صلوات بلند
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: صدای بلند،
صلوات فرستادن، شیطان.
پرسش: آیا این روایت: «هر قدر صلوات بلندتر فرستاده شود،
شیطان دورتر می‌شود» در منابع روایی وجود دارد؟ و آیا این یعنی ترغیب به فریاد کشیدن در صلوات چنان‌چه در بسیاری از مجالس دیده می‌شود؟
پاسخ:
با جست‌و‌جو در منابع روایی،
حدیث مورد سؤال یافت نشد؛ اما روایاتی وجود دارد که می‌گوید صلوات با صدای بلند نفاق را از
انسان دور می‌کند.
امام صادق علیه‌السلام در این باره از
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل می‌فرمایند: "ارْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ بِالصَّلَاةِ عَلَیَّ فَإِنَّهَا تَذْهَبُ بِالنِّفَاقِ"؛
به هنگام صلوات فرستادن صدایتان را بلند کنید؛ چراکه صلوات با صدای بلند
نفاق را از بین می‌برد.
برای فهم بیش‌تر این روایت، و این‌که چه‌طور
صلوات بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موجب از بین بردن نفاق می‌شود، لازم است ابتدا معنای "نفاق" و بعد از آن، آیات و روایات مرتبط با صلوات بر پیامبر مورد عنایت و بررسی قرار گیرد.
"نفاق" در لغت به معنای خروج است،
منافق یعنی کسی که
کفر خود را
پنهان و ایمان
آشکار نماید.
به چنین شخصی به این دلیل منافق می‌گویند که گویا ایمان از وجودش خارج شده، یا او از
ایمان خارج شده است.
خدای سبحان درباره آثار صلوات در
قرآن کریم می‌فرماید: "
هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنینَ رَحیما"؛ "او است که خود و فرشتگانش بر شما
درود می‌فرستند تا شما را از تاریکی به‌روشنی برد؛ زیرا خداوند با
مؤمنان مهربان است".
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: کسی که بر پیامبر و آل او ده بار صلوات بفرستد، خدا و ملائکه‌اش بر او صد بار
صلوات می‌فرستند و کسی که بر پیامبر و آلش صد بار صلوات بفرستد، خدا و ملائکه‌اش بر او هزار بار صلوات می‌فرستند... .
با عنایت به این‌که
خداوند و فرشتگانش بر کسی که بر
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و آلش صلوات بفرستد، صلوات می‌فرستند و صلوات خدا و
فرشتگان نیز موجب می‌شود انسان از تاریکی‌های جهالت،
غرور و
گناهان نجات یابد و به روشنی دل و صفای باطن برسد. بدیهی است کسی که قلبش نورانی و
صراط مستقیم برای او روشن شد، در راه و مسیر روشن قدم بر‌می‌دارد و از
راه مستقیم خارج نمی‌شود، و دچار نفاق نمی‌گردد. اگر نفاقی داشت به جهت کوردلی و تاریکی مسیر بوده که با روشن شدن دل و مسیر ـ به‌واسطۀ صلوات بر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و آل او ـ راه مستقیم را پیدا می‌کند و نفاقش از بین خواهد رفت.
بنابراین از آن‌جا که اظهار صلوات به صدای بلند و هماهنگی با جمع به‌تدریج در باطن اثر می‌گذارد، این اثر‌گذاری باعث می‌شود که انسان در خلوتش نیز بتواند از این اثر بهرمند شود. آن‌گاه خلوت و اجتماع، و ظاهر و باطن انسان هماهنگ گشته و بدین‌سان نفاق از درون انسان بیرون خواهد رفت.
تذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که در روایت منقول از امام صادق علیه‌السلام، لفظ "ارفعوا" به کار رفته که از مادّۀ "رفع" است و رفع، در لغت به معنای بالا بردن هر چیزی از مقر و جایگاه خویش است.
و بالا بردن صدا هنگام صلوات هم، یعنی صدا را از حلق و حنجره که جایگاه آن است بالاتر بیاورید و خیلی آهسته و بی‌رمق صلوات نفرستید، نه این‌که منظور فریاد زدن و جیغ کشیدن باشد؛ چون در
عرب، از فریاد کشیدن و جیغ زدن به "صیحه" تعبیر می‌شود.
علاوه بر این، خدای
سبحان در
قرآن مجید صدای بلند و نامتعارف را مذموم شمرده است: "
وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً ".
لذا هرگز مراد از صلوات با صدای بلند، به معنای فریاد کشیدن و بلند کردن صدا به حد غیر متعارف نیست، بلکه بلند کردن صدا به حد متعارف منظور است، به‌گونه‌ای که موجب اذیت دیگران نشود؛ چراکه
اسلام دینی است که در تمام امور، حد اعتدال و میانه‌روی را توصیه نموده، هم‌چنان که فرمود: "خیر الامور اوسطها"؛
بهترین کارها، رفتارها و گفتارها میانه‌روی در آن‌هاست.
پایگاه اسلام کوئست.
