شکل نماز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوال: آیا این شیوه
نماز خواندن، همیشه اینگونه بوده است؟
جواب: نمازهمه
انبیای الهی با
توحید،
خدا پرستی،
عبادت،
استغفار و
توبه مأنوس بوده اند و نماز برنامهای برای
راز و نیاز با
خدا است.
«فَنَادَتْهُ الْمَلَئِکةُ وَهُوَ قَآئِمٌ یصَلِّى فِى الِمحْرَابِ أَنَّ
ملائکه به
حضرت زکریا ـ در حالى که او در
محراب ایستاده بود و
دعا (نماز) می خواند ـ به فرزندی به نام یحیی بشارت دادند».
وقتی که حضرت
ابراهیم (علیه السلام)فرزندش
اسماعیل را به
مکه آورد و در بیابان بی آب و درخت گذارد، گفت :«رَّبَّنَآ إِنِّى أَسْکنتُ مِن ذُرِّیتِى بِوَادٍ غَیرِ ذِى زَرْعٍ عِندَ بَیتِک الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لَیقِیمُواْ الصَّلَوةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَیهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الَّثمَرَتِ لَعَلَّهُمْ یشْکرُونَ
پروردگارا! من (یکى) از ذرّیه ام را در وادى (و درّهاى بىآب و) بى گیاه، در کنار خانه ى گرامى و با
حرمت تو ساکن ساختم. پروردگارا! (چنین کردم) تا نماز برپا دارند، پس دلهاى گروهى از مردم را به سوى آنان مایل گردان و آنان را از ثمرات، روزى ده تا شاید سپاس گزارند ».
و وقتی که حضرت ابراهیم (علیه السلام)در کهن سالی دارای دو فرزند به نام اسماعیل و
اسحاق شد، حمد خدای رابه جای آورد و دعا کرد:«رَبِّ اجْعَلْنِى مُقِیمَ الصَّلَوةِ وَمِن ذُرِّیتِى رَبَّنَا وَ تَقَبَّلْ دُعَآءِ ;
پروردگارا! مرا برپا دارنده نماز قرار ده و از نسل و ذریه ام نیز. پروردگارا! دعاى مرا (نماز و عبادتم را) بپذیر».
و هنگامی که
حضرت عیسی در گهواره بود، به طور معجزه آسا به زبان آمد و گفت : « وَجَعَلَنِى مُبَارَکاً أَینَ مَا کنتُ وَأَوْصَانِى بِالصَّلَاةِ وَالزَّکاةِ مَا دُمْتُ حَیاً;
و هر جا که باشم، خداوند مرا مایهى
برکت قرار داده و تا زندهام مرا به نماز و زکات سفارش کرده است.
درباره
شعیب و
لقمان نیز آیاتی درباره(صلاة) آمده است .
قرآن به نحوی نماز را از برنامههای حضرت شعیب میداند در آن جا که قوم او به عنوان
تمسخر به وی میگفتند: "قَالُواْ یشُعَیبُ أَصَلَوتُک تَأْمُرُک أَن نَّتْرُک مَا یعْبُدُ ءَابآؤُنَآ أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِى أَمْوَ لِنَا مَا نَشَؤُاْ إِنَّک لَأَنْتَ الْحَلِیمُ الرَّشِیدُ :
ای شعیب، آیا نماز به تو دستور میدهد که آنچه را پدرانمان میپرستیدند ترک گوبیم و آنچه را میخواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟"
از این آیه معلوم میشود حضرت شعیب یک برنامه عبادتی داشته است، که قرآن از آن به "صلوه" تعبیر میکند.
البته صلوه در لغت به معنای
دعا است و دعا بخشی از
عبادات است. شاید
صلوة او به شکل عبادت خاصی بوده امّا این که همشکل نماز
مسلمانان بوده باشد، معلوم نیست. در هر صورت نمازی داشته، گرچه شکل آن را نمیدانیم و مورخان چگونگی آن را ننوشتهاند.
قرآن در بارة حضرت
موسی و قوم او میفرماید: "وَ اجْعَلُواْ بُیوتَکمْ قِبْلَةً وَ أَقِیمُواْ الصَّلَوةَ:
خانههای خود را قبله قرار دهید و نماز را بر پادارید" .
در این آیه نیز شکل نماز حضرت موسی بیان نشده است.
در جای دیگر می فرماید: "وَأَنَا اخْتَرْتُک فَاسْتَمِعْ لِمَا یوحَى • إِنَّنِى أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَاْ فَاعْبُدْنِى وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکرِى :
تورا بر گزیدم، گوش کن به آنچه به تو
وحی میشود. من خدایی هستم که به جز من خدایی نیست. پس عبادت کن مرا و نماز را برای یاد من برپادار".
درباره حضرت
اسماعیل میفرماید: "وَکانَ یأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّکاةِ ؛ او همواره خانواده و خویشان و اطرافیان خودرا به نماز و زکات فرمان میداد".
آن چه در قرآن از نماز ما مسلمانان بیان شده سفارش به اصل نماز،
رکوع،
قصر نماز (شکسته شدن نماز در
مسافرت)
وضو،
تیمم،
وقت نماز به طور مجمل است « وَأَقِمِ الصَّلَوةَ طَرَفَىِ النَّهَارِ وَزُلَفاً مِّنَ الَّیلِ؛
و نماز را در دو طرف روز و اوایل شب بپادار». «أَقِمِ الصَّلَوةَ لِدُلُوک الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ الَّیلِ؛
سایت پرسمان