انتقام امام زمان از دشمنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انتقام، دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام)،
ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، ظالمان.
پرسش: با توجه به این حرف که
امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) وقتی ظهور می‌کند، انتقام ظلم‌هایی را که در حق
اهل بیت (علیهم‌السلام) شده است می‌گیرند، می‌خواستم بدانم با توجه به اینکه تمام کسانی که در شهادت اهل بیت شرکت داشته‌اند دیگر در قید
حیات نیستند، این انتقام به چه صورتی خواهد بود؟
پاسخ: با توجه به
روایات گوناگون، می‌توان گفت که آنچه در عصر ظهور حضرت اتفاق می‌افتد، مجازات مجرمان و انتقام از دشمنان خدا و خاندان
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است؛ اما اینکه چگونه انتقام می‌گیرد و مخصوصاً دشمنان اهل بیت در گذشته آیا دوباره زنده می‌شوند و همگی مجازات می‌شوند یا برخی از آنان زنده و مجازات می‌شوند؟ چندان روشن نیست. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که این
دنیا محل حساب‌رسی نیست؛ بلکه مجازات حقیقی در
قیامت خواهد بود. اگر طبق این روایات، دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) زنده و مجازات شوند، باز هم
مجازات و
عذاب اصلی آنان در آخرت و
جهنم خواهد بود؛ چون جنایات بسیاری از دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) به حدی بزرگ است که جز با عذاب دائمی و شدید جهنم قابل مقایسه نیست. بنابراین بر فرض که دشمنان اهل بیت در عصر ظهور مجازات شوند آنان باز هم کیفر
اعمال خود را در
قیامت خواهند چشید.
اصل موضوع انتقام‌گیری امام عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) از
دشمنان در عصر ظهور، امری است که در بسیاری از روایات بدان تأکید شده است و بر همین اساس حضرت به عنوان «
منتقم»
لقب گرفته است.
در برخی روایات و ادعیه، انتقام‌گیری امام زمان در خصوص دشمنان و قاتلان
امام حسین (علیه‌السلام) نقل شده است.
در مورد انتقام از دشمنان و قاتلان امام حسین (علیه‌السلام) آمده است:
«
الْقَائِمُ مِنَّا اِذَا قَامَ طَلَبَ بِثَارِ الْحُسَیْنِ (علیه‌السلام)»؛
قائم ما هر وقت ظهور کند، به خونخواهی جدش حسین (علیه‌السلام) از قاتلان او انتقام خواهند گرفت.
همچنین از
امام باقر (علیه‌السلام) در ذیل
آیه «
وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا».
نقل شده است که منظور از مظلوم در آیه حسین بن علی (علیه‌السلام) است و ما اولیای او هستیم و قائم ما هر وقت
قیام کند، انتقام خون او را خواهند گرفت.
برخی روایات ناظر به انتقام حضرت قائم از همه
کافران، معاندان و نواصب و کسانی‌اند که با اهل بیت (علیهم‌السّلام) عداوت و دشمنی دارند.
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«
اَلْقَائِمُ اِذَا قَامَ اِنْتَصَرَ مِنْ بَنِی اُمَیَّةَ وَ مِنَ اَلْمُکَذِّبِینَ وَ اَلنُّصَّابِ ...»؛
هرگاه قائم قیام کند، او و اصحابش از
بنی‌امیه و مخالفان و نواصب انتقام خواهند گرفت.
در
روایت دیگر از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود:
«
مَا لِمَنْ خَالَفَنَا فِی دَوْلَتِنَا مِنْ نَصِیبٍ اِنَّ اَللَّهَ قَدْ اَحَلَّ لَنَا دِمَاءَهُمْ عِنْدَ قِیَامِ قَائِمِنَا فَالْیَوْمَ مُحَرَّمٌ عَلَیْنَا وَ عَلَیْکُمْ ذَلِکَ فَلاَ یَغُرَّنَّکَ اَحَدٌ اِذَا قَامَ قَائِمُنَا اِنْتَقَمَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لَنَا اَجْمَعِینَ»؛
برای مخالفان ما در دولت ما نصیبی نیست.
