ترس از تاریکی و جن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ترس از تاریکی، جن، روح.
پرسش: بنده دختری هستم که از سن ۵ سالگی از تاریکی و روح و جن می‌ترسیدم.شب در حیاط ما صدای عجیبی می‌شنوم که خواهر و پدر یا مادرم نمی‌شنوند.من از تماشا کردن فیلم‌های ترسناک می‌ترسم.بعضی اوقات هم تماشا نمی‌کنم، می‌ترسم و می‌دانم که جن وجود دارد.بنده چکار کنم که ترس نداشته باشم راهی خوب به من نشان دهید؟
پاسخ:
خواهر گرامی اولین مطلبی که لازم است به آن توجه کنید این است که
ترس می‌تواند فقط یک علامت باشد؛ یعنی در واقع انسان مشکل دیگری دارد که آن مشکل به صورت
ترس خود را نشان داده است. در این صورت از بین بردن ترس یعنی از بین بردن یک نشانه و باقی ماندن اصل مشکل؛ پس اولین توصیه ما به شما این است که به کمک مشاوره حضوری به دنبال کشف علل آن برآیید و این مشکل را رفع کنید. مطمئن باشید مراجعه حضوری، تأثیری عمیق‌تر و مفید‌تر خواهد داشت.
ما سؤال شما را به دو قسمت تقسیم می‌کنیم: أ. ترس از جن؛ ب. ترس از تاریکی و سپس راهکارهایی برای شناخت و درمان هر یک ارائه می‌دهیم.
اصولاً ترس از جن می‌تواند دو منشأ داشته باشد:
۱. منشأ شناختی (شناخت نادرست و غیر واقعی از جن).
۲. فشار روانی: اگر
شناخت ما نسبت به جن، واقعی و خالی از هرگونه خرافه باشد، منشا شناختی ترس از جن از بین خواهد رفت.
مردم عوام و ناآگاه، خرافات زیادی درباره این موجود ساخته‌اند که با
عقل و
وحی هماهنگی ندارد و به همین جهت یک چهره خرافی و غیر منطقی به این موجود داده که وقتی کلمه جن گفته می‌شود، مشتی
خرافات نیز با آن تداعی می‌شود. موجوداتی با اشکال عجیب و غریب و وحشتناک، موجوداتی دم‌دار و سم‌دار! موذی و پرآزار، کینه‌توز و بدرفتار که ممکن است با ریختن یک ظرف آب داغ در یک نقطه خالی، خانه‌هایی را به
آتش کشند! ولی با توجه به آن‌چه در متون دینی و تجربیات واقعی و بدون
خرافه انسان‌ها دیده می‌شود، جن‌ها نیز مانند انسان‌ها موجوداتی هستند که
زندگی می‌کنند و برای
انسان ضرری ندارند؛ پس ترس از آن‌ها وجهی ندارد.
پس با
توکل به خدا و با توجه به مطالب فوق هرگاه احساس ترس کردید،
بسم الله الرحمن الرحیم بگویید و
سوره ناس و
فلق را بخوانید و مطمئن باشید خطری شما را
تهدید نمی‌کند.
عامل روانی ترس از جن موقعی مطرح است که شخص با این‌که می‌داند جن هیچ ضرری برای انسان ندارد، ولی باز ترس از جن وجود او را فرا می‌گیرد؛ مثل کسی که می‌داند مرده هیچ ضرری ندارد، ولی باز از مرده می‌ترسد. در این نوع ترس تصور و
تخیل فرد، قوی است و این خود موجب می‌شود که از کاهی، کوهی بسازد.
برای درمان این نوع ترس (عامل روانی)، توجه به این نکات خوب است:
از تماشای فیلم‌های پلیسی و جنایی و وحشتناک و گوش دادن و خواندن بعضی داستان‌های مهیج و خبرهای وحشت‌آفرین خودداری شود.
از ارتباط با افراد ترسو و اشخاصی که در مورد جن و مسائل ترس‌آور و خرافی آن
سخن می‌گویند، دوری شود.
لازم است وقت‌های فراغت و بی‌کاری با کارها و فعالیت‌های مفید پر شود؛ زیرا این فرصت‌ها زمینه‌ای مناسب برای هجوم این‌گونه
تخیلات است. حتی می‌توانید اگر کاری نیافتید، ذکری را تکرار کنید و یا به حفظ
شعر... بپردازید.
قرآن کریم درباره جن، تعبیرهای زیر را به کار برده است:
موجوداتی‌اند که از
آتش آفریده شده‌اند؛ برخلاف
انسان که از
خاک آفریده شده است.
