دیوبندی و بریلیوی‌ها

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

پرسش: اطلاعات جامعی در مورد دیوبندی و بریلیوی ها میخوام.هرچی کامل تر باشه بهتره
پاسخ:

---

به دنبال سیطره كامل انگلستان بر شبه قاره هند و ترویج زبان انگلیسی و فرهنگ اروپایی، مسلمانان شیعه و سنی هند و پاکستان كه باورهای خویش را در معرض تهدید و استحاله غربی ‌ها می‌دیدند، به تأسیس و ترویج مدارس علمیه مذهبی پرداختند. مسلمانان حنفی نیز یك مدرسه دینی را در روستای دیوبند هندوستان به وجود آوردند و با گسترش روز افزون آن، به فرقه دیوبندی معروف گشتند. در کتاب الموسوعة المیسرة دیوبندی‌ها و بریلوی‌ها این گونه معرفی شده‌اند:

---

در سال ۱۸۵۷ م. انگلستان سیطره كامل در هند پیدا كرد. علما (شیخ امداداله مهاجر مکی و شاگردش محمد قاسم نانوتوی و دیگر یاران آنان) به تأسیس مدارس دینی و مراکز اسلامی پرداختند و دارالعلوم را با یك مدرسه دینی كوچك در قریه دیوبند در پنجم محرم ۱۲۸۳ ه’ ق برابر با ۱۸۸۶ م تأسیس كردند. كه بعداً از بزرگترین مجامع دینی عربی در شبه قاره هند گردید. از شخصیت‌های جدید آنان شیخ ابوالحسن علی حسنی ندوی رئیس جامعه ندوة العلما ء در لکهنو و رئیس رابطة الادب الاسلامی العالمیه، شیخ المحدث حبیب الرحمن الاعظمی می‌باشند. دیوبندیه در فقه و فروع تابع مذهب حنفی، در اعتقاد و اصول تابع ماتریدی، و در صوفی‌گری منتسب به نقشبندیه، جشتیه و كادر سهروردیه می‌باشد. از افكار این فرقه محافظت بر تعالیم اسلامی، نشر اسلام و مقاومت در مقابل مذاهب تخریبی و تبشیری، نشر آداب اسلامی و ستیز با آداب و رسوم انگلیسی، اهتمام به نشر زبان عربی به عنوان ابزار استفاده از منابع اسلامی است. این فرقه در شبه قاره هند شهرت یافته و در هند و پاكستان مدارسی تأسیس نموده است. رجال جماعت تبلیغی‌های مشهور و معروف در هند و جهان اسلام همچون محمد یوسف مؤلف حیاة الصحابة و شیخ محمد الیاس مؤسس جماعة تبلیغی و بیش‌تر علمای لكهنو در هند از جمله رئیس فعلی دارالعلوم داعیه ابوالحسن الندوی از دانش‌آموختگان دارالعلوم‌اند.

---

مؤسس این فرقه احمدرضا خان بن تقی علی خان (۱۲۷۲ - ۱۳۴۰ ه’ ق) در شهر بریلی، در ولایت اترابردیش متولد شد. او شاگرد میرزا غلام قادربیک است. انباء المصطفی، خالص الاعتقاد و دوام العیش از آثار اوست.

---

از دیدگاه آنها رسول خدا(ص) صاحب قدرتی است و نایب مطلق خداست. محمد(ص) و اولیای بعد او قدرت بر تصرف در هستی دارند. احمد رضا خان می‌گوید: یا غوث یعنی یا عبدالقادر گیلانی. آنان در رسول(ص) مرتبه‌ای از الوهیت قایل شدند، در صفات او هم غلو كردند و رسول خدا را آگاه به غیب می‌دانند، منکر بشر بودن نبی(ص) شدند و او را نوری از خدا دانستند، بقیه موجودات را آفریده از نور او می‌دانند، پیروان خود را به استغاثه به انبیا و اولیا دعوت می‌كنند، ابن تیمیه را تکفیر كنند. عقاید بریلوی در قاره هند (هند، پاكستان، بنگلادش، بورما و سریلانکا) انتشار یافت. فرقه بریلوی ساخته استعمال بریتانیا است. این فرقه در جنوب آفریقا، کنیا، مورشیوس، و عده‌ای از كشورهای قاره آفریقا نفوذ دارند.

---