حدیث افتراق امت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حدیث افتراق امت.
پرسش: آیا حدیثی که می‌فرماید: روزی خواهد آمد که مسلمانان به ۷۳ فرقه تقسیم می‌شوند، صحت دارد؟
پاسخ: احادیث «افتراق امت» (فرقه‌فرقه شدن مسلمانان بعد از رحلت پیامبر) را محدثان سنی و محدثان
شیعه با سندهای مختلف نقل کرده‌اند.
متن همه این احادیث از تفرقه و فرقه‌فرقه شدن مسلمانان بعد از رسول گرامی
اسلام حکایت می‌کند و به نوعی دارای
تواتر معنوی است. حداقل یکی از این احادیث از نظر
سند، صحیح و متصل است.
متأسفانه باید گفت بعد از رحلت هر یک از
انبیا‌ی الهی، بسیاری از پیروان آنان از مسیر اصلی که توسط پیامبرانشان تعیین شده بود، منحرف شدند.
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ که با علم نبوت آینده امت خود را به روشنی می‌دیده است، در روایات متعددی (احادیث افتراق امت) از این امر خبر داده است. احادیث «افتراق امت» را محدثان سنی و محدثان شیعه با سندهای مختلف نقل کرده‌اند.
این
حدیث در منابع شیعی از جمله،
خصال شیخ صدوق،
تفسیر عیاشی و
احتجاج طبرسی آمده است.
گفتنی است که این احادیث دارای تواتر معنوی می‌باشند؛ یعنی گرچه ازنظر کلامات متن تفاوت‌هایی با هم دارند، اما معنای همه آنها یک چیز است.
بر طبق این
روایات، پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ پیش‌بینی کرده است که امتش بعد از او به هفتاد و سه فرقه تقسیم خواهند شد.
صحیح‌ترین سندهای
حدیث افتراق امت، حدیثی است که کلینی در
کتاب کافی از
امام محمدباقر ـ علیه‌السلام ـ نقل کرده است. سند و متن این حدیث به‌عنوان نمونه بررسی می‌شود.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِی خَالِدٍ الْکَابُلِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه‌السلام.
احادیث از نظر سند، تقسیمات مختلفی دارد. اگر تمام افراد حدیث از شیعیان و ثقات (انسان‌های مورد اطمینان) باشند، حدیث از نظر اصطلاحات حدیث‌شناسی "صحیح" است.
و اگر احیاناً افرادی که در یک سند واقع شده‌اند، همه از بزرگان عصر خود و اجلّاء باشند، در این صورت
اعتماد به صدور حدیث بسیار بیشتر می‌شود.
حدیث
امام باقر ـ علیه‌السلام ـ نیز از جملۀ این احادیث است؛ زیرا تمام افراد موجود در سند، همه از بزرگان و اجلّاء هستند.
محمدبن یحیی از جملۀ بزرگان است که نجاشی دربارۀ او می‌گوید: "وی بزرگ اصحاب ما در زمان خودش بود که بسیار مورد اعتماد است."
دربارۀ احمدبن محمدبن عیسی نیز می‌گوید:" ابوجعفر شیخ قمی‌ها و
فقیه آنان است."
حسن‌بن محبوب در منابع رجالی ما
ثقه و از
اصحاب اجماع است.
جمیل‌بن صالح و ابو‌خالد کابلی نیز از بزرگان شمرده شده‌اند.
بنابراین،
حدیث از نظر سند، صحیح و متصل است.
این حدیث در
تفسیر آیۀ ۲۹ سوره زمر وارد شده است که
امام ـ علیه‌السلام ـ در آن می‌فرمایند: "یهود بعد از موسی به هفتاد و یک فرقه تقسیم شدند. که تنها یکی از آن فرقه‌ها در بهشت و بقیه در آتشند. مسیحیان نیز بعد از عیسی ـ علیه‌السلام ـ به هفتاد و دو فرقه تبدیل شدند که یک گروه در
بهشت و دیگر گروه‌ها در آتشند؛ اما این امت بعد از رسول
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به هفتاد و سه فرقه تقسیم شدند که هفتاد و دو فرقۀ آن در
آتش و تنها یک گروه در بهشتند. از این هفتاد و سه فرقه، سیزده فرقۀ آن
محبت و
ولایت ما
اهل بیت را دارند؛
اما تنها یک گروه از آنها وارد بهشت می‌شود و دوازده فرقۀ دیگر در جهنمند. بنابراین، این دوازده فرقه و شصت فرقه، از دیگر مردم در آتشند."
در نتیجه سند و متن این حدیث صحیح است و با
احادیث دیگری که در این زمینه وارد شده است، تأیید می‌شود. قابل توجه است که در احادیث بسیار زیادی که در این باب ذکر شده است، گروه نجات‌یافته را شیعیان
امام علی ـ علیه‌السلام ـ دانسته‌اند.
پایگاه اسلام کوئست.
