توحید در عبادت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عبادت،
توحید، خدا، فروتنی، خضوع.
پرسش: توحید در عبادت چیست؟
عبادت، در لغت به معنای نرمش و
فروتنی است (عَبَدَ در زبان عربی، دو ریشه دارد که گویا از نظر معنا، متضادند. یکی از این دو بر نرمی و خاک‌ساری و کُرنش و
پرستش، و دیگری بر شدّت و تندی و قوّت و صلابت، دلالت می‌کند.) و عبادت خدا، به معنای فروتنی و
خضوع انسان در برابر اوست.
توحید در عبادت، در
قرآن و احادیث اسلامی، در دو معنا به کار می‌رود:
۱. اطاعت
انسان از خدای یگانه و ترک پرستش غیر او، مانند:
«وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَ اجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ؛
و در هر امّتی فرستاده‌ای برانگیختیم که: خدا را بپرستید و از
طاغوت بپرهیزید».
و نیز:
«وَ الَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَ أَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ؛
و مژده باد آنان را که از
پرستش طاغوت، پرهیز کردند و به سوی خدا باز گشتند».
این معنا از توحید در عبادت، همان
توحید در اطاعت است.
۲. خالص کردن انگیزه در پرستش خدای یگانه:
البته لازمه توحید در اطاعت، توحید در عبادت نیز هست؛ زیرا اطاعت از اوامر الهی به‌طور مطلق، مستلزم
اخلاص و پاک‌سازی انگیزه است؛ امّا به دلیل اهمّیت این موضوع و نیز اهمّیت مسئله اخلاص در عبادت و مراتب اخلاص، عنوان مستقلی به آن، اختصاص یافته است.
بالاترین مراتب اخلاص و یا توحید در عبادت، آن است که انسان در عبادت و اطاعت، از خداوند متعال، مزد طلب نکند؛ بلکه
عشق و
محبّت خدا، او را به اطاعت از او وادار نماید، چنان که
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«العبادة ثلاثة : قوم عبدوا الله عز وجل خوفا فتلك عبادة العبيد ، وقوم عبدوا الله تبارك وتعالى طلب الثواب فتلك عبادة الأجراء ، وقوم عبدوا الله عز وجل حبا له فتلك عبادة الأحرار ، وهي أفضل العبادة؛
مردم، خدای (عزّوجلّ) را به سه گونه عبادت می‌کنند: گروهی از سرِ رغبت به پاداش خداوند، او را عبادت می‌نمایند که این، عبادت حریصان و همان
طمع است. گروهی دیگر، او را از سرِ بیم از آتش عبادت می‌کنند که این، عبادت بردگان و همان
ترس است. امّا من، از سرِ محبّت به او عبادتش می‌کنم که این، عبادت بزرگ‌مَنشان و این، همان آسودگی است.»
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «توحید در عبادت» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۳/۷.
