ویژگی‌های ازدواج پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)، حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها).
پرسش: خصوصیات ازدواج پیامبر با خدیجه در مقایسه با ازدواج زمان ما چگونه است؟
پاسخ:
برای رسیدن به شرایط ایدآل
ازدواج در جامعه اسلامی، لازم است که معیارها و ملاک‌های ازدواج بزرگان دینی را
شناخت و
عمل خود را مطابق با آن الگوهای اسلامی نمود. ازدواج پیامبر اسلام با
حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) دارای پیام‌های زیادی است که برای جوانان امروزی، در صورت شناخت و عمل به آن، راه‌گشا خواهد بود، با توجه به ملاک‌هایی که این الگوها، متأسفانه جامعه فعلی ما روز به روز از آن‌ها فاصله گرفته‌اند، به همین خاطر نابسامانی‌های زیادی مثل تأخیر
سن ازدواج،
اسراف، چشم و هم‌چشمی، عدم توجه به معیارهای دینی و توجه به امور مادی، طلاق‌ها،
جرم و
فحشا و ... در جامعه رواج یافته است.
جوان‌مرد
مکه دارای ویژگی‌های خاصی بود که توجه خدیجه را به خود جلب نمود؛ دارای تقوا، معنویت،
پاک‌دامنی،
عفت،
امانت‌داری،
حسن خلق، راست‌گویی و
صداقت بود که باعث علاقه‌مندی خدیجه شد. وجود این همه فضایل و مکارم اخلاقی و رفتاری در
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود که ثروتمندترین
زن قریش آمادگی خود را برای ازدواج با ایشان اعلام کرد.
علت پیش‌قدم شدن حضرت خدیجه در ازدواج با پیامبر، وجود آن همه فضیلت اخلاقی،
کرامت، شرافت،
اصالت خانوادگی و ... در وجود مقدس پیامبر بود. وقتی خدیجه خواسته قلبی خود را با پیامبر در میان گذاشت، در ابتدا پیامبر به دلیل عدم هماهنگی از نظر اقتصادی با خدیجه، درخواست این بانوی قریش را نپذیرفت؛ اما خدیجه اعلام کرد که حاضر است همه امکانات و اعتبارش را نیز در راه اهداف بلندشان قرار دهد، این‌گونه بود که این پیمان
مقدس بسته شد.
پس اولین پیام این ازدواج این است کسانی که به خاطر
ثروت و مال و منال دنیوی با فردی ازدواج می‌کنند، با معیارهای اسلامی فاصله دارند، دیگر این‌که لازم است در ازدواج‌ها هماهنگی از نظر اقتصادی رعایت شود؛ هم‌چنان‌که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به این مسئله توجه داشتند.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) با آگاهی و شناخت کامل از
اخلاق، رفتار و
خانواده هم‌دیگر ازدواج نمودند.آنان، رشدیافته، بزرگ‌منش، خردمند، بصیر و مستقل در اندیشه و عمل بودند و با متانت، وقار و درایت تصمیمی سنجیده گرفتند. چیزی که امروزه کم‌تر در ازدواج‌ها به آن توجه می‌شود، رشد جسمانی، عقلانی، عاطفی جوانان را در نظر نمی‌گیرند و بدون داشتن این معیارها اقدام به تشکیل خانواده می‌کنند که آسیب‌های زیادی را متوجه زندگی مشترک می‌کند.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این باره با عموی خود، ابوطالب مشورت کردند و او را واسطه قرار دادند، خدیجه نیز با عموی خود، ورقه بن نوفل، صحبت کردند. آنان در مراسمی و با حضور بزرگان دو خانواده، عقد ازدواج خود را برگزار کردند.
جوانان امروز تا چه اندازه در انتخاب و گزینش همسران، با
والدین و افراد آگاه و دلسوز
مشورت می‌کنند؟ از تجارب دیگران چه میزان بهره می‌برند؟ آیا با یک نگاه و علاقه سطحی یا داشتن
شناخت چند روزه، برای انتخاب کافی است؟
یکی از بزرگ‌ترین موانع و مشکلات جوانان برای ازدواج، تجملات و چشم و هم‌چشمی‌ها، توقعات و انتظارات بی‌حد و اندازه اطرافیان است؛ درحالی‌که سادگی و بی‌آلایشی در ازدواج اسلامی توصیه شده است.
حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها)
مهریه ازدواجش را از مال خودش قرار داد و ضامن مهر خود شد.
عده‌ای به این امر اعتراض کردند، [[|ابوطالب]] (علیه‌السلام) جواب داد: «اگر شوهران دیگر مانند فرزند برادر من باشند،
زنان به گران‌ترین قیمت‌ها و بیش‌ترین مهریه آنان را طلب خواهند کرد و اگر مانند شما باشند، مهر گران از ایشان طلب خواهند نمود».
حال مقایسه کنید مهریه این ازدواج را با مهریه‌های سنگین و غیر معقول امروز که اغلب
مردان توان پرداخت آن را ندارند و قرار دادن چنین مهریه‌هایی که خارج از توان اقتصادی مردان است، عقد را دچار مشکل می‌کند.
بعد از ازدواج نیز، زندگی مشترک پیامبر و خدیجه (سلام‌الله‌علیها)، الگوی کاملی از زندگی
زناشویی برای مردان و زنان
مسلمان است، با یک
زندگی درخشان و اخلاق و رفتار خیره‌کننده، همه را ده کردند.
خدیجه در برابر فرستاده خداوند همواره فروتن و خاضع بود، خود را کنیز خدمت‌گذار یا همراه و همدم پیامبر می‌دانست، از هیچ کوششی در خدمت‌رسانی به
رسول خدا دریغ نمی‌کرد. تمام
اموال و دارایی خود را با افتخار در راه گسترش ندای توحید، در
اختیار همسرش قرار داد، او به
حق می‌دانست که خوب شوهرداری کردن،
جهاد در راه
خداوند است و سراسر زندگی مشترکش را این‌گونه سپری کرد.
دختران و زنان و نیز مردان جامعه اسلامی باید در راه کسب نجابت، پاکی و درایت، شهامت و
شجاعت و وقار و
متانت، خردمندی و نواندیشی،
صداقت و راست‌گویی،
سخاوت و
کرامت ، امانت‌داری و خدمت‌گذاری، زندگی این
زوج نمونه تاریخ را الگوی عملی خود قرار دهند.
با توجه به این سخنان، می‌توان گفت: برای رسیدن به معیارهای صحیح ازدواج اسلامی باید جوانان در راه کسب
تجربه و شناخت و آگاهی بیش‌تر، با افراد آگاه
مشورت کنند و کتب مفیدی را که در این زمینه نوشته شده است، بخوانند، بین ملاک‌های واقعی و غیر واقعی تمایز قائل شوند و خود را اسیر معیارهای خیالی و خودساخته و خرافی نکنند. تجملات و توقعات بیش از‌اندازه را کنار بگذارند و واقعیات را آن‌گونه که هست، بپذیرند. مهریه‌های سنگین را قبول نکنند. به اخلاق و رفتارهای مطلوب و ارزشی بهای بیش‌تری بدهند و زندگی مشترک خود را بر پایه‌های صداقت، صمیمیت، احترام و
محبت بنا کنند.
آری اغلب طلاق‌ها، برخی جرم‌ها و رواج
فحشا،
اسراف، تاخیر ازدواج، نابسامانی روابط همسران، همه و همه ناشی از فاصله گرفتن از الگوهای دینی است.
۱. جلوه‌هایی از فروغ آسمان حجاز، علی کرمی فریدونی، ناشر: دلیل ما، چاپ اول، ۱۳۸۳ ش.
۲. جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۴ ش.
۳. مشاوره ازدواج و خانواده درمانی دکتر شکوه نوابی‌نژاد، نشر انجمن اولیا و مربیان ۱۳۸۰ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ویژگی‌های ازدواج پیامبر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۶/۲۱.
