ادله اثبات برتر بودن چادر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حجاب کامل، چادر مشکی، پوشش.
پرسش: اگر ممکن است بفرمایید چرا در جامعه امروز چادر کامل‌ترین پوشش است؟ طبق آیات قرآن و احادیث و منطق آن را اثبات کنید تا یک نوجوان بتواند با تمام وجود آن را درک کند. لطفاً توضیح دهید؟
پاسخ: مراد از
حجاب اسلامی، پوشش و حریم قائل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم در انحای مختلف رفتار (مثل نحوه
پوشش، نگاه، حرف زدن و راه رفتن) است. با توجه به این مطلب که
حجاب برای حفظ زیبایی‌های زن از چشم نامحرمان و جلوگیری از نگاه‌های هوس‌آلود نامحرمان می‌باشد و از طرفی تمام اندام و حجم بدن زن ممکن است موجب تحریک هوس‌ها قرار بگیرد؛ پس بهترین حجاب برای خانم‌ها، حجابی مانند چادر می‌باشد تا هم تمام بدن را بپوشاند و هم حجم و حرکات جذاب زنانه از پس آن
آشکار نباشد. بانوانی که می‌خواهند به بهترین نحو عفت و
پاک‌دامنی خود را حفظ کنند و تیرهای زهرآلود نگاه غیر خودی را دفع کنند، حجاب برتر یعنی چادر را برگزینند.
بهترین دلیل منطقی که می‌توان از آن برای اثبات
چادر استفاده کرد استناد به
آیه ۵۹
سوره احزاب است.
خداوند در این آیه خطاب به پیامبرش فرموده: «
یَا اَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِاَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ اَدْنَی اَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا»؛
ای پیغمبر! به
زنان و
دختران خود و زنان مؤمن بگو که خویشتن را با چادر خود فرو پوشند، که این کار برای این‌که آن‌ها به
عفت شناخته شوند تا از تعرض و جسارت هوس‌رانان آزار نکشند؛ برای آنان بسیار بهتر است و
خدا در
حق خلق آمرزنده و مهربان است.
«جلابیب» جمع «جلباب» است و جلباب در کتاب‌های لغت معتبر (مثل
لسان‌العرب و
معجم الوسیط) به «ملحفه» معنا شده است و ملحفه پوششی گسترده است که
زن خود را در آن می‌پیچد.
قبل از بررسی معنا و مفهوم جلباب، باید دید چادر رایج در بین
زنان مسلمان و ایرانی چه نوع پوششی است و عناصر و مؤلفه‌های اصلی تشکیل‌دهنده آن چیست؟ با اندک تأملی می‌توان گفت چادر دارای دو مؤلفه اصلی ذیل است:
پوشش وسیع، که از بالای سر تا پایین پای زن را می‌پوشاند.
پوششی جلو باز که از بالای سر، روی لباس‌های دیگر پوشیده می‌شود و به نحو خاصی کنترل و جمع و جور می‌گردد.
حال باید بررسی نمود آیا جلباب قرآنی که در بعضی
تفاسیر از آن به ملحفه تعبیر شده است، دو عنصر ذکر شده برای چادرهای رایج فعلی را دارد یا نه؟ اگر دو عنصر یادشده را بتوان برای جلباب اثبات نمود، می‌توان ادعا کرد که جلباب قرآنی همانند چادرهای رایج فعلی بوده است، و گرنه نمی‌توان چنین ادعایی کرد؛ ازاین‌رو به بررسی دو مؤلفه اندازه و کارکرد جلباب می‌پردازیم:
تقریباً همه کتاب‌های لغت در این که جلباب پوششی وسیع است اتفاق‌نظر دارند، ولی دیدگاه‌های کتاب‌های لغت و
تفسیر درباره اندازه دقیق جلباب متفاوت است. بهترین دیدگاه این است که جلباب پوششی فراگیر بوده که از بالای سر تا پایین پا را می‌پوشانده است. این دیدگاه از کتاب‌های لغوی و تفسیری فراوان استفاده می‌گردد.
ما معتقدیم شواهد مختلفی وجود دارد که صحت این دیدگاه را ثابت می‌کند که به دو نمونه اشاره می‌کنیم:
درباره پوشش حضرت
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) هنگام خروج از منزل و رفتن به
مسجد برای دفاع از
ولایت، این‌گونه نقل شده است: «
لاثت خمارها علی رأسها و اشتملت بجلبابها»؛
یعنی فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) خمار و
مقنعه خویش را بر سر، و جلباب، یعنی پوششی که شامل و دربرگیرنده تمام آن وجود مبارک بود، بر تن کردند.
زمخشری در
تفسیر کشاف از
ابن‌عباس،
صحابی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و شاگرد
امام علی (علیه‌السلام) نقل کرده‌اند که جلباب پوششی بوده که از بالا تا پایین بدن را می‌پوشانده است.
حاصل این‌که اندازه جلباب قرآنی به مقداری بوده است که همانند چادرهای زمان حاضر از بالای سر تا پایین پا را می‌پوشانده است.
