حکومت اسلامی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حکومت اسلامی،
امویان،
عباسیان.
پرسش: آیا در زمان امویان و عباسیان ممالکی به دامنه
حکومت اسلامی اضافه شد؟ و در صورتی‌که جواب مثبت است، در زمان کدام‌یک از خلفا این
کشورگشایی انجام شده است؟
پاسخ: بله در زمان امویان
امپراتوری اسلامی وسعت بیشتر یافت و از اندلس (اسپانیا)، فارس، خراسان گذشت و تا مرز هند گسترش یافت و از جهات دیگر هم گسترش یافت؛ به‌طوری که تقسیمات کشورهای اسلامی آن زمان به شکل زیر تشکیل یافته: ۱. شام به چهار بخش؛ ۲. کوفه؛ ۳. بصره که فارس و سیستان و بحرین و عمان نیز ضمیمه آن بود؛ ۴. ارمنستان؛ ۵. مکه؛ ۶. مدینه؛ ۷. قسمت افریقا؛ ۸. مصر؛ ۹. یمن؛ ۱۰. خراسان و همین‌طور در زمان خلفای عباسی وسعت ممالک اسلامی تمامی مناطق بین اقیانوس اطلس و رودخانه سند و بحر خزر و آبشار نیل را دربرمی‌گرفت.
کشور اسلامی در سال اول هجرت در مدینه تأسیس گردید و حدود
کشور اسلامی از دروازه
مدینه تجاوز نمی‌کرد تا آنکه
مسلمانان در سال چهارم هجری سرزمین
بنی‌نضیر را به این کشور اسلامی اضافه نمودند.
سپس مسلمانان، خیبر، فدک، وادی القری، تیماء و سرانجام
مکه و
طائف، تباله و جرش را گشودند و از شمال تا تبوک و ایلم در اردن فعلی و از جنوب تا نجران و یمن و عمان و بحرین و یمامه پیش رفتند.
همین‌که در سال ده هجری،
پیغمبر درگذشت، سراسر
شبه جزیره عربستان تحت نفوذ مسلمانان بود و پیغمبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در حیات خویش مشاهده فرمود که حکومت اسلامی از شمال، به تبوک و ایلم و از جنوب به کرانه‌های یمن و از مشرق به
خلیج فارس و از مغرب به دریای احمر توسعه یافته است.
ابوبکر به شام و عراق
لشکر کشید. در زمان
عمر فتوحات شام، عراق و مصر پایان یافت و بیشتر فتوحات
اسلام در زمان عمر واقع شد.
عثمان نیز ممالکی را گشود و در زمان
معاویه شامات، مصر، نوبه، قسمتی از آفریقای شمالی، عراق، فارس، ارمنستان، آذربایجان، کرمان، مازندران، خوزستان و... به زیر
پرچم اسلام درآمده بود.
در زمان
بنی‌امیه امپراتوری اسلامی وسعت بیشتری یافت و اندلس (اسپانیا) نیز به تصرف آنان درآمد. سپاهیان اموی از
اسپانیا گذشته و به کوه‌های پیرنه رسیدند.
به‌هر‌حال در زمان بنی‌امیه فتوحات اسلامی از فارس و
خراسان تجاوز کرده تا مرز هند رسید و تقسیمات کشورهای اسلامی در زمان امویان چنین بود.
۱. شام که به چهار بخش تقسیم می‌شد؛ ۲. کوفه؛ ۳. بصره که فارس و سیستان و بحرین و عمان نیز ضمیمه آن بود؛ ۴. ارمنستان؛ ۵. مکه؛ ۶. مدینه؛ ۷. قسمت افریقا؛ ۸. مصر؛ ۹. یمن؛ ۱۰. خراسان.
بنابراین از زمان امویان، مسلمانان پس از
فتح مصر که در سال ۲۰ هجری اتفاق افتاده بود، بر تمام سواحل بربر مسلط شدند و به شهر کارتاژ رسیدند و این شهر در سال ۷۴ هجری سقوط کرد. مسلمانان سرزمین‌های خویش را تا اقیانوس اطلس وسعت بخشیدند. و در سال ۹۲ بر اسپانیا وارد شدند و بر طلیطله استیلا یافتند.
بین سال‌های ۹۹ و ۱۰۰ هجری مسلمانان از کوه‌های پیرنه گذشتند و منطقه فاربون (برتات) را در فرانسه اشغال کرده و از فاربون به تولوز (طلاشه) رهسپار شدند و بالاخره بین دو رودخانه دورادینی و کاردنا بر جنوب فرانسه مسلط شدند.
سلسله بنی‌امیه چهارده خلیفه بودند، مقر حکومت‌شان در
دمشق قرار داشت. در سال ۱۳۲ عباسیان جای امویان را گرفتند.
خلفای عباسی که مجموعاً ۳۷ تن بودند، مرکز حکومت‌شان ابتدا شهر هاشمیه، واقع در شمال
کوفه بود، سپس به بغداد منتقل گشت.
در زمان خلفای عباسی ممالک اسلامی مناطق بین دریای آتلانتیک و رودخانه سند و بحر خزر و آبشار نیل را دربرگرفت.
بدین صورت تقسیمات کشورهای اسلامی که در زمان
عباسیان صورت گرفت، به‌لحاظ وسعت به قرار زیر است:
۱. کوفه باسواد (اراضی میان دجله و فرات.)؛ ۲. بصره، مهرگان قباد تا نواحی دجله تا بحرین و عمان؛ ۳. حجاز و یمامه؛ ۴. یمن؛ ۵. اهواز (خوزستان و شوش.)؛ ۶. فارس؛ ۷. خراسان؛ ۸ - موصل؛ ۹. جزیره (شمال عراق.)، ارمنستان، آذربایجان؛ ۱۰. شام؛ ۱۱. مصر و قسمتی از آفریقا؛ ۱۲. سند و حدود هند؛ ۱۳. اندلس.
در زمان عباسیان حکومت وسعت
ممالک اسلامی به منتهای درجه وسعت رسید، به‌طوری که شمار استان‌های آن به چهل و چهار استان می‌رسید.
سایت اندیشه قم.
