عمر بن عبدالعزیز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام سجاد علیه‌السلام،
عمر بن عبدالعزیز،
حکومت.
پرسش: آیا
عمر بن عبدالعزیز تصمیم گرفت حکومت را به
امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ بدهد؟
پاسخ:
در کتاب «
اعیان الشیعه» آمده است: «امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ در سال ۳۶ یا ۳۷ یا ۳۸ هـ در
مدینه تولد یافت.
و در سال ۹۴ یا ۹۵ هـ وفات یافت. در وقت وفات ۵۵ یا ۵۶ یا ۵۷ یا ۵۸ یا ۵۹ سال داشت.
دوران
امامت ایشان مصادف است با
حاکمیت یزید سپس معاویة بن
یزید و بعد هم
مروان بن حکم، سپس
عبدالملک بن مروان و در نهایت در زمان ولید بن عبدالملک به
شهادت رسید و در
بقیع مدفون شد».
«
علامه مجلسی» در «جلاء العیون» آورده است: «در روز وفات آن جناب اختلاف کرده‌اند، بعضی گفته‌اند: در ۱۸ محرم سال ۹۴ هـ. واقع شد.
«
شیخ طوسی» ۲۵ محرم همین سال را
ذکر کرده است و برخی سال ۹۵ را گفته‌اند.
«
کلینی» این قول را اختیار کرده و «ابن شهر آشوب» گفته است:
وفات آن حضرت در روز ۱۱ یا ۱۲ محرم سال ۹۵ واقع شد.
«کفعمی» ۲۴
محرم همین سال را ذکر کرده است.
در مدت عمر آن جناب نیز اختلاف است و اکثراً ۵۷ سال را گفته‌اند.
کلینی به سند معتبر از
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ روایت کرده که امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ در وقت
وفات ۵۷ سال داشت و وفات آن جناب در سال ۹۵ هـ واقع شد.»
همان‌گونه که مشاهده می‌شود، بیشترین اختلاف در مورد سال ۹۴ یا ۹۵ هـ می‌باشد. «طبری» سال وفات «
امام سجاد علیه‌السلام» را سال ۹۶ هـ.ق ذکر کرده است.
«
مسعودی» در«مروج الذهب» می‌نویسد: «در سال ۹۵ هـ علی بن حسین بن
علی بن ابی‌طالب در پادشاهی
ولید وفات کرد و در
مدینه در
بقیع دفن شد. و پنجاه و هفت ساله بود و به قولی در ۹۴ هـ درگذشت.»
این در حالی است که
یعقوبی می‌نویسد: «عمر بن عبدالعزیز ده روز گذشته از صفر سال ۹۹ هـ.ق به زمامداری رسید.»
این تاریخ تقریباً مورد اتفاق همه مورخان است. بنابراین با مقایسه‌ای که بین تاریخ شهادت امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ با دوران
حکومت عمر بن عبدالعزیز انجام می‌دهیم، احتمال واگذاری حکومت از طرف
عمر بن عبدالعزیز به امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ منتفی می‌شود.
از طرفی اکثر
مورخان زمان شهادت
امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ را در دوران ولید بن عبدالملک ذکر کرده‌اند که از سال ۸۶ تا ۹۶ هـ
خلافت داشته است.
پس اگر شهادت امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ در سال ۹۴ یا ۹۵ و یا ۹۶ هـ صورت گرفته باشد، که اکثر مورخین بر این امر اتفاق دارند، باید در دوران ولید بن عبدالملک صورت گرفته باشد؛ درحالی‌که دوران عمر بن عبدالعزیز تقریباً ۳ سال بعد از ولید بن عبدالملک بوده است.
در کتاب «زندگانی امام سجاد علیه‌السلام» نوشته «عبدالرزاق موسوی مقرم» آمده است: «
مورخان اتفاق بر این دارند که آن حضرت به فرمان
ولید بن عبدالملک مسموم شد و در
ماه محرم به شهادت رسید.»
اگر قول غیر مشهور را هم درباره
شهادت امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ بپذیریم،
باز هم چیزی در مورد واگذاری حکومت از طرف
عمر بن عبدالعزیز به امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ نقل نشده است.
به علاوه اینکه «عبدالله بن عطاء تمیمی گوید: روزی با
علی بن الحسین ـ علیه‌السلام ـ در
مسجد نشسته بودم، ناگهان عمر بن عبدالعزیز که آن روز جوانی زیبا و عیاش بود و حتی بند نعلینش
نقره بود از آنجا گذشت، حضرت به من فرمود: ای عبدالله! این
جوان عیاش را می‌بینی، وی روزی بر این مردم
حکومت کند و چون بمیرد، اهل آسمان او را لعن کنند. و اهل
زمین بر او
رحمت فرستند.» و این مطلب با ادعای فوق در
تناقض آشکاری است.
سایت اندیشه قم