برای فهمیدن کارکرد جلباب و کیفیت پوششی آن، لازم است معنای «ادناء» در
آیه «
یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ» معلوم شود.
آلوسی از ابن‌عباس و
قتاده و زمخشری در تفسیر کشاف از
ابن‌سیرین نقل کرده‌اند که مراد از «یدنین» قرار دادن جلباب در بالای ابرو و گردن و جمع و جور کردن و قرار دادن گوشه‌های جمع شده آن در بالای بینی است، که معمولاً بانوان متدین و حساس نسبت به رعایت
حجاب در مواجهه با نامحرم این کار را انجام می‌دهند.
از عبارت ابن‌عباس، قتاده و ابن‌سیرین معلوم می‌شود که جلباب همانند چادرهای فعلی، پوششی جلو باز بوده است که واژه «یدنین» در آیه شریفه نیز مؤید این مدعاست؛ بنابراین از نظر کارکرد و کیفیت
پوشش نیز، جلباب قرآنی، شبیه چادرهای امروزی بوده است.
این بهترین دلیل بر اثبات برتر بودن چادر به عنوان
حجاب کامل است.
با توجه به این مطلب که حجاب برای حفظ زیبایی‌های
زن از چشم نامحرمان و جلوگیری از نگاه‌های هوس‌آلود نامحرمان می‌باشد و از طرفی تمام اندام و حجم بدن زن ممکن است موجب تحریک هوس‌ها قرار بگیرد؛ پس بهترین حجاب برای خانم‌ها، حجابی مانند چادر می‌باشد تا هم تمام بدن را بپوشاند و هم حجم و حرکات جذاب زنانه از پس آن
آشکار نباشد.
در پایان، چند سطری هم در باب چادر مشکی ذکر کنم:
چادر مشکی به منزله حرمت و احترام است. مرز ادب،
کرامت،
حیا و
عفت است. مرز آداب است و نشان می‌دهد که در این محدوده باید حریم را نگه داشت و به صاحب حرم با دیده احترام و ادب نگریست. از نظر روانی نیز وقتی
انسان پارچه سیاهی را می‌بیند، دیگر چندان رغبتی به نگاه کردن پیدا نمی‌کند و خود به خود نظر را برمی‌گرداند. نگاه به رنگ‌های روشن، چشم را باز و رغبت مشاهده و تمرکز بر دیدن را چند برابر می‌کند. به عبارت دیگر از دیدگاه
روان‌شناسی رنگ‌ها، نگاه به رنگ‌های تیره ـ به ویژه رنگ سیاه که بی‌رنگی مطلق است ـ تقریباً تمام رغبت‌ها را از بین می‌برد.
علم روان‌شناسی می‌گوید: «سیاه به معنای نه بوده و نقطه مقابلِ بله یعنی سفید است». با این نگاه باید گفت: آن کس که در مقابل
نامحرم سیاه می‌پوشد، در واقع می‌خواهد به او نه بگوید و آن کس که رنگ سفید، رنگارنگ و جذاب می‌پوشد، راه نگاه‌ها را به سوی خود باز می‌گذارد.
وقتی رنگ مشکی در کنار رنگ دیگری قرار می‌گیرد، تأثیر آن رنگ را تقویت کرده، خصلت آن رنگ را مورد تأکید و اهمیت قرار می‌دهد؛ به عنوان مثال اگر
لباس سیاهی در کنار یک پنجره رنگین آویزان باشد، هر بیننده‌ای که به آن‌سو بنگرد، نگاه او به طرف پنجره جلب خواهد شد و به لباس توجهی نخواهد کرد. این امر به خاطر آن است که رنگ سیاه لباس، خاصیت خود را نفی کرده و در عوض خاصیت رنگ پنجره را تقویت نموده است. به همین خاطر وقتی خانمی
چادر مشکی به سر می‌کند و در خیابان راه می‌رود، ناظری که از دور به او و اشیای فراوان رنگی اطراف (مثل اتومبیل‌ها، مغازه‌ها و غیره) نگاه می‌کند، بی‌اختیار اشیا و پوشش رنگی نظر او را به خود جلب کرده و در بسیاری از اوقات شخص بیننده اصلاً به آن رنگ مشکی توجهی نکرده و رد می‌شود.
بانوانی که می‌خواهند به بهترین نحو عفت و
پاک‌دامنی خود را حفظ کنند و تیرهای زهرآلود نگاه غیر خودی را دفع کنند،
حجاب برتر یعنی
چادر را برگزینند.
۱. مطهری، مرتضی، مسئله حجاب، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ ش.
۲. مهدی‌زاده حسین، حجاب‌شناسی، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ ش.
۳. مهریزی مهدی، حجاب تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و‌اندیشه معاصر، ۱۳۷۹ ش.
۴. ناظم‌زاده قمی، سید اصغر، جلوه‌های حکمت، قم: مؤسسه چاپ الهادی، ۱۳۷۳ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ادله اثبات برتر بودن چادر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۲۶.
