ماه‌های حرام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ماه‌های حرام،
حرمت ، جنگ،
جهاد ، مشرکان، مؤمنان.
پرسش: آیه ۲۱۷ سوره بقره
می‌گوید: ای پیغمبر اگر مردم از تو راجع به جنگ در ماه‌های حرام سؤال کنند، بگو گناهی است بزرگ؛ ولی باز داشتن
خلق از راه خدا و پایمال کردن حرمت حرم خدا و بیرون کردن اهل
حرم بسیار
گناه بزرگ‌تری است و فتنه‌گری فساد‌انگیز تر از
قتل است و کافران پیوسته با شما کار زار کنند.... آیا معنای این آیات آن است که این ۴ ماه (ماه‌های حرام) از سال که
اعراب در آن بدون دغدغه جنگ بسر می‌برند نیز از آنها گرفته شد؟
پاسخ: براساس
آیات و روایات ما،
اسلام نه‌تنها جنگ در ماه‌های حرام (ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب) را جایز ندانسته، بلکه به‌نحوی سختگیرانه با آن برخورد نموده تا کسی
فکر جنگیدن آن ماه‌ها را در سر نپروراند تا جایی که در آیه مورد سؤال، جنگ در
ماه‌های حرام را (گناهی) بزرگ شمرده است و در قتل‌های غیر عمدی نیز دیه‌ها را افزایش داده است. همه اینها دلیل بر اهمیت دادن اسلام به احترام و حرمت ماه‌های حرام است. ممنوع بودن جنگ در ماه‌های حرام تا جایی است که همگان این ماه‌ها را محترم بدانند؛ اما در جایی که افرادی از احترام مسلمانان به این ماه‌ها سوء استفاده کرده و حرمت این ماه را شکسته و دست به اسلحه برند، خداوند دستور داده است مسلمانان نیز در مقابل آنها بایستند و جلو تجاوز و
ظلم و
ستم آنان را بگیرند.
مراد از ماه‌های حرام، ماه‌هایی است که خداوند متعال رعایت حرمت آنها را بر مؤمنان
واجب نموده است. از زمان
حضرت ابراهیم و
اسماعیل ـ علیهماالسلام ـ جنگ در این ماه‌ها ناروا دانسته شده است. این
سنت تا ظهور اسلام همچنان طبق سیره عملی در میان
عرب محترم شمرده می‌شد،
قرآن کریم نیز بر آن صحه گذاشته و حرمت ماه‌های حرام را امضا کرد.
چنان‌که خداوند می‌فرماید: «
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کِتَبِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَوَ تِ وَالأَْرْضَ مِنْهَآ أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَ لِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ فَلاَ تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنفُسَکُمْ وَقَتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَآفَّةً کَمَا یُقَتِلُونَکُمْ کَآفَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ »؛ " شمار ماه‌ها به نزد خداوند، در کتاب الاهی از روزی که آسمان‌ها و
زمین را آفرید، دوازده ماه است، چهار (ماه) از آن
حرام است. دین درست این است. پس در آن (چهارماه) بر خویشتن ستم مکنید و با مشرکان به هنگام نبرد دسته‌جمعی پیکار کنید؛ همان‌گونه که آنها دسته‌جمعی با شما پیکار می‌کنند و بدانید خدا با پرهیزکاران است."
ماه‌های حرام عبارتند از ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب. حرمت این ماه‌ها براساس فلسفه‌ها و فوایدی است که در این رابطه می‌توان به احتمال پایان یافتن جنگ‌ها به‌خاطر مجال یافتن جنگ‌جویان برای
تفکر و اندیشه، دعوت به
صلح و
آرامش ، امکان انجام مناسک
حج ،
تجارت و .... اشاره کرد.
اسلام نه‌تنها جنگ در ماه‌های حرام را جایز ندانسته، بلکه به‌نحوی سختگیرانه با آن برخورد نموده تا کسی فکر جنگیدن آن ماه‌ها را در سر نپروراند تا جایی که در
آیه مورد سؤال، جنگ در آن را (گناهی) بزرگ شمرده است
و در قتل‌های غیر عمدی نیز دیه‌ها را افزایش داده است.
اما از آنجایی که مشرکان مکه در نظر داشتند از این مسئله سوء استفاده کرده و در ماه‌های حرام به مسلمانان هجوم آورند، زیرا گمانشان این بود، که در این ماه‌ها مسلمانان به مقابله برنمی‌خیزند.)خداوند دستور داد، اگر آنها در ماه‌های حرام دست به اسلحه بردند، مسلمانان در مقابل آنها بایستند، می‌فرماید:" ماه حرام در برابر ماه حرام است"؛ «
یَسَْلُونَکَ عَنِ الشهَّْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِیهِ قُلْ قِتَالٌ فِیهِ کَبِیرٌ وَ صَدٌّ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَ کُفْرُ بِهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ إِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبرَُ عِندَ اللَّهِ وَ الْفِتْنَةُ أَکْبرَُ مِنَ الْقَتْلِ وَ لَا یَزَالُونَ یُقَاتِلُونَکُمْ حَتیَ یَرُدُّوکُمْ عَن دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ وَ مَن یَرْتَدِدْ مِنکُمْ عَن دِینِهِ فَیَمُتْ وَ هُوَ کَافِرٌ فَأُوْلَئکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فیِ الدُّنْیَا وَ الاَْخِرَةِ وَ أُوْلَئکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَلِدُون ».
یعنی اگر دشمنان احترام آن را شکستند و در آن با شما پیکار کردند شما نیز
حق دارید مقابله به مثل کنید. " زیرا حرمات،
قصاص دارد".
بنابراین گرچه اسلام، سنت
تحریم پیکار در ماه‌های حرام (که از زمان حضرت ابراهیم در میان عرب وجود داشته است.) را امضا کرده است، اما با توجه به سوء استفاده‌های دشمنان، برای این
قانون استثنایی قرار داده و فرموده است:" درست است که
جهاد در ماه حرام مهم است؛ ولی جلوگیری از راه خدا و
کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام
مسجدالحرام و خارج کردن و تبعید نمودن ساکنان آن، نزد خداوند از آن مهم‌تر است".
سپس می‌افزاید:" ایجاد فتنه (و منحرف ساختن مردم از دین خدا) از قتل هم بالاتر است".
چرا که آن، جنایتی است بر جسم
انسان و این جنایتی است بر جان و
روح و
ایمان انسان و بعد چنین ادامه می‌دهد که مسلمانان نباید تحت تأثیر تبلیغات انحرافی مشرکان قرار گیرند؛ زیرا " آنها دائماً با شما می‌جنگند تا اگر بتوانند شما را از دینتان بازگردانند"؛ پس محکم و استوار در برابر آنها بایستید و به وسوسه‌های آنها در زمینه ماه حرام و غیر آن اعتنا نکنید.
احترام به ماه‌های حرام برای کسانی است که آن را محترم بدانند؛ ولی کسانی که حرمت مسجدالحرام و حرمت ماه
حرام و حرمت حال
احرام را زیر پا بگذارند، رعایت این احترام بر آنها لازم نیست و با آنها حتی در ماه حرام و در مسجدالحرام نیز باید نبرد نمود تا بار دیگر اندیشه شکستن حریم ماه‌های حرام را نداشته باشند
پایگاه اسلام کوئست.
