پرسش: آیا ابن‌جنید اسکافی عمل بر قیاس می‌کرده است؟ اگر این‌طور بوده، چگونه شیعه به شمار می‌آید. نمونه‌ای از کتاب‌های ابن‌جنید را معرفی کنید؟
پاسخ: محمد بن احمد بن جنید ابوعلی الکاتب الاسکافی، از بزرگان شیعه و از فضلای امامیه می‌باشد. عمل کردن ابن‌جنید به قیاس مسلم است. براساس دیدگاه رجالیون، قیاس بر چهار قسم است: ۱. قیاس منصوص العلة؛ ۲. قیاس اولویت؛ ۳. قیاس المناط القطعی؛ ۴. قیاس المناط الظنی. در سه قسم اول، اسکافی قیاس را حجت می‌داند و در قسم چهارم حجت نمی‌داند.
عقاید اصلی، لوازم و تفاصیلی دارد که مجموعاً سیستم عقیدتی دین را تشکیل می‌دهد. اختلاف در این‌گونه اعتقادات، موجب پیدایش ادیان و فرقه‌ها و نحله‌های مذهبی مختلف شده است؛ به عنوان مثال:
ابن بابویه قمی از مخالفان معاصر او بوده و رساله‌ای در رد او نوشته است و فرموده ابن‌جنید از ضعفای شیعه می‌باشد و ابن‌جنید مدتی در نیشابور ساکن شده و بارها ابن‌بابویه به آن مناطق مسافرت نموده و در تضعیف ابن‌جنید مؤثر بوده است و هم‌چنین شیخ مفید و سید مرتضی از مخالفین سرسخت او بوده‌اند.
۱. ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیة و اللقب، ج۱، ص۷۰، محمدعلی تبریزی، چ دوم، ۱۳۳۵. ۲. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ص۲۵۸، زیر نظر کاظم بجنوردی، تهران، ۱۳۶۹، جلد ۳، در حالات ابن جنید.
