ناحیه مقدسه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ناحیه مقدسه، زیارت، اعتبار، سند، ناشرات الشعور، پریشان کردن مو، بانوان اهل بیت عليهم‌السلام.
پرسش: آیا زیارت ناحیه مقدسه معتبر است؟! چه‌گونه برخی فقرات آن که نشانگر پریشان کردن مو توسط بانوان اهل بیت دارد، قابل توجیه است؟
پاسخ:
آن‌چه در مورد سند
زیارت ناحیه مقدسه می‌توان گفت این است که این
زیارت در برخی کتاب‌ها مانند «
مزار کبیر» ابن مشهدی به
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف منسوب شده است و وضعیت آن نیز مانند بسیاری از دیگر
توقیعات است که مباحث سندی متداول در
احادیث مسلسل در آن چندان جایگاهی ندارند.
برای اطلاع بیش‌تر رجوع شود به: پاسخ ۴۱۵۲ (زیارت ناحیه).
اما عبارت «خرجن من الخدور ناشرات الشعور»
که ناظر به پریشان‌کردن مو توسط بانوان اهل بیت است، به‌تنهایی نمی‌تواند دلیلی بر نپذیرفتن این زیارت باشد، چون چند
تفسیر و توجیه می‌توان برای این اتفاق بیان کرد:
خارج شدن بانوان حرم از خیمه‌ها با موهای پریشان، ملازم با نگاه نامحرمان به آنها نیست؛ زیرا
بین خود خیمه‌ها فاصله و موانع وجود داشت.
بین خیمه تا میدان
جنگ فاصله زیاد بوده است.
احتمال دارد این جمله مربوط به اکثریت بانوان باشد، نه همهٔ آنها؛ زیرا معلوم نیست بانوانی مانند
حضرت زینب و
حضرت سکینه سلام‌الله‌علیهما نیز موهای خود را پریشان کرده باشند.
ممکن است این حالت، خارج از
اختیار آنان بوده و شدت
مصیبت به اندازه‌ای بود که این خروج از اختیار را ـ دست‌کم در بانوانی غیر از
زینب و
سکینه و... ـ توجیه کند.
نباید با این موضوع چندان متعصبانه برخورد کرد. حجاب در مواقع اختیاری است و این واکنش‌های غیر اختیاری نشان از بی‌حجابی نبوده و در تاریخ نیز بارها ـ حتی در حضور
معصومان ـ اتفاق افتاده است؛ اما توبیخی متوجه این بانوان نبوده؛ بلکه مورد دل‌جویی آنان نیز قرار گرفتند. به یک مورد که در
جنگ احد اتفاق افتاده اشاره می‌کنیم که در
کتاب کافی نقل شده است:
پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ بر آنها (اهل
مدینه) وارد شد و
زنان انصار دمِ درِ خانه‌ها در انتظار بودند و مردانشان بیرون آمده و خود را در پناه پیامبر می‌کشیدند و از او معذرت می‌خواستند.
زنان انصار همه
چهره‌ها خراشیده و موی پریشان کرده و گریبان دریده و در برابر پیامبر ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ ایستاده بودند؛ پیامبر آنها را دل‌داری داد و به
زبان خوش با آنها
سخن گفت و به آنها دستور داد خود را بپوشند و به خانه‌های خود بروند.
این شیوه، بین
عرب رسم و عرف بوده است؛ زن‌های عرب وقتی که بر آنها یک مصیبت وارد می‌شود، زن برای این‌که شدت مصیبت را نشان دهد، این کار را انجام می‌دهد. موی زن با آن‌که مظهر
زیبایی زن و مظهر جمال زن هست، حاضر است در این مصیبت این موها را این‌طوری پریشان کند و حتی آن را بِکَند.
بنابراین بانوان
اهل بیت علیهم‌السلام نیز به دور از نگاه نامحرمان این کار را برای بیان عظمت مصیبت انجام دادند. وقتی این کار بیانگر ضعف نباشد، بلکه برای بیان عظمت مصیبت باشد، هیچ اشکالی ندارد.
پایگاه اسلام کوئست.