خداوند حلال نموده است خون آنان را در هنگام قیام قائم ما؛ اما امروز چنین چیزی بر ما و شما
حرام است؛ سپس مبادا فریب بخورید. وقتی قائم ما قیام کرد، برای خدا و
رسول خدا و ما اهل بیت، انتقام از دشمنان خواهند گرفت.
از
امام محمدباقر (علیه‌السلام) نیز در ذیل آیه «
فَمَهِّلِ الْکَافِرِینَ اَمْهِلْهُمْ رُوَیْداً»
نقل شده است که فرمود: «
اَمَهِّلِ الْکافِرِینَ یَا مُحَمَّدُ رُوَیْداً لَوْ بُعِثَ الْقَائِمُ (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) فَیَنْتَقِمُ لِی مِنَ الْجَبَّارِینَ وَ الطَّوَاغِیتِ»؛
یعنی معنای آیه این است که «ای پیامبر! به
کافران مهلت بده اندکی؛ زیرا هنگامی که قائم قیام کند، از همه جباران و طاغوتیان انتقام خواهند گرفت».
این دسته از روایات گرچه شامل
ظالمان و دشمنان اهل بیت در گذشته نیز می‌شود، اما ظاهر کلماتی مثل «عند قیام قائمنا» گویای انتقام حضرت از دشمنان در آن عصر و زمان است.
نکته قابل توجه در مورد این نوع روایات، اعتبار
سند و مقدار
دلالت این‌گونه نقل‌ها است که جای تأمل و بررسی دارد.
با فرض صحت سند این روایات، درباره نحوه و چگونگی انتقام‌گیری امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) از دشمنان اهل بیت ـ مخصوصاً دشمنان گذشته ـ بیان روشن و دقیقی وارد نشده است. آیا ممکن است به صورت
رجعت و زنده شدن مجدد آنان باشد، یا اینکه مراد انتقام از نسل آنان است؟ به‌خوبی روشن نیست. گرچه در برخی روایات آمده است که حضرت بعد از ظهور، برخی دشمنان اهل بیت را از
قبر خارج و مجازات می‌کند.
اما این‌گونه روایات به دلیل ضعف سند قابل استناد نیست.
آنچه روایات بر آن تأکید دارند، اصل انتقام‌گیری از دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) بعد از قیام حضرت قائم است. مخصوصاً در مورد انتقام از خون
سیدالشهدا حسین بن علی (علیه‌السلام) بیش از همه تأکید شده است و لذا امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به عنوان منتقم خون سیدالشهدا
لقب داده شده است؛ اما با این حال چگونگی انتقام‌گیری حضرت در این‌گونه روایات نیز به‌خوبی بیان نشده است.
نتیجه اینکه با توجه به روایات متعددی که در این زمینه وارد شده است، می‌توان گفت که آنچه در عصر ظهور حضرت اتفاق می‌افتد، مجازات مجرمان و انتقام از دشمنان خدا و خاندان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است؛ اما اینکه چگونه انتقام می‌گیرد و مخصوصاً دشمنان اهل بیت در گذشته آیا دوباره زنده می‌شوند و همگی مجازات می‌شوند یا برخی از آنان زنده و مجازات می‌شوند؟ چندان روشن نیست. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که این
دنیا محل حساب‌رسی نیست؛ بلکه مجازات حقیقی در قیامت خواهد بود. اگر طبق این روایات، دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) زنده و مجازات شوند، باز هم مجازات و
عذاب اصلی آنان در آخرت و
جهنم خواهد بود؛ چون جنایات بسیاری از دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) به حدی بزرگ است که جز با عذاب دائمی و شدید جهنم قابل مقایسه نیست. بنابراین بر فرض که دشمنان اهل بیت در عصر ظهور مجازات شوند آنان باز هم کیفر
اعمال خود را در قیامت خواهند چشید.
۱. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، رجالی تهرانی.
۲. وظایف شیعه، شرح دعای ندبه، عباس علی ادیب.
۳. مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، سید محمد تقی موسوی اصفهانی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «انتقام امام زمان از دشمنان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۸/۲۰.
