ملاک ورود شیعیان به بهشت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: شیعیان، بهشت، تقوا، عمل صالح، توبه، شفاعت.

پرسش: روایاتی موجود است که شیعه‌های ما داخل آتش نمی‌شوند و در بعضی از روایات آمده (یزنی الشیعی فیدخل الجنه...) ؟ در مقابل روایاتی داریم که معصومین فرموده‌اند شیعیان ما تقوای الهی دارند و...جمع بین این‌گونه روایات به چه صورتی است؟

پاسخ: دسته اول از روایات دلالت دارد که شیعه اگر شرب خمر، سرقت یا زنا هم بکند، وارد بهشت می‌شوند. در برابر روایت اول، روایت دیگری داریم که ملاک و معیار بهشت رفتن شیعه را عمل برای خدا دانسته است که اگر عمل شیعه خدایی بود، وارد بهشت می‌شود.
این دو دسته روایات با یکدیگر قابل جمع است؛ زیرا روایت اول حمل می‌شود بر جایی که شیعه عاصی اگر موفق به توبه شد، وارد بهشت می‌شوند و ممکن است مراد از روایت اول این باشد که شیعیان گناه‌کار پس از مجازات در دنیا، قبر و عالم برزخ به وسیله شفاعت وارد بهشت می‌شوند.
روایت دوم نیز ملاک بهشت رفتن شیعه را تقوا و عمل برای خدا دانسته و روحیه امیدواری را در دل شیعیان زنده کرده است و از نظر دلالت هم موافق با قرآن است.

---

در مورد اینکه شیعیان بر چه اساس و ملاکی وارد بهشت می‌شوند، آیا فقط اسم شیعه بودن برای ورود به بهشت کافی است؛ چنان‌که از لسان برخی روایات استفاده می‌شود؟
و یا این‌که شیعه براساس و معیار عمل صالح و تقوای الهی وارد بهشت می‌شوند که از برخی روایات دیگر قابل استفاده است؟ خوب است هر دو دسته روایات ذکر شود و وجه جمع بیان شود تا روشن شود که معیار برای بهشت رفتن شیعه چیست؟

---

الف. دسته اول از روایات دلالت دارد که شیعه اگر شرب خمر، سرقت یا زنا هم بکند، وارد بهشت می‌شوند.

۲.۱ - روایتی از پیامبر

چنان‌که در روایتی آمده است که: «جبرئیل به پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) گفت: به امت خویش بشارت ده که اگر بمیرند و شریکی برای خدا قرار نداده باشند، وارد بهشت می‌شوند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرماید: به جبرئیل گفتم‌ ای جبرئیل! اگر زنا یا دزدی کرده باشند باز وارد بهشت می‌شوند؟ جبرئیل گفت: بله ولو شرب خمر کرده باشند.

---

ب.در مقابل روایت اول، روایت دیگری داریم که ملاک و معیار بهشت رفتن شیعه را عمل برای خدا دانسته است که اگر عمل شیعه، خدایی بود وارد بهشت می‌شود.

۳.۱ - حدیثی از امام صادق

چنان‌که امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: از مردم پست دوری کن، همانا شیعه علی کسی است که عفت شکم و فرج (شهوت جنسی) داشته باشد (آنها را از حرام و مشتبه نگه دارد) و سخت بکوشد و جهاد کند و برای خالقش عمل کند و به ثواب او امیدوار باشد و از عقابش بترسد. اگر این‌گونه مردم را دیدی، آنها شیعه جعفرند.
چنانچه ملاحظه شد این دو روایت ظاهراً در مقابل هم‌دیگر قرار دارد؛ البته روایت دوم از نظر دلالت مشکل ندارد و موافق با قرآن است که می‌فرماید: «گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقوا‌ترین شماست».

---

روایت اول ظهور دارد که امت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و شیعه عاصی وارد بهشت می‌شوند، آیا واقعا چنین است؟ وجه جمع این دو روایت این است که روایت اول را حمل به جایی می‌کنیم که شیعه عاصی اگر توفیق بر توبه پیدا کند، پس از پذیرش توبه وارد بهشت می‌شوند.

۴.۱ - دیدگاه شیخ صدوق

چنان‌که در ادامه روایت اول، خود شیخ صدوق نیز بیان کرده است که: «اگر شیعه عاصی موفق به توبه شد، داخل بهشت می‌شود».

۴.۲ - کلام خداوند

قرآن کریم نیز می‌فرماید: «اوست که توبه بندگانش را می‌پذیرد و از بدی‌ها و گناهان درمی‌گذرد و آنچه می‌کنید می‌داند».

۴.۳ - حدیثی از امام علی

امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: هیچ واسطه و شفیعی کاراتر از توبه نیست.

---

ممکن است روایت اول را نیز چنین توجیه کرد که شیعیان عاصی بلافاصله بعد از مرگ وارد بهشت نمی‌شوند، بهشت رفتن شیعه مطلق است ممکن است بعد از پاک شدن در دنیا به وسیله مجازات و اجرای حد و قصاص («من اذنب ذنباً فعوقب به فی الدنیا، لم یعاقب به فی الاخرة» یا به وسیله ‌عذاب‌هایی که در قبر و عالم برزخ می‌بیند، سرانجام با شفاعت وارد بهشت ‌شوند.

۵.۱ - روایتی از امام صادق

چنان‌که امام صادق (علیه‌السّلام) در جواب سؤالی که در مورد بهشت رفتن شیعیان عاصی شده است می‌فرمایند: ... سوگند به خدا که همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند. راوی می‌گوید: به امام گفتم فدایت گردم، آیا اگر گناهان کبیره زیادی مرتکب شده باشند باز هم وارد بهشت می‌شوند، حضرت فرمود: در قیامت همه‌شان به وسیله شفاعت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) مطاع و جانشینان وی وارد بهشت می‌شوند، ولی من به خدا در برزخ درباره شما بیمناکم. راوی می‌گوید: عرض کردم: برزخ چیست؟ امام فرمود برزخ همان قبر است، از زمان مرگ تا روز قیامت.

---

بنابراین هر دو روایت قابل جمع است؛ زیرا روایت اول حمل می‌شود بر جایی که شیعه عاصی اگر موفق به توبه شد، وارد بهشت می‌شوند و ممکن است مراد از روایت اول این باشد که شیعیان گناه‌کار بعد از مجازات در دنیا ، قبر و عالم برزخ به وسیله شفاعت وارد بهشت می‌شوند.
روایت دوم نیز ملاک بهشت رفتن شیعه را تقوا و عمل برای خدا دانسته و روحیه امیدواری را در دل شیعیان زنده کرده است و از نظر دلالت هم موافق با قرآن است.

---

۱. عدل الهی، شهید مطهری.
۲. آموزش عقاید، آیت‌الله مصباح.

---