جلوگیری از غیبت کردن دیگران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: غیبت، آفات زبان، کنترل زبان.
پرسش: چگونه در یک جمع از غیبت کردن افراد دیگر جلوگیری کنیم و زبان خود را نیز حفظ کنیم؟
پاسخ: برای جلوگیری کردن از غیبت دیگران: ۱. باید خود
انسان، از این عمل دوری کرده و
زبان خویش را کنترل کند. ۲. اگر از نفوذ
کلام برخوردار است، در جمع با احترام تذکر دهد. ۳. اگر تذکر شما اثر نکرد، به محض شروع به غیبت، با مطرح کردن موضوعی جدید، محور گفت‌وگو و غیبت را تغییر دهید. ۴. اگر باز هم نتیجه نگرفتید، جلسه و جمع را به گونه‌ای ترک کنید و به آن‌ها بفهمانید که به چه علت جلسه را ترک کردید. ۵. با مطرح کردن موضوعات مختلف علمی، درسی، یا ذکر لطیفه‌ها و حکایات شیرین، زمینه غیبت آن‌ها را از بین ببرید. سخنان زیبای
ائمه را نوشته و در محل دید افراد نصب کنید. ۶. با دوست شدن با برخی افراد جمع که احتمال می‌دهید می‌توانید روی آن‌ها تأثیر بگذارید، ضمن تقویت رابطه عاطفی و صمیمانه با وی اهمیت موضوع را به وی تذکر داده تا در بین جمع یک هم‌نظر و هم‌رأی (نسبت به دوری از غیبت) پیدا کرده و با کمک و هم‌فکری هم به مبارزه با این عمل بپردازید.
برای جلوگیری از غیبت به چند مورد اشاره می‌شود:
برای جلوگیری کردن از غیبت دیگران ابتدا باید خود
انسان از این
عمل دوری کند و زبان خویش را کنترل نماید؛ چون
سخن کسی که خودش به آن توجه ندارد و مرتکب خلاف می‌شود، در دیگران اثری نخواهد گذاشت.
ذات نایافته از هستی‌بخش ••• کی تواند که شود هستی‌بخش
اگر در بین جمع به دلیل بعضی ویژگی‌های شخصی، از نفوذ کافی برخوردار است و دیگران از وی حرف‌شنوی دارند، از آن نفوذ استفاده کند و با بیان زیبا و با احترام گذاشتن به آن‌ها و از روی دلسوزی و
محبت، آن‌ها را به زشتی و ناپسند بودن این عمل آگاه کرده و از این عمل باز دارد.
اگر تذکر و بیان شما اثر نکرد، به محض شروع به
غیبت با مطرح کردن موضوعی جدید و مسئله‌ای دیگر، محور گفت‌وگو و غیبت را تغییر داده و به اصطلاح موضوع جایگزین برای موضوع غیبت مطرح کنید.
با شروع به غیبت، اگر نتوانستید با بیان شیوا و با جایگزین کردن موضوع دیگر، از آن رهایی پیدا کنید، جلسه و جمع را به گونه‌ای ترک کنید و به آن‌ها بفهمانید که به چه علت جلسه را ترک کردید.
در جمع دوستان خود، فعال باشید و با مطرح کردن موضوعات مختلف علمی، درسی، یا ذکر لطیفه‌ها و حکایات شیرین، زمینه گفت‌وگو درباره افراد دیگر و غیبت آن‌ها را از بین ببرید؛ چون با شاد نگه داشتن جمع یا طرح مسائل علمی، فرصت غیبت کردن پیدا نمی‌شود.
کلمات زیبا و تکان‌دهنده و هشدار‌دهنده
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و ائمه
معصومین (علیهم‌السلام) یا دیگر اولیای الهی را با خطی زیبا یادداشت کرده و آن را در محل دید افراد نصب کنید.
با طرح
دوستی با بعضی افراد جمع خویش که احتمال می‌دهید می‌توانید روی آن‌ها تاثیر بگذارید، ضمن تقویت رابطه عاطفی و صمیمانه با وی اهمیت موضوع را به وی تذکر داده تا در بین جمع یک هم‌نظر و هم‌رای (نسبت به دوری از غیبت) پیدا کرده و با کمک و هم‌فکری و همکاری هم‌دیگر به مبارزه با این عمل بپردازید. چون هم‌نوایی و هم‌فکری دیگران در راه اصلاح و تغییر تأثیر فراوانی دارد.
