ولادت امام زمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ولادت امام زمان (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف).
پرسش: علت ابهام در زمان ولادت امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) چیست؟
پاسخ: ولادت
امام زمان (علیه‌السلام) طبق روایات صحیح و غیر قابل انکار و نیز دیدگاه اکثر علمای
شیعه و اعتراف بزرگانی از
اهل سنت در
نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری می‌باشد و چنین نیست که برخی می‌پندارند، شیعه برای حفظ خطر از
امام خویش،
تاریخ ولادت را مخفی نگه می‌داشتند؛ بلکه مردم بر اثر مخفی نگه داشتن
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) و شیعیان برجسته، ولادت امام زمان (عليه‌السلام) را از آن‌ها و گاهی بر اثر
فراموشی راوی در سال روز ولادت
اختلاف داشتند و چون این مسئله تاثیری در اصل
اعتقاد به
امامت امام معصوم نداشت، علما در رد و انکار تاریخ‌های ولادت زیاد بحث نکردند.
«لَنْ تَنْقَضِيَ الأيام والليالي حتى يَبْعَثَ اللهُ رَجُلاً من أهل بيتي، يُواطِن اسْمُه اسْمي، يَمْلَؤُها عدلاً وقسطاً كما مُلِئَتْ ظُلْماً وجَوْرا؛
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده‌اند: به طور مسلم روزها و شب‌ها نگذرد تا این‌که
خداوند مردی از خاندان مرا برانگیزد که همنام من است و
زمین را پر از
عدل و داد می‌کند؛ چنان‌چه پر از
ظلم و ستم شده باشد».
و این‌گونه
روایات فقط در کتاب‌های شیعه نمی‌باشد؛ بلکه اهل سنت نیز روایات فراوانی در این باره نقل کرده‌اند و بر
مهدی موعود و ظهورش در
آخرالزمان و نیز متولد شدن آن حضرت قبل از شهادت امام حسن عسکری (عليه‌السلام)
اعتراف نموده‌اند.
نه تنها اهل سنت در کتاب‌های حدیثی خود به این روایات اشاره کرده‌اند، بلکه بزرگان اهل سنت کتاب‌های مستقل و جداگانه درباره
حضرت مهدی (علیه‌السلام) نوشته‌اند که نمونه‌هایی از آن‌ها عبارت‌اند از:
۱.
اخبار المهدی، نوشته
حماد بن یعقوب؛
۲.
البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، نوشته
علی بن حسام‌الدین متقی هندی؛
۳.
البیان فی اخبار صاحب الزمان، نوشته ابوعبدالله
محمد بن یوسف گنجی شافعی؛
۴.
مناقب المهدی؛
الاربعین و
نعت المهدی هر سه از
حافظ ابونعیم اصفهانی؛
۵.علامات المهدی، نوشته
جلال‌الدین سیوطی و کتاب‌های دیگر.
امام مهدی در شب نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری به
دنیا آمد.
در همان چند سال اندک، خداوند متعال حکمت و قضاوت را به او عنایت فرمود و او را نشانه و
حجت بر دو
عالم قرار داد؛ هم‌چنان که به
یحیی بن زکریا (علیهماالسلام) در سن کودکی
حکمت داد و
عیسی بن مریم (علیهماالسلام) را در گهواره منصب نبوت داد، امام زمان (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) را نیز
خداوند در خردسالی
امامت داد.
در مقابل این قول مشهور و پذیرفتنی، دیدگاه‌های دیگری نیز وجود دارد: برخی تولد آن حضرت را هشتم
شعبان و عده‌ای
ربیع اول یا
ماه رمضان و برخی سال ۲۵۷ یا ۲۵۸ هجری قمری ذکر کرده‌اند.
این‌که چرا علمای شیعه به فکر جواب دادن به این مسئله نیفتاده‌اند، می‌تواند چند علت داشته باشد:
در باور شیعه حضرت بقیه الله الاعظم جانشین دوازدهم
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) از سوی
خداوند متعال می‌باشد و بر این باور روایات فراوانی از شیعه و سنی نقل شده است که جای هیچ‌گونه شبهه‌ای باقی نمی‌ماند؛ مگر بر بیماردلانی که بعد از دیدن حقیقت ره به بی‌راهه روند و با
تعصب، این همه دلایل روشن را نپذیرند؛ چراکه با وجود بیش از ۳۵۰۰ (سه هزار و پانصد)
روایت در منابع شیعه
و کتاب‌های مستقل اهل سنت و روایات فراوان مهدویت در لابه‌لای کتاب‌های اهل سنت، انکار و شبهه در
مهدویت، انکار
خورشید درخشان در روز روشن است.
با این بیان برای شیعه فرقی نمی‌کند که ولادت آن حضرت در چه روزی باشد و پانزدهم شعبان یا هشتم شعبان و... هیچ تفاوت و نقشی بر
امامت آن حضرت نخواهد داشت و این مانند پزشکی است که روشن نبودن
تاریخ ولادتش هیچ تأثیری در تخصص و مهارت‌های پزشکی او ندارد.
امروزه با پیشرفت
علم و امکانات ثبتی همه می‌توانند تاریخ دقیق اتفاق‌های روزمره را ثبت کنند؛ ولی آن روز نه امکانات بود و نه چنین کارهایی خیلی مرسوم و از طرفی هم گفته شد که چنین کارهایی تأثیری در عقاید مردم نداشت؛ هم‌چنان که تاریخ ولادت رسول خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) متفاوت است؛ ولی همه
مسلمانان بر
نبوت آن حضرت اقرار دارند.
در میان
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) سعی بر این بود که ولادت
امام عصر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف): از عموم مخفی بماند تا
حکومت نتواند آن حضرت را بکشد؛ چراکه حکومت از طریق روایات غیر قابل انکار به این نتیجه رسیده بود که مهدی موعود از فرزندان امام حسن عسکری (عليه‌السلام) است؛ لذا امام ولادت فرزندش را به افراد خاص خبر می‌دادند؛ چنان‌چه امام حسن عسکری (عليه‌السلام) به
حکیمه خاتون فرمودند: ای عمه! کتمان کن خبر این مولود را و خبر نده از تولد او احدی را، تا
تقدیر خداوند به غایت خود رسد.
مورد دیگر، روشن بودن درستی
نیمه شعبان به عنوان ولادت حضرت است.
هر چند در برخی کتاب‌ها هشتم
شعبان،
ماه رمضان و
ربیع الاول آمده است، ولی با نگاهی به دیدگاه نیمه شعبان به‌روشنی ثابت می‌شود که ولادت حضرت در روز نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری بوده و دلایلی را می‌توان بر این امر ارائه داد:
دلیل اول: با نگاهی بر تاریخ ولادت امام عصرـ ارواحنا له الفدا ـ متوجه می‌شویم که نیمه شعبان از سخنان
امام معصوم است و روایت امام با توجه به عصمتش خطاناپذیر است؛ ولی دیدگاه‌های دیگر سخن مورخان و برخی شیعیان است که به هم‌دیگر می‌گفتند به عنوان نمونه دو روایت اشاره می‌شود:
فضل بن شاذان از
محمد بن علی از امام حسن عسکری (عليه‌السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: ولی و حجت خدا بر بندگان و جانشین من، ختنه کرده و در شب نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری نزدیک طلوع فجر به دنیا آمد.
یادآور می‌شود که فضل بن شاذان هم عصر امام حسن عسکری (عليه‌السلام) می‌باشد و پس از شهادت آن حضرت از
دنیا رفته است.
از حکیمه خاتون است که می‌گوید:
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) مرا به خانه خود خواند و آن شب پانزدهم شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری بود و به من خبر داد که امشب آخرین
حجت الهی به دنیا خواهد آمد و نزدیک
طلوع فجر حجت خدا حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) به دنیا آمد.
این روایت را
شیخ صدوق و
شیخ طوسی و دیگران با سندهای صحیح نقل کرده‌اند.
دلیل دوم: این دیدگاه در کتاب‌های قدیمی مانند اثبات الرجعه فضل بن شاذان آمده است و علاوه بر آن بزرگانی از اهل سنت در کتاب‌های خود به این دیدگاه اعتراف کرده‌اند؛ به طوری که در کتاب اصالت مهدویت در
اسلام از دیدگاه اهل سنت به صد نفر از علمای اهل سنت اشاره شده است که همه آورده‌اند حضرت مهدی فرزند
حسن بن علی عسکری در نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری به دنیا آمده‌اند.
ولادت امام زمان (عليه‌السلام) طبق روایات صحیح و غیر قابل انکار و نیز دیدگاه اکثر علمای
شیعه و اعتراف بزرگانی از
اهل سنت در نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری می‌باشد و چنین نیست که برخی می‌پندارند، شیعه برای حفظ خطر از امام خویش،
تاریخ ولادت را مخفی نگه می‌داشتند؛ بلکه مردم بر اثر مخفی نگه داشتن امام حسن عسکری (عليه‌السلام) و
شیعیان برجسته، ولادت امام زمان (عليه‌السلام) را از آن‌ها و گاهی بر اثر
فراموشی راوی در سال
روز ولادت اختلاف داشتند و چون این مسئله تاثیری در اصل
اعتقاد به
امامت امام معصوم نداشت،
علما در رد و انکار تاریخ‌های ولادت زیاد بحث نکردند.
۱. اتفاق در مهدی موعود، سید علی‌اکبر قرشی.
۲. اصالت مهدویت، لطف الله صافی گلپایگانی.
۳. امام مهدی در آثار شخصیت‌های اسلامی، مومن بن حسن شبلنجی.
۴. مهدویت از نگاه تشیع و تسنن، حسین رجبی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ولادت امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۲۱.
