فرشته و مریم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حضرت مریم سلام‌الله‌علیها،
فرشته، حضرت عیسی علیه‌السلام، بشارت.
پرسش: خداوند چند فرشته برای
بشارت عیسی، بر حضرت مریم فرستاد؟ آیا در مورد تعداد فرشتگان تناقضی در
قرآن رخ داده است؟
پاسخ:
در جای خود در
علم منطق ثابت شده است که تناقض شرایطی دارد؛ از جمله این شرایط این است که در زمان واحد و در مکان واحد باشد. در حالی‌که روشن است جایگاه و زمان صحبت کردن فرشتگان با حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ تفاوت می‌کند. در یک زمانی و یا در یک مکانی گروهی از فرشتگان با حضرت مریم سخن گفتند و بعد از فاصله زمانی و یا مکانی فرشته دیگر به‌تنهایی با آن حضرت صحبت کرد و این نوع بیان هیچ‌گونه تعارضی با هم ندارند.
در سوره‌ی آل‌عمران در
آیه ۴۲ و ۴۳ از دوران شکوفایی و برومندی حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ سخن می‌گوید.
فرشتگان طهارت و برگزیدگی او نسبت به تمام
زنان جهان را به او بشارت داده و به شکرانه این
نعمت‌‌های بزرگ دستوراتی به او می‌دهند: «ای مریم، فرمان‌بر پروردگار خود باش و
سجده کن و با رکوع‌کنندگان
رکوع نما». این دستور از جانب فرشتگان موجب حضور حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ در بین نمازگزاران
معبد و خواندن
نماز گروهی با آنان می‌گردد.
بدون
شک این فراز از سخن در اوایل پرورش این بانوی بزرگ (مریم) بوده است؛ زیرا پس از آن در آیه‌ی ۴۴ اشاره‌ای به داستان سرپرستی مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ توسط بزرگان معبد نموده و به
پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌فرماید: «(ای پیامبر!) این، از خبرهای غیبی است که به تو
وحی می‌کنیم و تو در آن هنگام که قلم‌های خود را (برای قرعه‌کشی) به
آب می‌افکندند تا کدامیک کفالت و سرپرستی
مریم را عهده‌دار شود، و (نیز) به هنگامی که (دانشمندان
بنی‌اسرائیل، برای کسب افتخار سرپرستی او) با هم کشمکش داشتند، حضور نداشتی و همه اینها، از راه وحی به تو گفته شد)».
و در آخر در آیه ۴۵ فرشتگان بشارت ولادت آن
کودک با عظمت را دادند؛ ولی به‌یقین هنوز زمان
تولد نرسیده بود؛ زیرا بعد از سخن گفتن فرشتگان، در پاسخ این بشارت، حضرت مریم دیگر با این فرشتگان صحبت نکرد. او مجذوب ذات پاک
حق شد و واسطه‌ها را از میان برداشت و یک‌پارچه با مبدأ
عالم هستی پیوند گرفت و بی‌هیچ واسطه‌ای از آنچه می‌خواست گفت و از آنچه می‌بایست شنید.
به همین دلیل در آیه ۴۷ می‌خوانیم که خداوند نیز پاسخ او را به شکل مستقیم بیان نمود: «(مریم) گفت: پروردگارا! چگونه مرا
فرزند‌ی خواهد بود با آن‌که بشری به من دست نزده است؟ گفت: چنین است (کار پروردگار). خدا هر چه بخواهد، می‌آفریند؛ چون به کاری فرمان دهد، فقط به آن می‌گوید: «باش» پس می‌باشد».
اما در آیات
سوره مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ چنین بیان می‌شود که حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ برای یافتن مکانی خالی از هرگونه هیاهو که به راز و نیاز با خدای خود بپردازد و چیزی او را از یاد محبوب غافل نکند، به طرف شرق
بیت‌المقدس (آن معبد بزرگ) نقل مکان نمود؛ زیرا که محلی آرام‌تر یا از نظر تابش آفتاب پاک‌تر و مناسب‌تر بود. چنانچه در سوره‌ی مریم
آیه ۱۶ می‌خوانیم: «در این
کتاب (آسمانی قرآن) از مریم یاد آر؛ آن هنگام از
خانواده‌‌اش جدا شد و در ناحیه شرقی قرار گرفت».
معلوم است که این نقل مکان حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ با فاصله‌ی زمانی از دستور فرشتگان که در آیات سوره آل‌عمران بیان شد و او را دعوت به نماز و سجود و رکوع نمودند، رخ داده است.
در نهایت بعد از رفتن به مکان دور میان خود و دیگران حجابی افکند تا خلوتگاه او از هر نظر کامل شود؛ و در آن‌جا بود که فرشته‌ی وحی بر او نازل گردید: «و در برابر آنان پرده‌ای بر خود گرفت؛ پس
روح خود را به‌سوی او فرستادیم تا به (شکل) بشری بی‌عیب و نقص بر او نمایان شد». حال این حجاب به چه انگیزه بود؟ در قرآن نیامده است؛ آیا برای
تطهیر و
غسل بود یا برای
عبادت بود؟ یا بشارت‌های قبلی و یا الهام الهی و امداد غیبی او را به آن مکان کشانده بود.
پس روشن می‌گردد سخن گفتن فرشتگان به طور دسته‌جمعی با
حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ با سخن گفتن
فرشته روح با حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ فاصله زمانی و مکانی بینشان وجود داشته است؛ و هیچ تعارض و تناقضی وجود ندارد؛ چون همان‌طور که گفته شده است، در تناقض شرط است هم در زمان واحد باشد و هم در مکان واحد؛ یعنی همان آن که جمعی از فرشتگان با حضرت مریم
سخن گفته بودند، در همان حال و همان آن فرشته روح با او سخن بگوید؛ ولی در این‌جا در چند زمان بوده است.
نکته: بر فرض این‌که تمام سخن گفتن فرشتگان و فرشته روح در آن واحد باشد، باز هم تناقض نیست؛ زیرا در تناقض
وحدت موضوع شرط است و باید نفی و اثبات بین دو قضیه باشد. در این‌جا وحدت موضوع وجود ندارد در یک قضیه گروهی از فرشتگان با حضرت مریم صحبت کردند و فرضاً در همان حال فرشته روح با حضرت صحبت کرد و این مسئله در
عالم تجرد است و القای مطالب از ناحیه آنها به فردی که شایستگی گرفتن آن را دارد و دستگاه گیرندگی معنوی دارد، کار محالی نیست؛ که هر کدام از آنها (چه فرشتگان دسته‌جمعی و چه فرشته
روح) هر کدام مطالب مورد نظر خود را به حضرت مریم، در آن واحد القا نمایند.
پایگاه اسلام کوئست.
