• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شهدای عاشورا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شهدای کربلا، یاران امام حسین علیه‌السلام.
پرسش: شهدای قیام عاشورا چه کسانی بودند؟
پاسخ: دربارۀ یاران امام حسین ـ علیه‌السلام ـ آمار متفاوتی است؛ برخی مانند طبری این تعداد را نزدیک صد نفر دانسته‌اند که در میان آنها پنج نفر از فرزندان امام علی علیه‌السلام، شانزده نفر از بنی‌هاشم و تعدادی دیگر از قبایل مختلف دیده می‌شود؛ اما قول مشهور ـ که اکنون نیز دارای شهرت است ـ آن است که تعداد یاران امام علیه‌السلام در کربلا ۷۲ نفر بودند که به ۳۲ سواره و چهل پیاده تقسیم می‌شدند.



همراهان امام حسین علیه‌السلام در طول مسیری که ایشان از مدینه تا کربلا پیمودند، به یک تعداد نبود، در بین راه برخی با امام بودند که قبل از رسیدن به کربلا از حضرت جدا شدند، همراه آن‌ حضرت به‌جز کسانی که قابلیت جنگیدن داشتند، زنان و کودکانی هم بودند که آمار دقیقی از آنان نیست.

۱.۱ - سخنی از امام حسین

امام حسین ـ علیه‌السلام ـ دربارۀ یارانش می‌فرماید: «همانا من اصحابی بهتر از اصحاب خود و باوفاتر از آنان نمی‌شناسم».
[۱] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۴، ص ۵۷، دار صادر، بیروت، ۱۳۸۵ق.



دربارۀ یاران امام حسین ـ علیه‌السلام ـ آمار متفاوتی نقل شده است؛ برخی مانند طبری این تعداد را نزدیک صد نفر دانسته‌اند که در میان آنها پنج نفر از فرزندان امام علی علیه‌السلام، شانزده نفر از بنی‌هاشم و تعدادی دیگر از قبایل مختلف دیده می‌شود.

۲.۱ - دیدگاه ابن‌نما

ابن نما از بزرگان شیعه در قرن ششم و هفتم، اصحاب امام حسین ـ علیه‌السلام ـ را صد پیاده و چهل و پنج سواره می‌داند.
[۳] حلی، ابن نما، مثیر الأحزان، ص ۵۴، مدرسه امام مهدی، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۶ق.


۲.۲ - روایتی از ابن‌طاووس

روایتی را هم سید بن طاووس از امام باقر علیه‌السلام نقل می‌کند که همین تعداد را تأیید می‌کند.
[۴] سید بن طاووس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص ۱۰۰، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ۱۳۴۸ش.


۲.۳ - دیدگاه مشهور

اما نظریه‌ای که اکنون نیز دارای شهرت است، آن است که تعداد یاران امام حسین علیه‌السلام در کربلا ۷۲ نفر بودند که به ۳۲ سواره و چهل پیاده تقسیم می‌شدند.
[۶] کاتب واقدی، محمد بن سعد بن منیع‌، الطبقات الکبری‌، ج ۱۰، ص ۴۷۵، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق
[۸] حموی، محمد بن اسحاق‌، أنیس المؤمنین‌، ص ۱۰۳، بنیاد بعثت‌، تهران، ۱۳۶۳ش.
[۹] شبراوی، جمال الدین‌، الإتحاف بحب الأشراف‌، ص ۱۵۳، دار الکتاب‌، قم، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.

اسامی این شهدا در زیارت ناحیه‌ مقدسه
[۱۰] سید بن طاووس، علی بن موسی، ج ۳، ص ۷۳، دفتر تبلیغات، قم، ۱۴۱۵ق.
نیز آمده است.


به‌هر‌حال با توجه به منابع تاریخی و حدیثی، اسامی شهدای نهضت حسینی و قیام عاشورا به شرح زیر است:

۳.۱ - فرزندان امام علی

۱. امام حسین علیه‌السلام؛
۲. حضرت عباس علیه‌السلام؛
۳. جعفر؛
۴. عبدالله؛
۵. محمد؛
۶. ابوبکر؛
۷. عثمان.

۳.۲ - فرزندان امام حسین

۸. علی (حضرت علی‌اکبر
۹. عبدالله (علی‌ اصغر).

