مکاسب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مکاسب، معاملات، کسب واجب، کسب مباح، کسب مستحب، کسب حرام، کسب مکروه، تجارت، احکام، معامله مشروع، معامله نامشروع.
پرسش: کسب‌های واجب، مستحب، حرام، مکروه و مباح به چه نوع کسبی گفته می‌شود؟
پاسخ:
از آن‌جا که تجارت و کسب نقش مهمی در زندگی مردم و
رشد اقتصادی جامعه دارد و اقتصاد سالم مرهون آن است؛ ازاین‌رو لازم است که یک فرد تاجر و کاسب پیش از کار تجارت، نسبت به موضوعات و قوانین و احکام فقهی آن آشنا گردد، تا در معاملات و دادوستد در مسیر
ربا و معاملات نامشروع قرار نگیرد؛
همان‌طور که
امام علی علیه‌السلام می‌فرماید: «ای تجار و کسبه! اول احکام معاملات و تجارت را یاد بگیرید، آن‌گاه به کار تجارت بپردازید».
یکی از موارد
شناخت احکام معاملات، اقسام مکاسب است.
تجارت و کسب مال به احکام پنج‌گانه تقسیم می‌شود:
کسب‌های واجب آن کسب‌های حلالی هستند که فرد آن را
شغل و پیشه خود قرار داده و غیر از آن درآمد دیگری برای
زندگی ندارد؛ مانند: کسب و کار و تلاش برای زندگی از طریق تجارت، زراعت، صنعت و مانند آن برای کسانی که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند، هم‌چنین کسب و کار برای حفظ نظام و تأمین احتیاجات جامعه اسلامی.
کسب‌هایی که برای کارهای مستحبی انجام شود؛ مانند کسب برای وسعت و گشایش
روزی بر
خانواده (زیادتر از هزینه
واجب)، و یا برای دست‌گیری از فقرا.
درآمد‌هایی که فرد آن را از راه حرام به دست می‌آورد و این به شکل‌های مختلفی امکان‌پذیر است؛ مانند: کسب به ابزار
موسیقی حرام، کسب به ابزار قمار و مانند این‌ها.
کسب‌هایی که به جهت آثاری که دارد، انجام آن شایسته نیست؛
همان‌طور که در
روایاتی از شغل‌هایی (مانند کفن‌فروشی و برده‌فروشی) نکوهش شده است.
کسب‌هایی که غیر از موارد بالا باشد و نسبت به انجام و یا ترک آن هیچ رجحانی نباشد.
گفتنی است که برخی کسب‌های مستحب، یا مکروه و یا مباح می‌تواند به جهت نیازهای ضروری زندگی
واجب شود.
پایگاه اسلام کوئست.
