اعمال کودکانه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ائمه،
عصمت، اعمال کودکانه.
پرسش: آیا انجام اعمال کودکانه امامان
معصوم ـ علیهم‌السلام ـ در کودکی، منافات با مقام عصمت ندارد؟
پاسخ: به اعتقاد شیعیان، پیامبران الاهی و جانشینان آنان باید معصوم از
خطا و لغزش باشند تا در پیشبرد اهداف و رهبری مردم موفق باشند، در کتب کلامی مشروحاً معنای عصمت و شرایط آن تبیین شده است و با احاطه بر معنای عصمت شبهات احتمالی، نظیر آنچه در پرسش آمده است، برطرف می‌شود.
اموری که در کودکی از
امام حسن و
امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در بول کردن در دامان
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ انجام گرفته است یا دنبال پرنده دویدن
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ از اموری نیست که به مقام عصمت خدشه‌ای وارد کند؛ زیرا امامان معصوم ـ علیهم‌السلام ـ مثل سایر افراد، در جنبه بشری مثل دیگر انسان‌ها هستند و ادرار کردن غیر اختیاری در کودک، از امور طبیعی و لازم برای
انسان است و ربطی به مقام عصمت ندارد و در مورد دوم بازداشتن از
آزار پرنده در مورد امام صادق ـ علیه‌السلام ـ توسط پدر یا پدربزرگ ایشان، نیز جنبه توبیخی نداشته است؛ زیرا این امور از لوازم کودکی است. همچنین آثار فضل و بزرگی در کودکی
اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ نیز با مسائل ذکر شده، تضادی ندارد.
افعال بچه‌گانه معصومان ـ علیهم‌السلام ـ منافاتی با مقام عصمت آنان ندارد و این امر لازمه
رشد و نمو هر انسانی است. در کتب اعتقادی به‌صورت مفصل مقصود از عصمت و محدوده آن بیان شده است که خلاصه آن چنین است:
عصمت
انبیا و اوصیا ـ علیهم‌السلام ـ در سه مرحله است.
اولین مرحله، موضوع پذیرش
وحی است؛ یعنی قلب پیغمبر باید طوری باشد که در حال
نزول وحی خطا نکند و وحی را همان‌طور که وارد است به خود بگیرد و در پذیرش کم و زیاد ننماید.
دومین مرحله، موضوع
تبلیغ و رساندن وحی است؛ یعنی پیغمبر همان‌طور که وحی را گرفته است، باید برساند، در رساندن نباید دچار خطا و اشتباه گردد، نباید وحی را فراموش کند یا در رساندن آن کم و زیاد نموده و به‌صورت غیر واقع آن را تبلیغ نماید.
سومین مرحله، موضوع
معصیت و
گناه است؛ یعنی هر چه مخالف با مقام عبودیت و منافی
احترام و موجب هتک مقام مولاست نباید از او سر زند، چه راجع به گفتار باشد یا راجع به افعال و به‌طور کلی این سه مرحله را می‌توان به یک جمله اختصار نمود و آن وجود امری است از جانب خدا در
انسان معصوم که او را از خطا و گناه مصون دارد.
و اما خطا در غیر این سه موضوع، مثل خطا در امور خارجیه نظیر اشتباهاتی که انسان در حواس خود می‌کند یا در ادراکات امور اعتباریه و مانند خطا در امور تکوینیه از نفع و ضرر و صلاح و فساد، از محل نزاع و مورد گفت‌و‌گوی شیعه و سنی خارج است.
با توجه به معنای عصمت، ادرار کردن در کودکی
امام حسن و امام حسین ـ علیه‌السلام ـ به مقام آنان ضرری نمی‌رساند؛ زیرا این امور از لوازم رشد و
خلقت انسان است و رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از اینکه
کودک را به این جهت مورد آزار قرار دهند، نهی کرده است.
در روایت ادرار کردن
امام حسین چنین آمده است:
ام‌فضل می‌گوید: روزی رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرزندش حسین ـ علیه‌السلام ـ را که طفلی شیرخوار بود، از من گرفت و در
آغوش کشید. کودک روی لباس
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ ادرار کرد. من او را به تندی از پیامبر گرفتم؛ به‌گونه‌ای که کودک
گریه کرد. پیامبر فرمود: آرام باش ای ام‌فضل! آب، این آلودگی را پاک می‌کند؛ اما چه چیزی این کدورت را از دل حسین ـ علیه‌السلام ـ می‌زداید؟!
نکته‌ای که در
روایت به آن توجه شده است، جنبه عاطفی و ارزش شخصیت کودک است که صدمه نبیند و ادرار کردن کودک امر طبیعی دانسته شد که با مقداری آب برطرف می‌شود و شاید پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌خواست از این راه،
عشق و علاقه شدید خود به نوادگانش را به مسلمانان ابراز کند.
در مورد نهی امام صادق توسط
امام باقر یا
امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ از پراندن پرستو نیز نهی توبیخی نبوده است.
جمیل بن دراج گوید: از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ از کشتن یا آزار رساندن پرستو در حرم خدا سؤال کردم؟ حضرت پاسخ داد: آنان را نکشید! من با پدربزرگم امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ بودم که ایشان مرا دید که پرندگان را اذیت می‌کنم! به من فرمود: پسرم آنها را نکش و اذیت نکن؛ زیرا آنان به چیزی آسیب نمی‌رسانند.
روایت بیش از این دلالت ندارد که آزار امام صادق ـ علیه‌السلام ـ در کودکی، دویدن دنبال
پرندگان بوده است که از این کار منع شده‌اند.
این روایت و امثال آن در مقام احکام کشتن و
آزار رساندن حیوانات غیر موذی در
حرم مکه است که فقیهان احکام فقهی را از آن استفاده کرده‌اند.
پایگاه اسلام کوئست.