۳.۳ - فرزندان امام حسن

۱۰. ابوبکر؛
۱۱. عبدالله؛
۱۲. قاسم.

۳.۴ - شهدای اهل بیت

۱۳. عون بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب؛
۱۴. محمد بن عبدالله بن جعفر بن أبی‌طالب؛
۱۵. جعفر بن عقیل بن ابی‌طالب؛
۱۶. عبدالرحمان بن عقیل؛
۱۷. عبدالله بن عقیل بن أبی‌طالب؛
۱۸. مسلم بن عقیل بن أبی‌طالب؛
۱۹. عبدالله بن مسلم؛
۲۰. محمد بن أبی‌سعید بن عقیل بن ابی‌طالب.

۳.۵ - دیگر شهدا

۲۱. سلیمان، غلام امام حسین؛
۲۲. منجح، غلام امام حسین علیه‌السلام؛
۲۳. قارب الدیلمی، غلام امام حسین علیه‌السلام؛
۲۴. حارث بن نبهان، غلام حمزة بن عبدالمطلب؛
۲۵. عبدالله بن یقطر، برادر رضاعی امام حسین علیه‌السلام؛
۲۶. حبیب بن مظاهر؛
۲۷. أنس بن الحارث، از اصحاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله؛
۲۸. قیس بن مسهر صیداوی؛
۲۹. سلیمان بن ربیعة؛
۳۰. مسلم بن عوسجة سعدی؛
۳۱. عبدالله (پسر قیس بن ابی‌عروة)؛
۳۲. عبیدالله (پسر قیس بن ابی‌عروة)؛
۳۳. (جون) حوی؛ غلام ابوذر غفاری؛
۳۴. حر بن یزید ریاحی؛
۳۵. شبیب بن عبدالله؛
۳۶. حجاج بن بد؛
۳۷. قاسط (فرزند زهیر بن حارث)؛
۳۸. کردوس (فرزند زهیر بن حارث)؛
۳۹. کنانة بن عتیق؛
۴۰. ضرغامة بن مالک؛
۴۱. جوین بن مالک؛
۴۲. عمرو بن ضبیعة؛
۴۳. یزید بن ثبیط؛
۴۴. عبدالله (فرزند یزید بن ثبیط)؛
۴۵. عبیدالله (فرزند یزید بن ثبیط)؛
۴۶. عامر بن مسلم؛
۴۷. سالم، غلام عامر بن سالم؛
۴۸. سیف بن مالک؛
۴۹. ادهم بن امیة؛
۵۰. عمرو بن قرظة؛
۵۱. عبدالرحمان بن عبد رب؛
۵۲. نعیم بن العجلان الانصار؛
۵۳. عمران بن کعب الأنصاری؛
۵۴. سعد بن الحارث؛
۵۵. (ابو) الحتوف بن الحارث، برادر سعد بن حارث؛
۵۶. الضباب بن عامر؛
۵۷. عبدالله بن بشرالاکلة؛
۵۸. سوید بن عمرو بن المطاع؛
۵۹. بکر بن حی التیملی؛
۶۰. جابر بن الحجاج؛
۶۱. مسعود بن الحجاج؛
۶۲. عبدالرحمان بن مسعود، فرزند مسعود بن حجاج؛
۶۳. مجمع بن عبدالله؛
۶۴. عائذ بن مجمع؛
۶۵. عامر بن حسان بن شریح بن سعد بن حارثة بن لام؛
۶۶. امیة بن سعد؛
۶۷. نافع بن هلال الجملی؛ از اصحاب امیر المؤمنین علیه‌السلام؛
۶۸. جنادة بن الحارث السلمانی؛
۶۹. واضح رومی، غلام جناده بن حارث؛
۷۰. جبلة بن علی؛
۷۱. سعید بن عبدالله؛
۷۲. جندب بن حجیر؛
۷۳. حجیر بن جندب؛
۷۴. عمرو بن خالد الصیداوی؛
۷۵. سعد، غلام عمرو بن خالد؛
۷۶. عبدالله بن عمرو بن عیاش بن عبد قیس؛
۷۷. أسلم، منتسب به قبیله عبدالله بن عمرو؛
۷۸. حارث بن امرئ القیس؛
۷۹. یزید بن زید بن المهاصر؛
۸۰. زاهر، همراه عمرو بن الحمق؛
۸۱. کثیر بن عبدالله الشعبی؛
۸۲. مهاجر بن أوس؛
۸۳. سلمان بن مضارب؛
۸۴. النعمان بن عمرو؛
۸۵. الحلاس بن عمرو؛ الراسبیان؛
۸۶. مجمع بن زیاد؛
۸۷. عباد بن أبی المهاجر الجهنی؛
۸۸. عقبة بن الصلت؛
۸۹. مسلم بن کثیر؛
۹۰. القاسم بن بشر؛
۹۱. زهیر بن سلیم؛
۹۲. رافع، غلام اهل شنده؛
۹۳. أبوثمامة، عمرو بن عبدالله الصائدی، از اصحاب امیرالمؤمنین علیه‌السلام؛
۹۴. یزید بن عبدالله المشرقی؛
۹۵. حنظلة بن أسعد الشبامی؛
۹۶. عبدالرحمان بن عبدالله الارحبی؛
۹۷. عمار بن سلامة الدالانی؛
۹۸. عابس بن أبی‌شبیب الشاکری؛
۹۹. شوذب (غلام أبی‌شبیب الشاکری)؛
۱۰۰. سیف بن الحارث بن سریع؛
۱۰۱. مالک بن عبدالله بن سریع؛
۱۰۲. همام بن سلمة القانصی؛
۱۰۳. سوار بن حمیر الجابری؛ وی پس از شش ماه بر اثر جراحات به شهادت رسید؛
۱۰۴. عمرو بن عبدالله الجندعی؛ پس از یک سال بر اثر جراحات به شهادت رسید؛
۱۰۵. هانی بن عروة المرادی؛ وی در کوفه همراه مسلم به شهادت رسید؛
۱۰۶. بشیر بن عمر؛ وی در حضر موت به شهادت رسید.
[۱۱] تراثنا، سال اول، شمارۀ ۲، مقاله تسمیة من قتل مع الحسین علیه السلام، ص ۱۲۵ تا ۱۵۵؛ این مجموعه اسامی، از مقاله‌ای به زبان عربی است به‌عنوان " تسمیة من قتل مع الحسین علیه السلام" نوشته استاد حسینی جلالی در مجله " تراثنا"، از صفحه ۱۲۵ تا ۱۵۵، با مقداری تصرف.