برای کنترل زبان و حفظ آن از ارتکاب به
گناهان و لغزش‌های
زبان، راهکارهای زیر را مورد توجه قرار دهید:
با مطالعه کردن در زمینه انواع گناهانی که از زبان صادر می‌شود و آثار و پی‌آمدها و عواقب سوء دنیوی و اخروی آن‌ها
شناخت بیشتری از
گناهان زبان پیدا کرده تا با آگاهی از زشتی و بدی آن‌ها و نیز عذاب‌های مترتب بر ارتکاب این‌گونه
اعمال، آمادگی بیشتری برای حفظ و
کنترل زبان و
دوری از گناهان آن پیدا کنید؛ چون صرف
علم و آگاهی و شناخت جهت انجام دادن و عمل کردن کافی نیست؛ ولی می‌تواند با ایجاد
انگیزه در فرد، وی را به سوی عمل کردن تحریک کند و به تدریج و کمک دیگر راهکارها ملکه لازم را در فرد ایجاد کند. بد نیست که کتاب
گناهان کبیره نوشته
شهید آیت‌الله دستغیب مطالعه شود.
در این‌گونه امور،
اراده نقش مهمی دارد و با ادعا و گفتن، نمی‌توان زبان خویش را حفظ و کنترل کرد؛ بلکه باید با تصمیمی قاطع و عزمی جزم و اراده‌ای محکم و همتی بلند برای کنترل زبان اقدام کرد؛ بنابراین قبل از هر چیز باید اراده خویش را در این جهت تقویت نمود و با یک
برنامه‌ریزی دقیق به اجرای آن پرداخت.
از آنجا که این کار (
حفظ زبان) یک کار تدریجی است و نمی‌توان به محض تصمیم گرفتن طی یک مدت‌زمان کوتاه به آن دست یافت و از طرف دیگر، لغزش‌های زبان متنوع است (غیبت،
تهمت،
دروغ،
سخن‌چینی و غیره) برای کنترل زبان، اولاً: روی یکی از این گناهان متمرکز شوید و کنترل آن را مد نظر گرفته و با کاهش محسوس آن نوع
گناه به کاهش نوع دیگر گناه بروید؛ مثلاً اول تصمیم بگیرید گناه
دروغ را کاهش دهید و سپس گناه غیبت را و همین‌طور دیگر لغزش‌ها را. ثانیاً: در کاهش دادن یک گناه، کاهش تدریجی داشته باشید. مثلاً تصمیم بگیرید روزی یکی دو بار از آن لغزش بکاهید و نخواسته باشید یک روزه تمام دفعات یک
خطا را ترک کنید؛ گرچه به تدریج و طی یک مدت‌زمان معینی به این
هدف نائل خواهید شد. برای این منظور جدولی را تهیه کرده و تعداد ارتکاب‌ها را یادداشت کنید و سیر کار خود را هفته به هفته مشاهده کنید.
در ابتدای هر روز با خود
مشارطه کنید و با خود عهد ببندید که چنین عملی را ترک کنم (به این میزان) در طول روز نیز مراقب خویش باشید که طبق عهد و شرط عمل کنید و از خود مواظبت کنید. در پایان روز نیز
محاسبه کنید و درباره اعمال
روز جاری فکر کنید و ببینید تا چه‌اندازه توانسته‌اید به شرط و عهد خود عمل کنید، اگر موفق بوده‌اید، خود را تشویق کنید و اگر موفق نبودید، خود را
تنبیه کنید.
تشویق مثل استفاده از یک برنامه خوش‌آیند و تنبیه مثل جریمه مالی کردن و یا محروم کردن خود از یک برنامه خوش‌آیند. اگر این برنامه را بر روی کاغذ بیاورید و نتایج کار خود را هر روز و هر هفته مشاهده و محاسبه کنید، شما را در راه کنترل زبان بیشتر کمک خواهد کرد.
آفات زبان، محسن غفاری، قم، پیام آزادی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جلوگیری از غیبت کردن دیگران»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۱/۱۹.
