فرزندان و یاران امام هادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام هادی علیه‌السلام، فرزندان،
یاران.
پرسش: در مورد فرزندان و یاران
امام هادی ـ علیه‌السلام ـ توضیحاتی بیان فرمایید.
پاسخ: امام علی بن محمد (هادی) ـ علیه‌السلام ـ دهمین امام
شیعیان است که خداوند آنها را از هرگونه آلودگی پاک کرده است.
نامش علی، کنیه‌اش ابوالحسن و برخی القاب او مرتضی، ناصح،
امین،
فقیه، عالم،
هادی و
نقی است.
امام هادی و فرزندشان امام حسن ـ علیه‌السلام ـ به
عسکریین شهرت دارند.
پدرش امام جواد ـ علیه‌السلام ـ و مادرش سمانه بانویی پاک و باتقوا بود.
حضرت زیر سایه پدر و سر سفره
قرآن رشد و تربیت الهی خود را کامل کرد. در کودکی به
امامت رسید و آوازه
حکمت و فضیلت او همه‌جا را پر کرد.
با وجود خفقان زیاد و کنترل شدید و سلطه
عباسیان، امام هادی ـ علیه‌السلام ـ نقش خود را به‌طور کامل ایفا کرد و با توجه به نزدیکی به عصر
غیبت امام دوازدهم
سازمان وکالت را که از زمان
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ تأسیس و تا زمان
امام جواد ـ علیه‌السلام ـ پایه‌های آن محکم شده بود، به‌صورت گسترده و سازمان یافته‌تر مجهز کرد و حضرت جامعه شیعیان را حول محور امامت اتحاد بخشید و یاران و فرزندان خویش را طوری تربیت کرد تا اختلاف و انشقاقی در پیکره آن پدید نیاید؛ لذا در پذیرش امامت
امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ و سپس
حضرت ولیعصر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ توسط شیعیان مشکل زیادی نبود.
امام هادی ـ علیه‌السلام ـ چهار پسر داشت و یک دختر. پسران حضرت عبارتند از: ابومحمد حسن بن علی (
امام حسن عسکری) که امام یازدهم شیعیان است، محمد، حسین، جعفر و یک دختر به نام عالیه یا علیه یا عایشه.
اکنون شرح حال مختصری را درباره فرزندان امام هادی ـ علیه‌السلام ـ بیان می‌کنیم:
امام یازدهم شیعیان و پدر گرامی
امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ است.
«حضرت در ماه ربیع الثانی سال ۲۳۲ هـ.ق در
مدینه چشم به جهان گشود». در مورد روز
ولادت اختلاف است؛ ولی روز هشتم مشهورتر است.
نامش حسن، کنیه‌اش ابومحمد و برخی القابش السراج و العسکری و ابن الرضاست.
«پدرش امام هادی ـ علیه‌السلام ـ و مادرش
حدیثه (سلیل) بوده است.
حضرت در ۲۲ سالگی به
امامت رسید و پس از ۶ سال امامت در هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰هـ.ق در سن ۲۸ سالگی در
سامرا به دیار باقی شتافت و در همان خانه پدری در جوار پدر بزرگوارش به خاک سپرده شد.
او سیدی جلیل‌القدر و عظیم‌الشأن بوده و به او و امام حسن عسکری سبطین می‌گفتند و به جدشان امام حسن ـ علیه‌السلام ـ و
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ تشبیه می‌کردند.
روایت است که صدای امام زمان شبیه صدای عمویش
حسین است. حسین از زاهدان و عابدان زمان خود بوده و به امامت برادرش (امام حسن عسکری) اعتراف می‌کرد. معروف است که
قبر حسین در کنار
قبر پدر (امام هادی) و برادرش (امام حسن عسکری) در زیر همان مرقد سامراست.
او از اجلاء سادات و دارای
کرامات متواتر است. حتی اهل سنت و عرب‌های بادیه‌نشین به شدت به او احترام کرده و از او می‌ترسند. آنها هرگز قسم
دروغ به سیدمحمد نمی‌خورند و پیوسته برای او
نذر می‌کنند.
کرامات بسیار زیادی مانند
شفا ی مفلوج و مرض‌های صعب العلاج و رفع گرفتاری‌های شدید از او نقل شده است.
سیدمحمد فرزند بزرگ امام هادی ـ علیه‌السلام ـ بود و حضرت علاقه شدیدی به او داشت؛ حتی عده زیادی از شیعیان گمان می‌کردند او امام بعدی و جانشین پدر خواهد شد؛ اما سیدمحمد در زمان پدر از دنیا رفت.
عده‌ای از بنی‌هاشم نقل می‌کنند ما هنگام وفات سیدمحمد در خانه امام هادی ـ علیه‌السلام ـ جمع شده بودیم، ناگهان جوانی وارد شد و در طرف راست پدر نشست. ما او را نمی‌شناختیم، پرسیدیم کیست؟ گفتند: حسن فرزند امام هادی، در آن وقت به نظر بیست ساله بود. از طرز صحبت
امام هادی با او فهمیدیم که او امام شیعیان و جانشین پدر است. با مرگ سیدمحمد شیعیان فهمیدند که سیدمحمد امام نبوده است؛ البته آگاهی دادن امام هادی و
فضایل و خصوصیات امام حسن عسکری نیز در تصحیح اعتقاد شیعیان تأثیر داشت.
مزار سیدمحمد در هشت فرسخی سامرا نزدیک روستای بلد است.
او پس از شهادت امام حسن
عسکری به ناحق ادعای امامت کرد و در تلاش بود با
نماز خواندن بر جنازه امام حسن عسکری عملاً ثابت کند که امام است؛ ولی امام زمان که کودکی تقریباً ۵ ساله بود، آمد و عمویش را کنار زد و خود بر جنازه پدر به نماز ایستاد.
در روایتی از امام زمان آمده که عموی ما جعفر مانند برادران
یوسف است؛ یعنی مثل آنها پشیمان شده و
توبه کرده است؛ پس «لا تقول فیه الا خیراً» کلمه کذاب را نگویید و
جعفر تواب بگویید.
جعفر فرزندان زیادی داشته و تعداد آنها را تا ۱۲۰ نفر ذکر کرده‌اند.
او در ۴۵ سالگی در سال ۲۷۱ هـ.ق از
دنیا رفت و در
سامرا دفن شد.
در مورد تنها دختر امام هادی ـ علیه‌السلام ـ منابع چیزی نقل نکرده‌اند، تنها برای او سه نام
ذکر کرده‌اند: عالیه، علّیه، عایشه.
با وجود جو اختناق و
ستم، امکان استفاده از امام هادی ـ علیه‌السلام ـ بسیار محدود بود؛ ولی برخی مشتاقان
معارف قرآن و علوم اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ توانستند به زحمت و به‌قدر ظرفیت از محضر حضرت کسب فیض نمایند.
شیخ طوسی ۱۸۵ نفر از راویان حدیث از محضر امام هادی ـ علیه‌السلام ـ را نام می‌برد که به‌طور خلاصه به سه نفر از آنها اشاره می‌شود:
از دانشمندان و راویان بزرگ است که از امام جواد و امام هادی ـ علیهم‌السلام ـ روایت کرده است. و او به امور دین آگاه و به مسائل مذهبی و
احکام قرآن کاملاً آشنا بود. امام هادی ـ علیه‌السلام ـ به برخی از اهل ری سفارش می‌نمود که در مشکلات خود به
عبدالعظیم مراجعه کنند.
آن‌قدر بزرگوار و با
ایمان بود که امام هادی فرمود: «تو از
دوستان واقعی مایی».
او یکبار همه
عقاید خویش را به امام هادی ـ علیه‌السلام ـ عرضه کرد. امام هادی ـ علیه‌السلام ـ فرمود: این همان دینی است که خدای متعال برای بندگانش پسندیده است، بر آن ثابت باش.
عبدالعظیم مورد تعقیب حکومت عباسی قرار گرفت و به
ایران آمد و در
شهر ری پنهان شد. روزها روزه می‌گرفت و شب‌ها شب‌زنده‌داری می‌کرد و گاهی مخفیانه به زیارت امامزاده
حمزه که اکنون در کنار قبر اوست، می‌رفت. پس از چندی بیمار شد و در زمان امام هادی ـ علیه‌السلام ـ از دنیا رفت و سپس در کنار
امامزاده حمزه در زمینی که برای دفن او و شیعیان وقف شده است، دفن شد. در روایتی از امام هادی ـ علیه‌السلام ـ ثواب
زیارت او به‌اندازه زیارت
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ ذکر شده است.
از یاران
امام رضا، امام جواد و امام هادی ـ علیهم‌السلام ـ بود او
اهل کوفه بود که به
اهواز و سپس به
قم مهاجرت کرد و در قم از دنیا رفت.
او سی کتاب در
فقه و آداب و اخلاق دارد و مورد وثوق علماست. حسین و برادرش حسن از راویانی هستند که روایات بسیار زیادی از ائمه ـ علیهم‌السلام ـ نقل کرده‌اند.
او فقیهی عالی‌مقام و متکلمی توانا و از اصحاب امام هادی و امام حسن عسکری بود. او کتاب‌های زیادی نوشته و کتاب‌های او مورد توجه علمای بزرگ
شیعه قرار گرفته است.
امام هادی ـ علیه‌السلام ـ با دیدن یکی از کتاب‌های او فرمود: من بر اهل خراسان غبطه می‌خورم که
فضل بن شاذان را در میان خود دارند.
وقتی امام حسن عسکری کتاب الیوم و اللیله او را دید، سه‌بار بر او
رحمت فرستاد و فرمود: سزاوار است به آن عمل شود.
فضل در
نیشابور می‌زیست او به جرم
شیعه بودن به سبزوار تبعید شد و پس از مدتی
بیمار شد و از
دنیا رفت. قبر او در نیشابور قدیم (یک فرسخی نیشابور فعلی) قرار دارد.
سایت اندیشه قم. [