۱. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۴، ص ۵۷، دار صادر، بیروت، ۱۳۸۵ق.
۲. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج ۵، ص ۳۹۳، دار التراث، بیروت، ۱۳۸۷ق.    
۳. حلی، ابن نما، مثیر الأحزان، ص ۵۴، مدرسه امام مهدی، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۶ق.
۴. سید بن طاووس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص ۱۰۰، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ۱۳۴۸ش.
۵. بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، تحقیق:زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج ۳، ص ۲۰۵، دارالفکر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.    
۶. کاتب واقدی، محمد بن سعد بن منیع‌، الطبقات الکبری‌، ج ۱۰، ص ۴۷۵، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تاج الموالید، ص ۸۶، دار القاری، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۸. حموی، محمد بن اسحاق‌، أنیس المؤمنین‌، ص ۱۰۳، بنیاد بعثت‌، تهران، ۱۳۶۳ش.
۹. شبراوی، جمال الدین‌، الإتحاف بحب الأشراف‌، ص ۱۵۳، دار الکتاب‌، قم، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
۱۰. سید بن طاووس، علی بن موسی، ج ۳، ص ۷۳، دفتر تبلیغات، قم، ۱۴۱۵ق.
۱۱. تراثنا، سال اول، شمارۀ ۲، مقاله تسمیة من قتل مع الحسین علیه السلام، ص ۱۲۵ تا ۱۵۵؛ این مجموعه اسامی، از مقاله‌ای به زبان عربی است به‌عنوان " تسمیة من قتل مع الحسین علیه السلام" نوشته استاد حسینی جلالی در مجله " تراثنا"، از صفحه ۱۲۵ تا ۱۵۵، با مقداری تصرف.



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار