راه رسیدن به اخلاص
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اخلاص، مخلص بودن.
پرسش: راه مخلص بودن چیست؟ و چگونه می توانم کارها خودم را فقط و فقط برای
خدا انجام دهم؟ لطفاً کتاب یا سایتی را معرفی کنید.
پاسخ: روش‌های دسترسی به اخلاص عبارتند از: ۱. تقویت
ایمان و معرفت به خداوند ۲. تفکر در ارزش
اخلاص ۳. تفکر در ضررهای اخلاص نداشتن ۴. یکسان بودن عباداتی که انجام می‌دهد آشکار باشد یا پنهان ۵. بندگی همه جانبه ۶. احساس عجز در بندگی ۷.
دعا.
اخلاص، یعنی خالص کردن و اخلاص در عمل و
ایمان یعنی اینکه انگیزه اصلی در انجام کارها، بندگی و رضای ذات حق تعالی باشد، نه رضایت غیر او.
از مجموعه آیات و روایات می‌توان به شیوه‌هایی برای دسترسی به اخلاص دست یافت ازجمله:
ایمان به خدا و همه صفات او به ویژه صفاتی که شایستگی و دوستی
ستایش و پرستش را مختص ذات حق تعالی می‌کند جایی برای انگیزه
شرک،
کفر و
نفاق، با همه اقسام آنها باقی نمی‌گذارد؛ شناخت خدا با همه صفات او موجب ایجاد حالت فروتنی و
خشوع و
خضوع در آدمی می‌شود و به حالت
خوف و رجاء می‌رسد که مبادا دچار عذاب دنیوی و اخروی و یا محرومیت از دیدار خدا شود، به همین دلیل هر چه معرفت انسان به خدا بیشتر شود توجه‌ش به دیگران کمتر خواهد شد.
اخلاص، فرمان الاهی به همه دین‌ها
؛ نعمت پنهانی خداوند به بنده محبوب خود
؛ باعث دیدار پروردگار
؛ مایه رهایی از حساب
روز قیامت ؛موجب بر خورداری از پاداش بی‌پایان اخروی
و باعث عدم تصرف
شیطان در آدمی است.
از مجموع روایات که در کتب اخلاقی ذکر شده‌اند درباره آثار ریا و عدم اخلاص بر می‌آید که:
ریا و عدم اخلاص نوعی کفر، شرک، نفاق،
نیرنگ به خدا، مایه
خشم خداوند و باعث عدم قبولی اعمال،
شفاعت و
اجابت دعا است.
یکسان بودن عبادت‌های آشکار و پنهان، به گونه‌ای که نگاه‌های دیگران تأثیری در چگونگی انجام تمام عبادت‌های او از جمله
نماز و
صدقه و...او نگذارد.
پیروی فرمان ذات حق تعالی در همه واجبات، ترک محرمات، انجام مستحبات، ترک مکروهات و حتی در انجام مباحات، نه اینکه مثلاً نماز بگذارد درعین حال
حسادت و
غیبت هم داشته باشد و همین طور در سایر موارد اعتقادی و عملی دین.
انسان باید در عین سعی و تلاش در بجا آوردن حق بندگی و اخلاص، همواره اعمال و عبادات خود را در مقابل دریای بیکران لطف و نعمت‌های الهی، ناقص و ناچیز بداند خود را عاجز از انجام حق بندگی بداند تا بتواند حق بندگی و اخلاص در بندگی را بجا آورد، لذا
انبیاء و اولیاء با این که از بالاترین
مراتب اخلاص برخوردار بودند در
راز و نیاز، خود را عاجزترین فرد در بندگی شایسته ذات حق تعالی می دانستند،
نبی خاتم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) همواره می فرمود: «ما عبدناک حق عبادتک؛
بندگی شایسته تو را به جا نیاوردیم.»
دعا وسیله‌ای است برای حل گره‌ها و دردهای دنیوی و معنوی. بعضی از نیازهای اساسی و ابدی آدمی، جز از راه بندگی و دعا در کنار آن بدست نمی‌آیند، و چه نیازی بالاتر از اخلاص در بندگی می‌باشد، لذا [[امام سجاد (علیه‌السلام) از خداوند عاجزانه خواستار اخلاص در بندگی می‌باشند و عرض می‌کند:«خلص ذالک کله من رئاء المرائین و سمعة المسمعین لا نشرک فیه احدا دونک و لا نبغی فیه مرادا سواک؛
خدایا همه این‌ها (اعمال ما) را از ریای ریاکنندگان خالص بگردان تا احدی را شریک تو قرار ندهیم و جز تو مرادی برنگزینیم.»
ورود و رسیدن به اخلاص و مراتب آن موانعی دارد که باید آنها را بر طرف کرد مهمترین آنها عبارتند از:۱.
ریاکاری ۲.
دلبستگی به دنیا، ۳.
شیطان.
بزرگترین و خطرناک ترین مانع بر سر راه اخلاص، ریاکاری و جلب خوش آیندی دیگران است که به منظور،
خود ستایی،
شهرت طلبی و
ریاست طلبی می‌باشد.
برای مبارزه با این آفت باید توجه داشت که هیچ کس نمی تواند تمام مردم را از خود راضی نگه دارد، علاوه اگر چنین قصدی داشته باشد باید دائما در نگرانی روحی و اضطراب ذهنی به سر ببرد و همیشه به دنبال راهی بگردد که بتواند دیگران را از خود خشنود سازد. بر فرض دسترسی به رضایت دیگران، خوش آیندی دیگران چه سودی به حال او دارد، نفع و ضرر واقعی دست خداوند متعال است.
دلبستگی به دنیا باعث می‌شود که همه زندگی آدمی و حتی عبادت‌های او نیز وسیله ای برای دسترسی و برخورداری بیشتر از دنیا باشد.
رفع این دلبستگی نیازمند این است که انسان دنیا شناسی و
انسان شناسی کند، بیشتر بدبختی‌ها و گرفتاری‌ها و نا آرامی‌ها بشر برای دستیابی به دنیای زود گذر بوده است، در حالی که از نیازهای واقعی و ضروری خود غافل است.
همواره باید توجه داشت که شیطان دشمن قسم خورده
انسان است و از هر راهی سعی می‌کند تا اورا به انحطاط بکشاند و یکی از کید‌های او این است که ریا، دنیا و هر امر زشت و بدی را برای آدمی محبوب و زیبا جلوه می‌دهد.«لا زینن لهم فی الارض...»
رهایی از
مکر شیطان نیاز به معرفت کافی و ایمان و تلاش و مواظبت و مبارزه دائمی باشیطان و همه عوامل شیطانی دارد.
با توجه به این نکات و تلاش بسیار و
توفیق الهی در راه کسب اخلاص، انسان آرام آرام به درجات اخلاص خواهد رسید.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «راه رسیدن به اخلاص»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۹/۹.
