• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرزند امام عسکری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسن عسکری علیه‌السلام، حضرت مهدی.

پرسش: آیا امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ غیر از امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ فرزند دیگری داشته اند؟ لطفا توضیح دهید.

پاسخ: امام یازدهم ما شیعیان حضرت امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ در سال ۲۳۲ هـ. ق، در ماه ربیع‌الاول در شهر مدینه به دنیا آمد.



آن حضرت با چند تن از خلفای عباسی معاصر بود؛ از جمله مهتدی و معتمد عباسی.


هرچند برخی نویسندگان نام چند فرزند برای امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ ذکر کرده‌اند، اما قول مشهور این است که: از ایشان تنها یک فرزند، هم نام و هم کنیه با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله متولد شده است. علاوه بر این‌که تقسیم میراث آن حضرت میان مادر و برادر ایشان نیز می‌تواند مؤید قول مشهور باشد، که به آن اشاره خواهیم کرد.


گفته شد برخی نویسندگان چند فرزند برای امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ ذکر کرده‌اند؛ از جمله این فرزندان «محمد، موسی، فاطمه، عایشه، حسین و...»
[۳] حسینی، سید‌محمد‌رضا، تاریخ اهل‌البیت (علیهم‌السلام)، ص ۱۱۲، قم، مؤسسه آل‌البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۰ ق، به نقل از هدایة المخطوطه.
اما به نظر می‌رسد این اقوال صحیح نباشد، چراکه:

۳.۱ - دیدگاه اول

علمای شیعه تنها فرزند امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ را حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ می‌دانند و نام دیگری را ذکر نکرده‌اند.

۳.۱.۱ - روایتی از شیخ مفید

در این رابطه شیخ مفید که کتابش از اعتبار خاصی برخوردار است، می‌نویسد: «امام بعد از امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ فرزندش بود که هم نام و هم کنیه رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ بود و امام حسن ـ علیه‌السلام ـ به جز او فرزندی نداشت نه ظاهراً و نه باطناً؛ مادر این فرزند کنیزی به نام نرجس بوده است.

۳.۱.۲ - روایتی از کلینی

کلینی در کافی می‌نویسد: فرزندی برای امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ به دنیا آمد و او را محمد نام نهادند.

۳.۱.۳ - روایتی از طبرسی

طبرسی در اعلام الوری همین قول را ذکر کرده است و می‌نویسد: فردی از امام حسن عسگری ـ علیه‌السلام ـ سؤال کرد: آقای من آیا برای شما فرزندی هست؟ حضرت فرمود بله. سؤال کرد، اگر امری اتفاق بیفتد، در کجا از او می‌توانم سؤال کنم؟ حضرت فرمود: در مدینه.

۳.۱.۴ - روایتی از مجلسی

علامه مجلسی در بحارالانوار می‌نویسد: اینکه حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ برادری به نام موسی داشته باشد، این خبر غریب است.
[۷] حسینی، سید‌محمد‌رضا، تاریخ اهل البیت (علیهم‌السلام)، ص ۱۱۲، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۰ ق، به نقل از بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۱۱۶.


۳.۲ - دیدگاه دوم

یک دلیل تاریخی هم وجود دارد که قول مشهور را تأیید می‌کند.

۳.۱.۲ - روایتی از کلینی

کلینی می‌نویسد: معتمد عباسی چون شنیده بود که از حضرت عسکری ـ علیه‌السلام ـ فرزندی باقی مانده درصدد یافتن او برآمد و دستور داد عده‌ای از قابله‌ها، زنان و کنیزان آن حضرت را معاینه نمایند و اگر آثار حمل در آنها مشاهده شد، گزارش کنند. نقل شده است که یکی از قابله‌ها به کنیزی شک کرد، از طرف خلیفه دستور داده شد که آن کنیز را در محلی تحت نظر قرار بدهند... سرانجام چون اثری از حمل ظاهر نشد، آن کنیز آزاد گردید.

۳.۲.۲ - تقسیم ارث امام

معتمد برای آنکه وانمود کند که از امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ فرزندی باقی نمانده و شیعیان از وجود امام بعدی نومید گردند، دستور داد، میراث آن حضرت میان مادر و برادر امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ تقسیم شود: این تقسیم ارث دلالت بر این دارد که امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ فرزند دیگری نداشته‌اند و با توجه به اینکه خلیفه نتوانسته بود امام مهدی ـ علیه‌السلام ـ را پیدا کند، بنابراین دستور می‌دهد که ارث امام تقسیم شود.

۳.۲.۳ - روایتی از اربلی

علی بن عیسی اربلی می‌نویسد: شیعیان عقیده داشتند که از امام فرزندی باقی مانده است که امامت را بر عهده دارد.
[۱۰] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج ۳، ص ۱۹۹، مکتبه بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ ق.
زيرا تعدادی از آنان فرزند خردسال امام را قبلاً ديده بودند.


عقيده علمای شيعه بر اين است که تنها فرزند امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ حضرت مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ می‌باشد، که در سال ۲۵۵ هـ، متولد شده است و هم‌اکنون غايب هستند و به امر الهی ظهور می‌کند و جهان را پر از عدل و داد خواهند کرد. اقوال ديگری که در اين رابطه هست، مبنی بر داشتن فرزندانی ديگر، مورد قبول علمای شیعه نيست.


۱. شیخ مفید، محمد بن یعقوب، الارشاد، ج ۲، ص ۳۱۳، قم، مؤسسه آل‌البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۳ ق.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج ۲، ص ۱۳۱، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۷ ق.    
۳. حسینی، سید‌محمد‌رضا، تاریخ اهل‌البیت (علیهم‌السلام)، ص ۱۱۲، قم، مؤسسه آل‌البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۰ ق، به نقل از هدایة المخطوطه.
۴. شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج ۲، ص ۳۳۹، قم، مؤسسه آل‌البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۳ ق.    
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۶۴، تهران، مکتبه الصدوق، ۱۳۸۱.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۵۱، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۷ ق.    
۷. حسینی، سید‌محمد‌رضا، تاریخ اهل البیت (علیهم‌السلام)، ص ۱۱۲، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۱۰ ق، به نقل از بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۱۱۶.
۸. علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۱۱۶.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۵۰۵، تهران، مکتبه الصدوق، ۱۳۸۱.    
۱۰. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج ۳، ص ۱۹۹، مکتبه بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ ق.



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «فرزند امام عسکری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۰۲.    


رده‌های این صفحه : امام حسن عسکری | تاریخ معصومان




جعبه ابزار