• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وفات عبدالله بن عبدالمطلب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: عبدالله بن عبدالمطلب، پدر پیامبر، محل دفن، دارالنابغه، ‌ام ایمن.

پرسش: عبدالله پدر پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) چه زمانی و چگونه از دنیا رفت و آیا ارثی برای پیامبر باقی گذاشت؟

پاسخ: مشهور آن است که عبدالله بن عبدالمطلب قبل از این‌که فرزند بزرگوارش حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به دنیا بیاید، در شهر یثرب (مدینه) از دنیا رفت؛ ولی نقل دیگری می‌گوید که حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) متولد شده بود و دو ماه یا بیش‌تر از عمر شریف آن حضرت گذشته بود که عبدالله از دنیا رفت.


درباره وفات عبدالله بن عبدالمطلب چند دیدگاه وجود دارد:

۱.۱ - دیدگاه اول

مشهور آن است که عبدالله بن عبدالمطلب قبل از این‌که فرزند بزرگوارش حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به دنیا بیاید، در شهر یثرب (مدینه) از دنیا رفت
[۱] بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة، ج۱، ص۸۸، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.    
و در همان جا او را دفن کردند.

۱.۲ - دیدگاه دوم

ولی نقل دیگری می‌گوید که حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) متولد شده بود و دو ماه
[۲] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۳۹، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
یا بیش‌تر
[۳] ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، ج۱، ص۱۵۸، بیروت، دارالمعرفة، چاپ اول، بی‌تا.    
از عمر شریف آن حضرت گذشته بود که عبدالله از دنیا رفت.
[۴] ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۳۳ - ۳۴، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    


۱.۳ - دیدگاه یعقوبی

یعقوبی و برخی دیگر معتقدند که دیدگاه دوم اجماعی است و مورد قبول بیش‌تر علما و دانشمندان است.
[۵] یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۰، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.


۱.۴ - دیدگاه ابن اثیر

ولی ابن اثیر در کتاب «اسد الغابة» دیدگاه اول را ثابت‌تر و محکم‌تر می‌داند.
[۶] ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۰، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.    


ماجرای وفات عبدالله را نیز این‌گونه نوشته‌اند که ایشان به منظور تجارت، همراه کاروان قریش رهسپار شام شد. او هنگام بازگشت از شام بیمار شد و به خاطر همان پیوند خویشاوندی که ذکر شد، در میان قوم «بنی‌عدی بن نجار» توقف کرد؛ ولی بیماری او طولانی شده و پس از یک ماه که بستری بود، از دنیا رفت. وقتی کاروان قریش به مکه رسید و عبدالمطلب از حال فرزندش جویا شد و با خبر شد که در مدینه گرفتار بیماری شده است، بزرگ‌ترین فرزند خود یعنی حارث را نزد او به مدینه فرستاد؛ اما هنگامی که حارث به مدینه رسید، متوجه شد که عبدالله از دنیا رفته است. پدر گرامی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را در مکانی به نام «دارالنابغة» دفن کردند.
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱، ص۵۰، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.    


آن‌چه از عبدالله به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به ارث رسید، بدین شرح است:

۱.۴ - دیدگاه ابن اثیر

طبق آن‌چه که ابن اثیر در «اسد الغابة» نوشته، آن‌چه از عبدالله به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) به ارث رسید، عبارت بود از: یک کنیز و نیز پنج شتر و یک گله گوسفند و یک شمشیر و مقداری پول.
[۸] ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۱، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.    


۳.۲ - دیدگاه واقدی

هم‌چنین نظیر این گفتار از واقدی در کتاب «المنتقی فی مولود المصطفی» نقل شده که به جز شمشیر و پول، اموال دیگر را ذکر کرده است.
[۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۵، ص۱۲۵، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    


قابل ذکر است که «برکة بنت ثعلبة» یا همان «ام ایمن»، همان کنیزی است که پس از وفات آمنه تربیت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را بر عهده گرفت و همیشه همراه آن حضرت بود تا وقتی که رسول خدا بزرگ شد. پیامبر او را آزاد کرد و به ازدواج عبید درآورد که از او صاحب فرزندی به نام ایمن شد. پس از مرگ شوهر، به همسری زید بن حارثه درآمد. او دوبار به حبشه و مدینه مهاجرت کرد. ‌ام‌ایمن تا پنج یا شش ماه پس از رحلت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) زنده بود و آن‌گاه از دنیا رفت.
[۱۰] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج۶، ص۳۳۴، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.    


۱. ↑ بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة، ج۱، ص۸۸، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.    
۲. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۳۹، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۳. ↑ ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، ج۱، ص۱۵۸، بیروت، دارالمعرفة، چاپ اول، بی‌تا.    
۴. ↑ ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۳۳ - ۳۴، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۵. ↑ یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۰، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.
۶. ↑ ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۰، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱، ص۵۰، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.    
۸. ↑ ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۱، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.    
۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۵، ص۱۲۵، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۱۰. ↑ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج۶، ص۳۳۴، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «وفات عبدالله بن عبدالمطلب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۰.    



جعبه ابزار