دعا برای برآورده شدن حاجت، شیوه دعا کردن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دعا، حاجت، استجابت
برای برآورده شدن حاجات چه دعایی بخوانیم و شيوه دعا كردن چگونه است؟
در کتاب‌های حدیثی ما،
دعا های جالب و ذکرهای پرمحتوایی آمده که خواندن آن‌ها با توجه به معانی و محتوای آن‌ها، تاثیر مهمی در روح و جان انسان می‌گذارد و برای حل مشکلات مادی و معنوی، بسیار موثر است. از جمله، دعایی است که از
امام صادق(علیه السلام)، برای برآورده شدن حاجات، روایت شده است:
«اَللّهُمَّ اجْعَلْنی اَخْشاکَ کَاَنّی اَراکَ؛ خدایا چنانم کن که از تو بترسم چنان‌که گویی تو را می‌بینم،
وَ اَسْعِدْنی بِتَقْواکَ؛ و خوشبختم کن به مراقبت از حلال و حرامت در زندگی
وَلاتُشْقِنی بِنَشْطی لِمَعاصیکَ؛ و بدبختم مکن به نشاط داشتنم در سرپیچی از فرمان‌هایت
وَ خِرْلی فی قَضآئِکَ؛ و نیک بخواه برایم در قضایت
وَ بارِکْ لی فی قَدَرِکَ؛ و برکتم ده در مقدّرت
حَتّی لا اُحِبَّ تَاْخیرَ ما عَجَّلْتَ؛ تا دوست نداشته باشم دیرآمدن آنچه را شتاب دادی
وَلا تَعْجیلَ ما اَخَّرْتَ؛ و (دوست نداشته باشم) زود آمدن آنچه را تأخیر انداختی
وَ اجْعَلْ غِنایَ فی نَفْسی؛ و قرار ده بی نیازیم را در خودم
وَ مَتِّعْنی بِسَمْعی وَ بَصَری؛ و مرا بهره‌مند ساز از گوش و چشمم (تا بهترین استفاده را از این‌ها ببرم)
وَ اجْعَلْهُمَا الْوارِثَیْنِ مِنّی؛ و این دو را وارثان من قرارشان ده (قبل از وفاتم این دو را از من نگیر)
وَانْصُرْنی عَلی مَنْ ظَلَمَنی؛ و یاری‌ام کن در مقابل هر که به من ستم کند
وَاَرِنی فیهِ قُدْرَتَکَ یا رَبِّ؛ و قدرت خود را (در یاری کردن من بر ضد ظالم)، به من نشان ده پروردگار من!
وَ اَقِرَّ بِذلِکَ عَیْنی؛ و چشمم را (با دیدن قدرت و یاری‌ات) روشن کن.»
جهت اطلاع بیشتر میتوانید به کتاب «مفاتیح نوین» مراجعه نمائید.
نخستین شرط
استجابت دعا، شناخت کسی است که انسان او را می‌خواند. به همین جهت
قرآن در آموزش شیوه دعا کردن می‌فرماید: «اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛ پروردگارتان را با تضرّع و پنهانی بخوانید»
یعنی بدانید کسی را که می‌خوانید، «رب» شماست، آفرینش، رشد و تعالی و پرورش شما در دست قدرت اوست. پس بهترین
دعا آن است که با ربوبیت آغاز گردد. نگاهی به شیوه دعا کردن
انبیا و اولیای الهی در
قرآن نشان می‌دهد که آنان دعای خود را با «ربی» یا «ربنا» آغاز می‌کردند، زیرا این واژه انسان را متوجه می‌سازد با مبدأی ارتباط برقرار ساخته است که از نخستین لحظات وجود تا آخر عمر او و بعد از آن، انسان را غرق در الطاف ربوبی خویش می‌سازد.
دعا باید با
اخلاص و از صمیم قلب و با حال تضرع و تواضع باشد. تنها با زبان
دعا نکند، بلکه روح دعا باید در جان و در تمام ذرات وجود آدمی رسوخ کند.
دعا باید در حالت
بیم و امید باشد. نه آن چنان از اعمال خود راضی باشید که گمان کنید هیچ نقطه تاریکی در زندگی شما نیست و هیچ گناهی مرتکب نشده‌اید و نه آن چنان مأیوس باشید که خود را شایسته عفو و بخشش خدا و اجابت
دعا ندانید. از خود راضی بودن و ندیدن عیب‌های خویش، ضمن این که
جهل مرکب و عامل مهمی برای عقب گرد انسان و سقوط اخلاقی است، باعث می‌شود که انسان به جای عیوب خویش، عیب‌های دیگران را ببیند؛ یعنی به بیماری که
شیطان مبتلا بود «أَنَا خَیْرٌ مِّنْهُ؛ من از آدم بهترم»
مبتلا شود. چنان که «یأس و نامیدی» هم از دام‌ها و حربه‌های
شیطان است. شایسته است انسان با دو بال «
بیم و امید» حرکت کند: «ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً؛ خداوند را با بیم و امید بخوانید»
خدا را در پنهانی خواندن،
دعا را زودتر به اجابت می‌رساند، «اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛ پروردگارتان را با تضرّع و پنهانی بخوانید».
دعا در خلوت با تمرکز فکر و حضور قلب همراه است و به
اخلاص نزدیک‌تر و از
ریا و خودنمایی دور است. به همین جهت،
دعا در نیمه‌های شب و در
نماز شب، آن هنگام که همگی در خواب راحت به سر می‌برند، زودتر
مستجاب می‌گردد.
