غلبه بر اضطراب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اضطراب، دلهره.
پرسش: من همیشه نگرانم و دلهره دارم، اول فکر می‌کردم برای درسم است؛ ولی پس از مدرسه هم دلهره دارم، چه کنم اضطرابم از بین برود؟
پاسخ: برخی راهکارهای غلبه بر دلهره و اضطراب عبارت‌اند از: ۱. تکرار این جمله معروف «آن‌که خالق من است، در همه حال حافظ من است»؛ ۲. مناجات با خدا و
امام زمان؛ ۳. گفت‌وگو با افراد متدین؛ ۴. پرهیز از رقابت منفی؛ ۵.
ورزش و فعالیت بدنی؛ ۶. درد دل با امام؛ ۷. گزینش دوست باایمان؛ ۸. درخواست راه‌حل از آگاهان؛ ۹. مطالعه کردن درباره تغییرات رشدی دوران نوجوانی؛ ۱۰. شوخ‌طبع بودن؛ ۱۱.
صبر پیشه کردن؛ ۱۲. برتر ندانستن خود در سختی‌ها؛ ۱۳. در صورت بهتر نشدن، به روان‌شناس بالینی مراجعه کند.
دلهره و
اضطراب در حد طبیعی آن لازمه
زندگی است.
اگر دلهره نبود، هیچ مادری متوجه خانه‌داری، نظافت خانه و ... نمی‌شد و هیچ پدری رنج کار و تلاش را برای آسایش خانواده‌اش تحمل نمی‌کرد و هیچ دانش‌آموزی برای مطالعه درس‌هایش تلاش نمی‌کرد؛ پس اندکی دلهره برای زندگی همه انسان‌ها مفید است.
دلهره‌ای مضر و بد است که قرار و
آرامش را از
انسان بگیرد، انسان دائماً با وجود آن احساس سرگیجه و فشار داشته باشد و ضربان قلبش شدت یابد. اضطرابی بد است که
خواب را از انسان بگیرد و مانع تمرکز حواس بر درس‌ها شود، موجب خشک شدن دهان و پریدگی رنگ، عرق بدن، بی‌اشتهایی شود؛ در این صورت نیاز است انسان برای جلوگیری از
پیشرفت آن به مشاوران و روان‌شناسان بالینی مراجعه کند.
اضطراب در
دوره نوجوانی غالباً برای همه نوجوانان اتفاق می‌افتد
و نوجوان در فرآیند رشد و تحول جسمی و روانی خود با چنین وضعی روبه‌رو می‌شود.
برای غلبه بر دلهره به نکات زیر اشاره می‌کنیم:
دلهره و اضطراب در دوره نوجوانی تقریباً برای همه نوجوانان اتفاق می‌افتد؛ پس این امر تنها مخصوص شما نیست.
این جمله را بسیار تکرار کن؛ حتی روی‌آیینه نصب کن یا روی دفترهایت بنویس تا هر
روز آن را ببینی: «آن‌که
خالق من است، در همه حال
حافظ من است».
هیچ کنجی بی‌دد و بی‌دام نیست ••• جز به خلوتگاه حق آرام نیست
هرگاه احساس کردی مشکلاتت فراوان است،
وضو بگیر و رو به
قبله بنشین و از
خدا و
امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بخواه که مشکلاتت را حل کنند؛ چراکه خدا خود گفته است که: «با
یاد خدا دل‌ها آرام و قرار می‌گیرد».
و مشکلات و مسائلت را با ایشان در میان بگذار. همان‌هایی که تا به حال به کسی نگفته‌اید.
از افرادی که اطلاعات دینی خوبی دارند، بخواه که برایت گاهی درباره
هدف از آفرینش،
محبت خدا به ما و نقش
نماز در آسایش و
آرامش قلب بگوید.
بیش از اندازه
استعداد و توانایی‌های خود، انتظار موفقیت نداشته باش و از «رقابت‌های منفی» درسی پرهیز کن. به اندازه تحمل و ظرفیت خودت تلاش کن؛ این همان چیزی است که خدا از ما خواسته است.
با
ورزش و فعالیت‌های بدنی (کمک در امر خانه، بازی سالم و...) انرژی اضافی خود را خرج کنید؛ این کار کمک می‌کند تا آن‌ها به اضطراب و دلهره تبدیل نشوند و
آرامش بیش‌تری پیدا کنید. تنها کافی است چندین بار این امر را
تجربه کنید و نتیجه خوب آن را ببینید؛ البته فراموش نکنید که این امر به اندازه خودش مفید خواهد بود و زیاده‌روی نشود.
هرگاه احساس دلهره داشتید، کنار فضای باز و سرسبزی بروید، چندین بار نفس عمیق بکشید. گاهی هم به اتاقی بروید که کاملاً ساکت باشد و
نور آن کم باشد، دراز بکشید، چشمانتان را ببندید. اگر انگشتر عینک یا ساعتی دارید از انگشت خارج کنید، کمربندتان را آزاد کنید؛ یعنی باید بدنتان کاملاً احساس آسایش داشته باشد خودتان را کنار
ضریح امام یا امام‌زاده‌ای تصور کنید که قبلاً آن را
زیارت کرده‌اید. دستان خود را به شبکه‌های ضریح بیندازید، هر چه در دل داری با او بگو و از او بخواهید که به شما کمک کند تا در
زندگی موفق باشید.این کار به مدت هفت دقیقه بیشتر طول نکشد.
دوستی انتخاب کن که با
ایمان باشد، مثبت‌اندیش باشد؛ یعنی آیه یاس نخواند و تو را
تشویق کند تا در کارها پیروز شوی و در سختی‌ها کمک تو باشد.
توجه داشته باش که اگر همیشه به مشکلات خود فکر کنی، ضرری جز اتلاف وقت و غصه برای تو در پی نخواهد داشت. پس سعی کن در هر مشکلی به دنبال راه‌حل باشی و راه‌حل را همیشه از افراد آگاه بخواه.
درباره دوره نوجوانی و تغییرات رشدی این دوره
مطالعه بیش‌تری داشته باشید؛ به عنوان مثال،
کتاب دنیای نوجوان، دکتر شرفی از انتشارات تربیت را مطالعه کنید.
شوخ‌طبعی را جزئی از برنامه زندگی خود قرار ده.
صبر در مقابل
گناه و گرفتاری و مشکلات و
عبادت را تمرین کن تا از ظرفیت بالایی برخوردار شوی، همیشه روش زندگی
معصومین را الگوی خود قرار ده.
در سختی‌ها خود را از همه برتر ندان. بدان که افراد بسیاری هستند که
غبطه زندگی تو را می‌خورند.
اگر با تمرین‌های بالا بهتر نشدید، حتما‌ً از روان‌شناس بالینی کمک بگیرید.
۱. درمان اضطراب همراه با آبشار آرامش، ترجمه دکتر کوشیا کریمی لاری، ناشر: نسل نواندیش.
۲. اضطراب و راه‌های مقابله با آن، محمد نریمانی، تهران، نیک‌آموز.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «غلبه بر اضطراب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۲.
