موفقیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: موفقیت، انگیزه، کار و تلاش.
پرسش: چند توصیه برایم بنویسید که با آن‌ها در کار و تحصیل موفق‌تر باشم.
پاسخ:
برای موفقیت چند اصل وجود دارد که رعایت آن‌ها نقش زیادی در موفقیت انسان هم در تحصیل و هم در کار خواهد داشت:
موفقیت در هر کاری نیازمند تلاش و کوشش مداوم است؛ اما تلاش و کوشش مداوم اگر برخاسته از
انگیزه نباشد، خسته‌کننده است؛ لذا داشتن انگیزه قوی، شرط اول موفقیت در هر کاری است. انگیزه از عوامل مختلفی ناشی می‌شود؛ اما مهم‌ترین عواملی که در افزایش انگیزه نقش مؤثر دارد، سه چیز است:
هر کاری که یکی از نیازهای انسان را ارضا کند،
انسان، انگیزه زیادی در انجام آن خواهد داشت؛ مثلاً داشتن
پول زیاد بسیاری از نیازهای انسان مانند راحتی، آسایش، احترام و شهرت را تأمین می‌کند؛ لذا هر فردی انگیزه قوی برای پولدار شدن دارد. بنابراین اگر شما می‌خواهید در کاری انگیزه داشته باشید، ارتباط آن را با نیازهای اساسی
زندگی خود به‌خوبی درک کنید؛ مثلاً دریابید که درس خواندن چه نیازهایی از زندگی شما را برطرف می‌کند. یا کار چه میزان از نیازهای شما را برآورده می‌سازد. هرچه میزان ارتباط کار یا تحصیل را با نیازهای
زندگی خود بیش‌تر بدانید، انگیزه شما در انجام آن قوی‌تر خواهد شد.
براساس یکی از معروف‌ترین نظریه انگیزه، یعنی نظریه انتظار ـ ارزش، ارزشمند دانستن هدف شرط اساسی در افزایش انگیزه است. خیلی افراد هدف دارند؛ اما
ارزش زیادی برای هدف خود قائل نیستند. هدف زمانی از دیدگاه فرد ارزشمند به حساب می‌آید که کارآیی‌ها و فواید آن هدف در زندگی برای انسان روشن گردد. بنابراین هرچه شما بیش‌تر به آثار مثبت هدف خود یعنی تحصیل یا کار بیندیشید، انگیزه شما در انجام آن افزایش می‌یابد. توجه به جوانب مثبت و در نظر گرفتن آثار و فواید کار و تحصیل ارزشمندی آن را در نظر شما افزایش داده و انگیزه شمار در انجام آن تقویت می‌گردد.
طبق همان نظریه انتظار ـ ارزش مهم‌تر از داشتن
هدف، احتمال رسیدن به آن است. شما هرچه هدف بزرگ داشته باشید، اما اگر احتمال بدهید که توانایی رسیدن به آن را ندارید، به سوی آن حرکت نخواهید کرد. بنابراین شما برای افزایش انگیزه خود باید بدانید که می‌توانید به هدف مورد نظر خود دست یابید، درک کنید و باور کنید که رسیدن به هدف کار دست‌یافتنی و عملی است. در این صورت است که شما دست به
عمل خواهید زد و هر
روز که قدمی در راه رسیدن به هدف بردارید، احساس
پیشرفت می‌کنید این امر انگیزه شما را بیش‌تر می‌کند؛ چون احتمال رسیدن به هدف بیش از پیش تقویت می‌شود.
خداوند مدیر و مدبر
عالم است. امکان ندارد هیچ کاری بدون
اراده و
مشیت او انجام گیرد؛ لذا یکی از ارکان موفقیت انسان کمک اوست. اگر ما از افراد موفق سؤال کنیم، آن‌ها کمک
خداوند را در موفقیت بسیار جدی و اساسی می‌داند. انسان با
استمداد از
خداوند نیرو می‌گیرد، انرژی می‌گیرد و می‌تواند با تکیه به نیروی او به پیشرفت خود ادامه دهد؛ لذا هموار از او استمداد کنید که شما را در زندگی کمک کند.