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «خیر الدعا الخفیّ؛ بهترین دعا آن است که پنهانی (و از روی اخلاص) صورت گیرد».
تطهیر مال و ثروت و خانه و زندگی از مالی که از راه
غصب،
ظلم،
رشوه،
ربا،
دزدی،
غش در معامله و فریب به دست آورده یا مالی که
خمس یا
زکات و انفاقات آن پرداخت نشده است و اجتناب از خوردن غذای
شبهه ناک و
تطهیر لقمه خود و افراد تحت تکفل از
حرام.
غفلت از مبارزه با فساد و ترک
امر به معروف و
نهی از منکر، بی‌اعتنایی در مقابل فسادهای اخلاقی و اجتماعی و
اباحه‌گری و نادیده گرفته شدن ارزش‌های دینی، موجب عدم
استجابت دعا می‌گردد.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «باید
امر به معروف و
نهی از منکر کنید. در غیر این صورت
خداوند انسان‌های شرور (و کسانی که تعهداتی دینی و اخلاقی) را بر نیکان شما مسلط می‌کند و هر چه بکنید،
مستجاب نمی‌شود».
وفای به عهد از علامات ایمان شمرده شده است و یکی از مهم‌ترین آن‌ها، پیمان‌هایی است که با خدای متعال بسته‌ایم. و این هم شامل پیمان‌های عمومی است و هم پیمان‌های خصوصی. پیمان‌های عمومی مانند عدم پیروی از
شیطان و عمل به واجبات و دوری از محرمات و پیمان‌های خصوصی مانند نذورات.
دعا باید با حمد و ثنای الهی همراه باشد.
خداوند، جهت آموزش شیوه
دعا کردن، دعای فرشتگانی را که حاملان
عرش خدا هستند و فرشتگانی که گرداگرد آن قرار دارند، را توصیف نموده است: «کسانی که عرش (خدا) را حمل می‌کنند و آنان که اطراف آن هستند، پروردگارشان را با سپاس و ستایش تسبیح کرده (و به پاکی یاد می‌کنند) و به او ایمان دارند و برای کسانی که ایمان آورده‌اند (از خداوند) آمرزش می‌خواهند (و می‌گویند:) پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است، پس کسانی را که توبه کرده و راه تو را پیروی کرده‌اند بیامرز و آنان را از عذاب دوزخ حفظ کن.»
چنان که ملاحظه فرمودید
دعا را با تسبیح و تحمید
خدا و اظهار ایمان به او و با کلمه طیبیه «ربنا» آغاز نمودند و از مقام رحمت و علم بی پایانش که از صفات
جمال و
جلال او است، مدد خواستند، سپس در حق دیگران
دعا نمودند تا
خدا دعا را در حق‌شان
مستجاب گرداند.
دعا را با ذکر
صلوات بر
محمد و
آل محمد(ص) باید شروع نمود، زیرا
صلوات، درخواست سلام و درود از
خداوند برای
پیامبر اسلام و
اهل بیت طاهرین اوست. این
دعا قطعا
مستجاب است. وقتی در ابتدا و انتهای
دعا ذکر
صلوات قرار گرفت،
خداوند به خاطر اول و آخر
دعا، آن چه را که در وسط قرار گرفته،
اجابت خواهد کرد.
تطهیر
قلب و
روح از کثافات و کدورت‌های گناهان، به وسیله اعتراف به
گناه و
توبه در پیشگاه
خداوند.
در پایان،
دعا را با تمسک به صفات او به اتمام برسانید، مثلا بگویید، برحمتک یا ارحم الراحمین.
«سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَ اللّهُ اَکبَرُ وَ لا حَوْلَ و لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ؛ منزه است خدا و ستایش خاص خدا است و معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است و هیچ جنبش و نیرویی نیست جز به وسیله خدای والای بزرگ» (بخشی از دعای
عَشَرات)
۱-
گناه: گناهان سه گونه اثر می‌گذارند:
–
توفیق دعا کردن را سلب می‌کند.
– حالت تضرع و تواضع و
توبه و انابه و اشک و گریه را می‌گیرند و نمی‌گذارند بنده با
حضور قلب، توجه‌اش به سوی
خدا متمرکز گردد و مجذوب نفحات رحمانی او شود.
– در صورت خواندن
دعا، دعایش
مستجاب نمی‌گردد.
علی(ع) می‌فرماید: «المعصیة تمنع الاجابة؛ گناه از اجابت دعا جلوگیری می‌کند».
در
دعای کمیل شب‌های
جمعه دقت نمایید، آن جا که می‌خوانید: «اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعا و... خدایا گناهانی که مانع استجابت دعای من شده‌اند بر من ببخش.»
۲- ترک
دعا در هنگام خوشی‌ها:
خداوند به حضرت
داود(ع)
وحی فرمود: «مرا در روزهای خوش و آسایش یاد کن تا من دعای تو را در ایام گرفتاری و سختی اجابت کنم»
۳- نافرمانی و رنجاندن والدین
۴- تأخیر انداختن نمازهای واجب از اول وقت
۵- در گفتار، بد زبان بودن
۶- نسبت به افراد مؤمن سوء ظن داشتن و بد طینت بودن
۷- با برادران یا خواهران مؤمن، با دو رویی و منافقانه برخورد کردن
۸- ترحم نکردن به افراد ضعیف
