• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نمونه‌هایی از بدا در احادیث اهل‌سنت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اهل‌سنت، بدا، اهل‌بیت.

پرسش: آیا در منابع اهل‌سنّت می‌توان نمونه‌هایی از بدا را یافت؟



به چند نمونه از بداهایی که در منابع حدیثیِ اهل‌سنّت آمده‌اند، اشاره می‌کنیم تا مشخّص گردد که این مسئله به احادیث اهل‌بیت (علیهم‌السلام) اختصاص ندارد:

۱.۱ - در روزی و مهلت و محبوبیت

نقش بدا در کاهش و افزایش روزی و مُهلت و محبوبیت:
در منابع اهل‌سنّت، در تبیین آیه: «یَمْحُواْ اللَّهُ مَا یَشَآءُ وَ یُثْبِتُ؛ خدا، آنچه را بخواهد، محو یا اثبات می‌کند».
جابر ابن عبد الله انصاری از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روایت کرده است:
«یَمحُو مِنَ الرِّزقِ وَ یَزیدُ فیهِ، وَ یَمحو مِنَ الاَجَلِ وَ یَزیدُ فیهِ؛ از روزی، کم می‌کند و به آن می‌افزاید. از عمر، کم می‌کند و به آن می‌افزاید.»
هم‌چنین از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روایت شده که صِله رحِم، موجب افزایش ثروت و محبوبیت در میان خانواده و به تأخیر افتادن اَجَل می‌گردد:
«صِلَةُ القَرابَةِ مَثراةٌ فِی المالِ، مَحَبَّةٌ فِی الاَهلِ، مَنسَاَةٌ فِی الاَجَلِ؛
پیوند با خویشاوندان، موجب افزایش دارایی، دوستی در خاندان و تأخیر در اجل می‌شود.»

۱.۲ - در خوش بختی و بدبختی

بَدا، در خوش بختی و بدبختی:
در تفسیر همین آیه، از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روایت شده است:
«الصَّدَقَةُ وَ اصطِناعُ المَعروفِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ وَ بِرُّ الوالِدَینِ، یُحَوِّلُ الشَّقاءَ سَعادَةً، وَ یَزیدُ مِنَ العُمُرِ، وَ یَقی مَصارِعَ السَّوءِ؛ صدقه و کار خیر و صله رحم و نیکی به پدر و مادر، بدبختی را به خوش‌بختی تبدیل می‌کنند و موجب افزایش عمر می‌شوند و از مردن‌های بد (یا بلاهای سخت)، نگه‌می‌دارند.»

۱.۳ - در قضا و قدر

بَدا، در هر گونه قضا و قدر:
در احادیث فراوانی از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)، نقش دعا در تغییر سرنوشت مقدّرِ انسان، مورد تأکید قرار گرفته است، از جمله:
«الدُّعاءُ یَرُدُّ القَضاءَ، وَ للّهِِ فی خَلقِهِ قَضاءانِ: قَضاءٌ ماضٍ، وَ قَضاءٌ مُحدَثٌ؛ دعا، قضا را باز می‌گردانَد. خداوند، دو قضا در آفریده‌هایش دارد: قضای قطعی و قضای حادث.»
«لا یَرُدُّ القَدَرَ الَا الدُّعاءُ؛ قدر را [چیزی] جز دعا، باز نمی‌گردانَد.»
«لا یَرُدُّ القَضاءَ الَا الدُّعاءُ؛ قضا را [چیزی] جز دعا، باز نمی‌گردانَد.»
«الدُّعاءُ جُندٌ مِن اجنادِ اللّهِ تَعالی مُجَنَّدٌ، یَرُدُّ القَضاءَ بَعدَ ان یُبرَمَ؛ دعا، سپاهی مجهّز از سپاهیان خداست که قضایِ قطعی شده را باز می‌گردانَد.»
«یا بُنَیَّ! اکثِر مِنَ الدُّعاءِ، فَاِنَّ الدُّعاءَ یَرُدُّ القَضاءَ المُبرَمَ؛ فرزندم! بسیار دعا کن؛ زیرا دعا، قضای قطعی شده را باز می‌گردانَد.»
«لا یُغنی حَذَرٌ مِن قَدَرٍ، وَ الدُّعاءُ یَنفَعُ مِمّا نَزَلَ وَ مِمّا لَم یَنزِل؛ احتیاط، از قدر، باز نمی‌دارد. دعا برای [تقدیرِ] نازل شده و نشده، سودمند است.»
«صِلَةُ القَرابَةِ مَثراةٌ فِی المالِ، مَحَبَّةٌ فِی الاَهلِ، مَنسَاَةٌ فِی الاَجَلِ؛ پیوند با خویشاوندان، موجب افزایش دارایی، دوستی در خاندان و تأخیر در اجل است.»
همچنین، از امام علی (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرمود:
«انَّ اللّهَ یَدفَعُ الاَمرَ المُبرَمَ؛ خداوند، امر قطعی شده را باز می‌گردانَد.»
نظیر این احادیث، در منابع اهل‌سنّت، بسیار فراوان است. بنا بر این، منکِران بَدا، باید همه این احادیث را مُنکِر شوند.


۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۹.    
۲. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۴۶، ح۵.    
۳. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۵۷۴.    
۴. ابن‌کثیر، إسماعیل بن عمر، تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۳۹۱.    
۵. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۹۲، ح۶۵.    
۶. متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۳، ص۳۵۸.    
۷. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الأوسط، ج۸، ص۱۴، ح۷۸۱۰.    
۸. ابوالعباس حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ج۱، ص۳۵۵.    
۹. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۰۲، ح۵۸.    
۱۰. ر. ک محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲ ص۲۰۲، ح۸۳.    
۱۱. متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۲، ص۴۴۳، ح۴۴۵۰، نقلاً عن ابن مردویه عن الأوزاعی عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم‌السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه..    
۱۲. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۶، ح۴۸.    
۱۳. متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۱۶، ص۴۷۵، ح۴۴۵۲۰.    
۱۴. دیلمی همدانی، شیرویه بن شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، ج۲، ص۱۱، ح۲۰۹۰.    
۱۵. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۶، ح۴۹.    
۱۶. ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن‌ماجه، ج۱، ص۳۵.    
۱۷. نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، ۱، ص۶۷۰.    
۱۸. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۶، ح۵۰.    
۱۹. قضاعی مصری، محمد بن سلامة، مسند الشهاب، ج۲، ص۳۵، ح۸۳۰.    
۲۰. ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبداللّه، حلیة الاولیاء و طبقات الأصفیاء، ج۳، ص۱۸۷.    
۲۱. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۶، ح۵۱.    
۲۲. ابن‌اثیر جزری، ابوالحسن علی بن ابی‌الکرم، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج۵، ص۳۳۸.    
۲۳. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۶، ص۴۰۱.    
۲۴. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۶، ح۵۲.    
۲۵. دیلمی همدانی، شیرویه بن‌شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، ج۵، ص۳۶۴، ح۸۴۴۸.    
۲۶. متقی هندی، علی بن حسام، کنز‌العمال، ج۲، ص۶۹.    
۲۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸،ص۴۵۴.    
۲۸. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۸۸، ح۵۳.    
۲۹. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الأوسط، ج۳، ص۶۶، ح۲۴۹۸.    
۳۰. نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، ج۱، ص۶۶۹.    
۳۱. قضاعی مصری، محمد بن سلامة، مسند الشهاب، ج۲، ص۴۸.    
۳۲. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، ج۲۰، ص۲۰۱.    
۳۳. متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۱، ص۱۳۳.    
۳۴. ر. ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج۱۲، ص۱۹۲، ح۶۵.    
۳۵. متقی هندی، علی بن حسام، کنز‌العمال، ج۳، ص۳۵۸، ح۶۹۲۵.    
۳۶. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الأوسط، ج۸، ص۱۴، ح۷۸۱۰.    
۳۷. ابوالعباس حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ج۱، ص۳۵۵.    
۳۸. مجلسی، محمد باقر، بحار‌الانوار، ج۷۴، ص۱۰۲، ح۵۸.    
۳۹. ر. ک محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه قرآن و حدیث، ج ۱۲، ص۱۶۶، ح۳۰.    
۴۰. متقی هندی، علی بن حسام، کنز‌العمال، ج۱، ص۳۴۳، ح۱۵۵۶.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «نمونه‌هایی از بدا در احادیث اهل‌سنت» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۲/۱۱.    



جعبه ابزار