در
جهان‌بینی توحیدی ما، انسان، هدفمند معرفی شده است. او امروزش با دیروزش یکی نیست هر روز گامی به هدف نزدیک‌تر می‌شود. همیشه خداوند را ناظر
اعمال خود می‌بیند و برای این‌که سیر صعودی داشته باشد، باید در چهارچوب برنامه و تقسیم ساعات شبانه‌روزی حرکت کند و بر سیر و
رشد خود نظارت داشته باشد تا به ضعف‌های خود آگاهی پیدا کند. به همین خاطر در احادیثی نیز به ما توصیه شده که اوقات شبانه‌روزی را به چهار بخش تقسیم کنیم: ۱.
عبادت و
مناجات با خدا؛ ۲. کار؛ ۳. معاشرت با برادران دینی و
اقوام؛ ۴.
تفریح و استراحت (برای نشاط).
تقسیم اوقات و نظم دادن به زندگی جهت جلوگیری از هدر رفتن فرصت‌ها و اوقات یک دستور دینی است. هرگز برای
مؤمن،
اوقات فراغت به معنی بی‌کار بودن وجود ندارد و بی‌کاری و
فراغت برای کسی است که نظم ندارد. استراحت، فراغت نیست. استراحت در حد نیاز خود یک کار
برنامه‌ریزی شده و هدفمند، برای کسب انرژی بیش‌تر و شروعی فعال‌تر است.
هر فردی در نظام دینی، مسئول و مکلف به اموری است و نسبت به آگاهی،
اختیار و توانایی‌ها و وظایفش حساب‌رسی دارد. اگر ما به این امر معتقد باشیم و بدانیم که ما باید طبق وظیفه
عمل کنیم، دیگر اضطراب نخواهیم داشت؛ چون خیالمان راحت است که به وظیفه خود عمل کرده‌ایم و سرمان نزد خدا بلند است مسلماً کسی که چنین عمل کند، چون احساس ارزشمندی می‌کند، توانایی‌هایش بیش‌تر می‌شود و دغدغه ارزیابی و
قضاوت دیگران برایش اهمیت زیادی نخواهد داشت. بسیاری از اضطراب‌های ما به خاطر این است که آن‌قدر که درباره نگرش و گفته‌های مردم ناراحت هستیم، در برابر خداوند وظیفه‌ای احساس نمی‌کنیم. گاهی انسان می‌خواهد مثل دیگران باشد؛ درحالی‌که اگر به وظیفه خود عمل کند، حتماً در همان امر موفق‌تر و با نشاط‌تر خواهد بود.
خداوند در
قرآن به ما توصیه نموده که اهل کار و تلاش باشیم و از سویی نیز تأکید نموده که بیش از توانایی خودمان از خود توقع نداشته باشیم؛ پس معلوم است که اگر فرد به اندازه استعدادش تلاش کرد، دیگر نگران نخواهد بود؛ چون پیش
وجدان خودش احساس رضایت می‌کند که برای موفقیت خودش کم نگذاشته و این خود مانع
اضطراب و
استرس است.
گفتیم که ما موظف هستیم اوقات خود را
برنامه‌ریزی کنیم. از سویی نیز باید در همه امور خود
نیت و انگیزه الهی داشته باشیم. این کار باعث می‌شود که فرد همیشه خود را تحت حمایت و توجه خداوند ببیند و برای هر تلاش خود
ارزش و قیمتی بالا در نظر بگیرد. این امر سبب می‌شود که بر تلاش افزوده شود و توانمندی‌ها به کار گرفته شود و احساس اضطراب کم گردد. این فرد پیوسته برای اموری که همه دغدغه آن را دارند (خوراک، پوشاک، منزل،
علم...) از خداوند قادر و مهربان کمک می‌خواهد و همه فیوضات را از او می‌داند و می‌داند که اوست که می‌تواند به
انسان عزت و برتری دهد.
این
نیت باید پیوسته با
ذکر و
دوستی با افراد معنوی،
مطالعه کتب اخلاقی و دیدار علمای ربانی تجدید و تمدید گردد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «موفقیت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۲/۱۹.
