آثار روانی و اجتماعی حجاب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حجاب، آثار روانی، آثار اجتماعی.
پرسش: آثار روانی و اجتماعی حجاب چیست؟
پاسخ: برخی آثار روانی حجاب، بدین شرح است: دل آرام و مطمئن، فطری بودن حجاب، حفظ بهداشت روانی و بازیابی شخصیت. هم‌چنین برخی آثار اجتماعی حجاب، عبارت‌اند از: برچیدن زمینه
فساد، افزایش بهره‌وری و فعالیت‌های اجتماعی و اختصاص یافتن لذت‌های جنسی به محیط
خانواده.
آثار روانی حجاب، عبارت‌اند از:
از آن‌جا که
حجاب یکی از احکام الهی است و
انسان با عمل کردن به دستورات
خداوند متعال به مقام قرب الهی نائل می‌شود در نتیجه به یک طمأنینه و اطمینان قلبی در رعایت احکام اسلامی دست می‌یابد و به
کمال رضایت‌مندی می‌رسد. علاوه بر این سبب اظهار دوستی به خداوند متعال و ائمه می‌شود و به محبوب خدا شدن می‌انجامد؛ چنان‌که آیه شریفه می‌فرماید: «اگر
خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید که خدا شما را دوست بدارد و
گناه شما را ببخشد که خداوند آمرزنده و مهربان است».
دوست داشتن و محبوب دیگران بودن یک نیاز فطری و روانی انسانی است که با حفظ حدود شرعی و
اطاعت از خداوند و محبوب خدا و اولیا خدا شدن نیاز را ارضا نموده و به اطمینان خاطر می‌رسد. در پرتو این امر احساس ارزشمندی،
اعتماد به نفس پیدا می‌کند؛ چیزی که نبود آن باعث مشکلات روحی و مشکلات ارتباطی می‌شود.
انسان‌ها یک نیاز فطری درونی به نام
حیا و شرم دارند. علاوه بر مطالعات مردم‌شناسی و روان‌شناسی جنسی، از مطالعات تاریخی نیز استفاده می‌شود که انسان در هیچ مقطعی بدون
پوشش زندگی نکرده است و این مطلب حاکی از وجود شرم و حیای ذاتی انسان است.
پرفسور اسوالد شوارتز، طبیب و روان‌شناس اتریشی می‌نویسد: علاوه بر مردم‌شناسی، تجزیه و تحلیل روان‌شناسی نیز ثابت می‌کند که احساس شرم، یکی از صفات عمده نوع بشر است. هیچ قبیله‌ای هر قدر هم بدوی بوده باشد شناخته نشده است که از خود شرم بروز ندهد و بچه‌های کوچک نیز شرم دارند.
از
آیات مربوط به
خلقت حضرت آدم و
حوا نیز فطری بودن پوشش و
حجاب استفاده می‌شود. پس حجاب پاسخ مثبت به این نیاز درونی و فطری است که در نهایت به سلامت روانی فرد منجر می‌شود.
یکی از فواید و آثار مهم حجاب، ایجاد
آرامش روانی است. فقدان حجاب و آزادی معاشرت‌های بی‌بند‌و‌بار میان
زن و مرد هیجان‌ها و التهاب‌های جنسی را فزونی می‌بخشد و تقاضای رابطه جنسی را به صورت عطش روحی و یک درخواست اشباع‌نشدنی درمی‌آورد.
استاد
شهید مطهری در این زمینه می‌فرماید: «
روح بشر فوق‌العاده تحریک‌پذیر است، اشتباه است که گمان می‌کنیم تحریک‌پذیری روح بشر محدود به حد خاصی است و از آن پس آرام می‌گیرد... هیچ مردی از تصاحب زیبارویان و هیچ زنی از متوجه کردن
مردان و تصاحب
قلب آنان و بالاخره هیچ دلی از هوس سیر نمی‌شود. از طرفی تقاضای نامحدود خواه ناخواه انجام‌شدنی نیست و همیشه مقرون است با نوعی احساس محرومیت و دست نیافتن به آرزوها که به نوبه خود منجر به اختلالات روحی و بیماری‌های روانی می‌گردد».
اگر
زنان از حجاب بی‌بهره باشند، هرگونه توجهی به آنان جنبه شهوانی دارد؛ در نتیجه ارزش‌های راستین آنان فراموش می‌شود. به همین جهت تا زمانی که جاذبه ظاهری دارند، مورد توجه هستند و وقتی این جاذبه از بین می‌رود، احساس غربت، پوچی و پشیمانی می‌کنند. هر قدر
زن از شخصیت معنوی و زیبایی‌های درونی برخوردار باشد، به همان میزان خود را از به نمایش گذاشتن زیبایی‌های ظاهری بی‌نیاز می‌بیند و احساس ارزشمندی پیدا می‌کند. پس حجاب رمز بازیابی
شخصیت زن
مسلمان است. چنین زنی در خود کمبودی احساس نمی‌کند و
ارزش خویش را در تن‌آرایی و خودنمایی و حرکات هوس‌انگیز نمی‌داند.
آثار اجتماعی حجاب، عبارت‌اند از:
بدحجابی زن در جامعه،
آتش هوس را در اندرون مرد می‌افروزد؛ مردان کم‌اراده و سست‌عقیده را به
چشم‌چرانی که خود منشأ بسیاری از
مفاسد است؛ وامی‌دارد؛ چنان‌که
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «نگاه، تیری از تیرهای زهرآگین
شیطان است، چه‌بسا یک نگاه که حسرت طولانی در پی دارد».
بنابراین حجاب زمینه بسیاری از مفاسد را برمی‌چیند.
اگر زنان و مردان در محیط‌های جداگانه‌ای مشغول تحصیل، کار یا هر نوع فعالیتی باشند و شئونات اسلامی را مراعات کنند، این امر از توقف و رکود کارآیی
مردان و زنان جلوگیری می‌کند. مطالعات دانشمندان تربیتی نشان داده در آن مدارسی که دختر و پسر با هم درس می‌خوانند، کم‌کاری، عقب‌افتادگی، عدم مسئولیت به‌خوبی مشاهده شده است.
حجاب، جامعه را از بی‌بند‌وباری‌ها و لذت‌های جنسی پاک می‌کند و التذاذهای جنسی را به محیط
خانواده می‌برد و به این ترتیب از بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی از قبیل افزایش میزان
طلاق، بی‌علاقگی به
ازدواج و ... که مشکلات زیادی را برای جامعه فراهم می‌کنند، جلوگیری به
عمل می‌آورد.
۱. مسئله حجاب، استاد مرتضی مطهری، انتشارات صدرا، ۱۳۶۷ ش.
۲. حجاب‌شناسی، حسین مهدی‌زاده، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی، حوزه علمیه قم، ۱۳۸۲ ش.
۳. حجاب‌شناسی از دیدگاه قرآن و سنت، فتحیه فتاحی، دفتر تبلیغات اسلامی قم، ۱۳۷۶ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آثار روانی و اجتماعی حجاب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۲۶.
