کاهش
تکالیف او نسبت به همسر سابقش نخواهد شد. به عبارت دیگر، وظایفی که در قانون و
شرع برای زوج پیش‌بینی شده، به طور کامل در هر صورت متوجه او خواهد بود و حتی وظیفه او سنگین‌تر نیز خواهد بود؛ زیرا باید عدالت را نیز در رسیدگی به زوجات برقرار نماید.
زن کانون
محبت و یک موجود صددرصد عاطفی است. از وجودش مهر و محبت می‌بارد.
حیات و
زندگی او به
عشق و علاقه بستگی دارد.دلش می‌خواهد محبوب دیگران باشد و هر چه محبوب‌تر باشد، شاداب‌تر خواهد بود و برای به دست آوردن محبوبیت تا سر حد فداکاری کوشش می‌کند.
برخی وظایفی که زوجین در برابر یکدیگر دارند، بدین شرح است:
یکی از وظایفی که زوجین در برابر یکدیگر دارند، حسن معاشرت می‌باشد. قانون مدنی در این زمینه می‌گوید: «زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند»؛
البته
حسن معاشرت یا خوش‌رفتاری زوجین مربوط به
عرف و عادات و رسوم اجتماعی است. زندگی مشترک را می‌توان از لوازم حسن معاشرت به شمار آورد. بنابراین پذیرش زن در خانه و داشتن روابط جنسی متعارف از وظایف مرد به حساب می‌آید که چنانچه آنها را انجام ندهد، برخلاف وظیفه حسن معاشرت رفتار نموده است.
قانون مدنی، ضمانت اجرایی را برای این وظیفه در نظر گرفته؛ به طوری که اعلام می‌دارد که چنانچه شوهر سوء‌معاشرت داشته باشد، زن می‌تواند به دادگاه شکایت کند و شوهر را مجبور به حسن معاشرت نماید و هرگاه سوء‌معاشرت شوهر به درجه‌ای برسد که ادامه زندگی زناشویی غیر قابل تحمل باشد، زن حق طلاق خواهد داشت.
از دیگر وظایفی که ممکن است در این فرض مذکور نسبت به آن بی‌توجهی و قصور صورت گرفته باشد، معاضدت و همکاری است. قانون مدنی در این زمینه دارد که: «زوجین باید در تشدید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند»؛
زیرا هدف اصلی ازدواج همکاری در
زندگی و اشتراک مساعی زن و شوهر در تأمین
سعادت و رفاه خانواده است.
معاضدت نیز یک مفهوم عرفی بوده و حدود آن با توجه به عرف،
عادت و مقتضیات زمان و مکان تعیین می‌شود. بنابراین چنانچه شوهر در انجام این وظیفه کوتاهی نماید، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه الزام شوهر را به معاضدت درخواست نماید و در صورت عدم تحمل نیز می‌تواند از دادگاه درخواست
طلاق کند. (رجوع شود به منبع:
)
افزون بر این، قانون مدنی در جایی که دوام زوجیت برای همسر قابل تحمل نباشد، حق طلاق را برای او محرز می‌داند: «در صورتی که دوام
زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به
حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند، چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که
اجبار میسر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود».
بنابراین زندگی زناشویی تنها در
مادیات و پرداخت نفقه خلاصه نمی‌شود؛ بلکه تأمین نیازهای روحی، روانی و عاطفی زوجه از وظایف شوهر به حساب می‌آید و چنانچه شوهر در اجرای وظایف زناشویی (
تمکین،
معاضدت ...) کوتاهی نماید، حق طلاق برای زوجه ثابت می‌شود.
۱. آیین همسرداری، ابراهیم امینی، تهران، اسلامی چ۱۵، ۱۳۷۸ش.
۲. مختصر حقوق خانواده، سیدحسین صفایی و اسدالله امامی، نشر دادگستر، تهران، ۱۳۷۶ش.
۳. نظام خانواده در اسلام، حسین انصاریان، قم، ام ابیها، ۱۳۷۶ش.
۴. قانون مدنی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ازدواج مجدد با بیماری همسر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۲/۰۵.