دارای
علم و
ادراک و تشخیص
حق از
باطل و قدرت منطق و استدلال‌اند. (
سوره جن)
دارای
تکلیف و مسئولیت از طرف خداوندند. (
سوره الرحمن و جن)
گروهی از آن‌ها
مؤمن و گروهی کافرند.
آن‌ها دارای حشر و نشر و معادند.
خلقت آن‌ها در روی
زمین قبل از
خلقت انسان‌ها بوده است.
طائفه
جن نیز
مرد و زن دارند.
پس مطالب بالا که از
قرآن است، واقعی است؛ اما این‌که آن‌ها در تاریکی‌اند و پیوسته قصد آزار شما را دارند، مطلبی خرافی است و افرادی که این‌گونه سخنان را به
زبان می‌آورند، از حقیقت این موجود چیزی جز خرافه چیزی نمی‌دانند.
گاهی مردم با آن‌که می‌دانند یک چیز اصلاً خطرناک و ترس‌آور نیست، باز هم از آن می‌ترسند؛ مثلاً برخی، از قرار گرفتن در تاریکی یا تنها ماندن هراس دارند، بدون این‌که هیچ دلیل موجه یا ترس واقعی وجود داشته باشد.
برای درمان این پدیده می‌توان از این نکات بهره برد:
ریشه بسیاری از ترس‌ها
جهل است؛ چون نمی‌دانیم فلان مسئله به چه صورت و کیفیتی است، از آن می‌ترسیم؛ پس بالا بردن آگاهی و توجه به این‌که تمام آن چیزهایی که در تنهایی و تاریکی وجود دارند، همان چیزهای است که در روشنایی و در حضور دیگران هم وجود دارند،
ترس از ما دور می‌شود.
خیلی مواقع خیال‌بافی‌های کاذب برای ما دردسرساز می‌شوند پس با مشغول کردن خود به سرگرمی‌های مفید از
خیال‌بافی و توجه به ترس دوری کنیم تا ترس هم از ما دور شود. خیال‌بافی و توجه و تمرکز به توهمات اگر استمرار پیدا کند و پیوسته تکرار شود، می‌تواند انسان را از واقعیت دور کند تا جایی که از هر حرکت، صدا، سایه و ... تفاسیری در جهت
خیال و تصور خود به ذهن راه دهد؛ به عنوان مثال کسی که دائما تصور دارد دزد به خانه او می‌آید و گوش‌های خود را دائماً تیز کند و منتظر ورود او باشد. از هر صدایی تفسیری نادرست می‌سازد. صدای باد و حرکت شاخه‌های درخت، راه رفتن گربه، صداهایی را که از بیرون می‌آید، در جهت فکر نادرست خود تفسیر می‌کند. پس برای این‌که مطمئن شویم باید از کانال اصلی وارد شود و به دنبال علل اصلی باشیم.
این‌که فرد خودش را در جاهای کاملاً تاریک قرار دهد تا این
تجربه را به دست آورد که تاریکی مضر نیست؛ البته در این روش می‌تواند برای دفعات اول همراه کسی باشد و آرام‌آرام خودش به‌تنهایی این کار را انجام دهد.
ما به عنوان یک معتقد به
خدا می‌دانیم که خدا یک لحظه هم از ما غافل نیست و از طرفی
خداوند قادر و تواناست. پس ما در هر جا و هر لحظه می‌توانیم از او کمک بخواهیم و به قدرت او تکیه کنیم. این نوع تفکر به انسان
آرامش می‌دهد و ترس را دور می‌کند.
کوچک گرفتن مسئله و عدم توجه جدی به آن و این‌که من قوی‌تر از آن هستم که از این مسئله هراس داشته باشم.
در پایان متذکر می‌شویم که ترس مشکل حادی نیست و تا حدی در همه
نوجوانان شایع است و با تمرین کردن و کمک گرفتن از
مشاور به‌راحتی قابل درمان است.
۱. دکتر علی قائمی مسئله ترس و اضطراب کودکان، انتشارات امیری، ۱۳۷۶ ش.
۲. دکتر هربرت فنستر‌هایم و جین بائر، رفتار درمانی نترسید، ترجمه: مهدی قراچه‌داغی، انتشارات اعلمی، ۱۳۸۱ ش.
۳. محمدباقر کجباف، روان‌شناسی ترس، انتشارات آوای نور، ۱۳۸۱ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ترس از تاریکی و جن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۰۷.
