امامزاده حمزه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امامزاده حمزه،
امامزاده طاهر.
پرسش: امامزاده حمزه و امامزاده
طاهر در شهر ری از فرزندان کدام‌یک از
امامان بوده، در چند سالگی به
شهادت رسیدند و با چه هدفی به ایران آمدند، به‌وسیله چه کسانی
شهید شدند و در چه سالی، اطلاعاتی هم از زندگی آنها ارائه دهید؟
پاسخ: وقتی که به گوشه‌و‌کنار سرزمین عزیزمان ایران نگاه می‌کنیم، در اکثر نقاط شاهد قُبه امام‌زاده‌ای هستیم که ذریه پاک
ائمه و از خاندان پیامبر می‌باشند.
آنها در زمان خودشان به‌خاطر
ظلم و
ستم حکام غاصب از
وطن اصلی خود کوچ کرده و به سرزمین دیگری رفتند و از آنجایی که ایرانیان از همان ابتدای مسلمان‌شدنشان به خاندان
پیامبر و ائمه ـ علیهم‌السلام ـ ارادت خاصی داشتند، اکثر این امام‌زادگان به ایران آمده و در
ایران ساکن شدند تا از مرکز حکومت ظالمان دور شده و در امان باشد؛ اما و باز هم از ظلم و ستم حکام دست نشانده در امان نمانده و اغلب
شهید می‌شدند یا در غربت جان می‌سپردند.
یکی از این بزرگان که در
ری مدفون است،
امامزاده حمزه هست.
امامزاده حمزه، فرزند
امام موسی کاظ م ـ علیه‌السلام ـ هفتمین امام
شیعیان است.
به احتمال زیاد در سال ۱۵۱ هجری قمری متولد شده و در حدود سال‌های ۲۰۱ تا ۲۰۴ به
شهادت رسیده.
ایشان حدوداً ۵۳ سال عمر کرده‌اند؛ هرچند در مورد
تاریخ وفات و تولد آن حضرت بین
مورخین اختلاف هست، ولی این احتمال طرفداران بیشتری دارد.
در مورد مادر
امامزاده حمزه دو احتمال دارد:
اینکه مادرش ام‌ولد (کنیزی) بوده که امام بعد از خرید آن
کنیز با او
ازدواج می‌کند.
احتمال دیگر اینکه مادرش زنی به نام ام‌احمد بود و بنابراین با امامزاده
احمد شاه‌چراغ که در شیراز، مقبره دارد، از یک مادر بوده‌اند.
ام‌احمد خانمی محترم و مورد توجه
امام موسی
کاظم ـ علیه‌السلام ـ بود.
در رابطه با هدف آمدن امامزاده حمزه به ایران نیز نظریه‌های مختلفی بیان شده که در مجموع اشاره به این دارد که وقتی
امام رضا ـ علیه‌السلام ـ توسط مأمون از
مدینه به ایران انتقال داده شد و
ولایت‌عهدی ظاهری را پذیرفت، برادران و عموزادگان حضرت به طرف ایران
سفر کردند. البته این در صورتی است که قبل از
شهادت امام رضا ـ علیه‌السلام ـ به ایران آمده باشند.
اما اگر بعد از شهادت
امام رضا ـ علیه‌السلام ـ به
ایران آمده باشند، به‌خاطر فشار
حکومت غاصب
مأمون بوده که بیشتر امام‌زادگان از
وطن خود کوچ کردند و چون ایرانیان هم از همان ابتدا دوست‌دار خاندان
پیامبر و سادات بودند، این امام‌زاده‌ها به ایران
هجرت نموده و به
تبلیغ و
ارشاد مردم ایران می‌پرداختند.
گفته شده که وقتی کاروانی که
امامزاده حمزه و برادرش احمد (شاه‌چراغ) هم در آن بوده، به نزدیکی
شیراز رسیدند، از طرف قتلغ‌خان که یکی از امرای مأمون بوده، مورد حمله قرار گرفته که در این هجوم شاه‌چراغ
شهید شده و امامزاده حمزه مجروح می‌شود و مخفیانه خودش را به ری رسانده و با همان زخم در
ری به
شهادت می‌رسد.
در مورد امامزاده
حمزه و مقام و
منزلت او گفته شده که
حضرت عبدالعظیم حسنی وقتی که در ری بوده، به زیارت آن حضرت می‌رفت و دوست‌داران اهل‌بیت را نیز به
زیارت آن حضرت دعوت می‌کرد و می‌فرمود: «این قبر بهترین مرد از فرزندان
موسی بن جعفر است که من زیارت می‌کنم.
امامزاده حمزه مردی
عالم،
فاضل، متقی و
محدث بوده است.
گفته شده که سه پسر به نام‌های حمزة بن حمزه، قاسم بن حمزه و علی بن حمزه داشته است.
باید گفت که متأسفانه در رابطه بیشتر امام‌زاده‌ها که با چند واسطه به
ائمه ـ علیهم‌السلام ـ می‌رسند، در منابع تاریخی اطلاعات دقیق و بیشتری نیامده و این امر به‌خاطر زندگی مخفی آن بزرگان بوده که بر اثر اختناق حکومت جور
امویان و
عباسیان صورت می‌گرفته.
امامزاده طاهر هم از این قاعده بیرون نیست؛ زیرا در مورد آن حضرت نیز اطلاعات اندکی در منابع وجود دارد.
امامزاده طاهر، نام اصلیش عبدالله است.
از نوادگان امام
زین‌العابدین ـ علیه‌السلام ـ است و با هشت واسطه به آن حضرت می‌رسد؛ یعنی طاهر پسر محمد پسر محمد پسر حسن پسر حسین پسر عیسی پسر یحیی پسر حسین پسر زید پسر
امام زین‌العابدین می‌باشد.
که به این صورت نام پدرش
محمد و نام مادرش
زینب بوده است.
به
جعفریه مشهور بوده است.
امامزاده طاهر از جمله علمای اوایل قرن چهارم هجری قمری بوده و در
شهر ری دارای وجهه و شخصیت تامی بوده و معمولاً مردم برای رفع مشکلات اجتماعی به این حضرت مراجعه می‌کردند. او سیدی بزرگوار و جلیل‌القدر بود و دارای
کرامت می‌باشد.
از کیفیت و دلایل
هجرت امامزاده طاهر و نحوه زندگی و اولاد و خصوصیات دیگر وی متأسفانه مدرکی در دست نیست؛ ولی احتمال دارد که در نیمه نخست قرن چهارم هجری با پدر بزرگوارش یعنی محمد که ملقب به
مبرقع بوده به ری
هجرت کرده و در آنجا ساکن گشته.
۱. حيات امام موسی، باقر شريف قرشی.
۲. زندگانی حضرت عبدالعظيم، احمد صادقی اردستانی.
۳. امام‌زادگان ری، محمدمهدی بحرالعلوم.
۴. اختران فروزان ری و تهران، محمدشريف رازی.
سایت اندیشه قم.
