گزاره‌های اعتقادی مباحث مهدوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امامت،
نبوّت،
علم،
عصمت،
عدالت،
اهل سنّت.
پرسش: گزاره‌های اعتقادی مباحث مهدوی چیست؟
پاسخ:
ارکان مباحث اعتقادی، نیازمند اتقان و استحکام ویژه و مبتنی بر قواعد نقلی و عقلی خاص با شیوه‌ای مبتنی بر استدلال است.
ارکان و اصول باورهای اعتقادی
امامت در حوزه فکری شیعه، که باید با روش کلامی فوق اثبات و تدوین شوند، از این قرار است:
۱. امامت به منزله استمرار
نبوّت (حجت الهی).
۲. ویژگی‌های خاص امامان (بویژه
علم و
عصمت).
۳. نصب الهی به عنوان تنها عامل مثبِت امامت.
۴. تعیین شمار مشخص دوازده امام بدون کاستی و فزونی.
۵. معرّفی و ابلاغ هر امام به مردم با نص خاص معصومان پیشین.
موضوع مهدویّت در تفکر شیعی، افزون بر عناوین امامت، دربردارنده مباحث خاص اعتقادی ذیل نیز هست:
۶. اثبات منجی موعود.
۷. اعتقاد به منجی شخصی (در مقابل اعتقاد به منجی نوعی).
۸. تعیین امام
محمّد بن
حسن بن
علی بن
محمّد بن
علی بن
موسی بن
جعفر بن
محمّد بن
علی بن
حسین بن
علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) به عنوان مهدی موعود.
۹. تولّد امام مهدی (علیه‌السّلام) در دوره امامت امام حسن عسکری (علیه‌السّلام).
۱۰.
غیبت امام مهدی (علیه‌السّلام) و ظهور ایشان پس از
دوره غیبت.
۱۱. حتمی بودن انقلاب جهانی مهدوی.
۱۲. فراگیر شدن عدل و انصاف در جهان پس از قیام امام مهدی (علیه‌السّلام).
مباحث دوازده‌گانه فوق، ارکان مباحث مهدویّت در تفکر شیعی است که زیربنای اعتقادی خاص شیعه را نشان می‌دهد.
علاوه بر مباحث اصلی ذکرشده، برخی مباحث اعتقادی جزئی هم وجود دارد که جزو ارکان اعتقادی محسوب نمی‌شود.
باور
اهل سنّت درباره مهدویّت در بسیاری از موارد با شیعیان مشترک است. از منظر آنان منجی موعود آخرالزمان از فرزندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و از نسل
حضرت فاطمه (علیهاالسّلام) است که در آخرالزمان قیام، و
عدالت را بر جهان حاکم خواهد کرد. با توجّه به احادیث فراوان اهل سنّت در این موضوع، این باور نیز همانند گزاره‌های دیگر دینی، چون موضوعی مسلّم نزد آنان پذیرفته شده است.
با این حال جایگاه اعتقادی این موضوع در تفکر اهل سنّت، متفاوت با تفکر شیعی است؛ زیرا با توجّه به عدم اعتقاد قاطبه آنان به امامت به منزله منصبی الهی، (گفتنی است چنان‌که پیش از این اشاره شد، در میان صوفیه و عرفای اهل سنّت، اعتقاد به امامت اهل بیت به عنوان منصبی الهی (بدون اشتمال مفهوم امامت بر
خلافت و حکومت)، پیوسته وجود داشته است.)
) موضوع مهدویّت از مباحث اعتقادی ویژه محسوب نمی‌شود.
از منظر اهل سنت امامت به معنای حکومت بر مردم و جامعه است و منصبی دنیوی محسوب می‌شود. عدالت‌ورزی زمامداران جامعه امری شایسته است؛ ولی عدالت‌ورزی شرط لازم برای آنان نیست و اصولاً حاکمان و رهبران جامعه، در مقایسه با مردم عادی، ویژگی خاصی ندارند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «گزاره‌های اعتقادی مباحث مهدوی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۴.
