• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دنیا و آخرت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دنیا، آخرت، زندگی دنیا، زندگی آخرت.
پرسش: فرق بین دنیا و آخرت چیست؟
پاسخ: اصلی‌ترین فرق بین دنیا و آخرت در محدودیت و جاودانگی هست.



زندگی دنیا و آخرت با وجود مشابهت‌ها، در عین حال تفاوت‌های بنیادینی نیز با هم دارند و چنین نیست که دقیقاً همین قوانین طبیعی که بر جهان ما حاکم است در آنجا نیز موجود باشد.
برای نشان دادن تفاوت‌هائی که بین این دو نوع زندگی وجود دارد مثال دقیقی در دسترس نیست زیرا هر مثالی که آورده شود از دنیا خواهد بود و تابع قوانین این جهانی اما برای تقریب به ذهن و با کمی مسامحه می‌توان دنیا و آخرت را به عالم رحم و دنیا تشبیه نمود که با وجود اشتراک‌ها، بین این دو مقطع تفاوت‌های بنیادین وجود دارد.
یک جنبه مشترک این دو زندگی این است که در هر دو تغذیه هست اما نحوه تغذیه جنین با تغذیه کودک پس از تولد فرق اساسی دارد، پیش از تولد جنین با ریه‌هایش تنفس نمی کند اما با پا گذاردن در این جهان نظام زندگیش تغییر کرده و در اینجا نمی تواند یک لحظه مثل سابق زندگی کند در اینجا باید تنفس کند و از راه دهان غذا بخورد برخلاف سابق که اگر قبل از تولد هوا وارد ریه اش می‌شد می‌مرد.
با این مثال نشان دادیم که اگر چه بین حیات و زندگی این جهان و جهان آخرت مشابهت‌هایی وجود دارد در عین حال بین این دو جهان و نحوه زندگی در آن‌ها تفاوت‌های بنیادینی وجود دارد و در جهان آخرت قوانینی غیر از قوانین دنیوی حاکم است به عبارت دیگر دنیا و آخرت دو نوع جهان هستند.

۱.۱ - در محدودیت و جاودانگی

اولین تفاوت بارز میان این دو جهان محدودیت دنیا و جاودانگی آخرت است عمر هر انسانی در این جهان بالاخره پایان می‌یابد اما جهان آخرت بی پایان و جاودان است در آیات قرآن، قلیل بودن دنیا و جاودانگی آخرت مورد اشاره قرار گرفته است و زندگی دنیا به گیاهی که تنها چند روز سبز و خرم است و به زردی و پژمردگی می‌گراید و سپس خشک و نابود می‌شود تشبیه شده است.

۱.۲ - در تفکیک نعمت از عذاب

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم دیگر این دو جهان آن است که خوشی‌های دنیا آمیخته با رنج است و چنین نیست که عد‌ه‌ای از مردم همیشه متنعم و خوشحال و عد‌ه‌ای دیگر همیشه غمگین و ناراحت باشند اما جهان آخرت دارای دو بخش مجزا است که در یکی یعنی بهشت هیچ اثری از اندوه و عذاب و تلخ کامی وجود ندارد و در دیگری یعنی دوزخ چیزی جز آتش و درد وجود ندارد لذا لذت‌ها و رنج‌های اخروی بسیار شدیدتر از موارد دنیوی است از این رو است که در قرآن کریم برتری نعمت‌های اخروی و جوار و قرب الهی بر نعمت‌های دنیوی مورد تاکید واقع شده ، چنانکه سخت تر بودن عذاب آخرت از رنج‌های دنیوی نیز خاطر نشان شده است.

۱.۳ - در ثبات و تغییر

در این جهان حرکت و تغییر هست. کودک جوان می‌شود و کامل می‌گردد و به پیری می‌رسد و سپس می‌میرد در این جهان نوها کهنه می‌شوند و کهنه‌ها از بین می‌روند اما در جهان آخرت پیری و کهنگی وجود ندارد. آنجا خانه ثبات و قرار است.

۱.۴ - در آشکار و خفا شدن حقائق

در جهان ما اشیاء و امورات چنان صبغه و رنگ مادی به خود گرفته اند که حقائق آن‌ها در زیر خروارها رنگ و لعاب مادی مدفون شده و دیده نمی شود اما در جهان آخرت حقائق به صورت اصلی خود دیده می‌شوند لذاست که در قرآن می‌فرماید«فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ»«ما پرده ات را - از جلو چشمانت - برداشتیم و دیده ات امروز تیز است. »
از منظر قرآن همه عالم اعم از زمین و آسمان در حال حاضر تسبیح گوی پروردگارند و باشعورند اما انسان از درک این واقعیات عاجز است و تنها در آن جهان است که با کنار رفتن حجاب‌ها واقعیات رخ می‌نماید و آنجاست که انسان تازه می‌تواند حقائق را درک کند همین درک انسانی که به ظاهر، اعضاء آن خود درک و شعور مستقلی ندارند در آن جهان به سخن آمده و گزارش عملکرد خود را می‌دهند.
البته باید توجه داشت که برخی از انسانها که به درجه کمال و انسان کامل نائل شده اند در همین جهان نیز توانایی دیدن حقائق را دارند از این روست که حضرت امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: لو کشف الغطا لما ازددت یقیناًاگر پرده‌ها کنار رود هیچ دانش یقینی نویی به من اضافه نمی شود.

۱.۵ - در کار و نتیجه

دنیا محل کشت و عمل انسان است اما آخرت خانه بهره برداری است و درو کردن از این روست که در آن جهان عمل وجود ندارد و انسان ملزم به انجام یکسری از امور نیست پیامبر اسلام در این‌باره می‌فرمایند: «الدنیا مزرعه الآخره».دنیا کشت گاه آخرت است و حضرت علی ـ علیه السّلام ـ در بیانی زیبا در این باره می‌فرمایند:«و ان الیوم عمل و لا حساب و غداً حسابٌ و لا عمل»
[۲۲] نهج البلاغه، خطبه۴۲، انتشارات دارالهجره، قم.
امروز، کار است و محاسبه نیست و فردا محاسبه است و کار نیست.

۱.۶ - در سرنوشت

سرنوشت‌ها تا حدی در دنیا مشترک است ولی در آخرت هر کس سرنوشتی جداگانه دارد.
از آنجا که زندگی دنیا اجتماعی است و در زندگی اجتماعی همبستگی و وحدت حکفرماست لذا کار‌های خوب نیکوکاران در سعادت دیگران مؤثر است و کار‌های بد بدکاران نیز در جامعه اثر می‌گذارد لذاست که در دنیا خشک و تر با هم می‌سوزند و یا با هم از سوختن مصون می‌مانند ولی در جهان دیگر چنین نیست در آنجا محال است که کسی در عمل دیگری سهیم گردد نه کسی از ثمره کار نیکی که خودش در آن سهمی نداشته است بهرمند می‌شوند و نه کسی از کیفر گناهان دیگران معذّب می‌گردد.
قرآن کریم به این حقیقت تصریح می‌فرماید و می‌گوید:«وَ لا تَزِرُ وازِرَه وِزْرَ أُخْری»؛هیچ کس بار دیگری و گناه دیگری را به دوش نمی گیرد.
امیر المؤمنین علی«علیه السّلام» می‌فرماید: «اشدّ الذنوب ما استخف به صاحبه؛ سخت ترین گناه آن است که گناهکار آنرا کوچک شمارد».
[۲۵] نهج البلاغه، حکمت۴۷۷.



۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۷.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۳. توبه/سوره۹، آیه۳۸.    
۴. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۷.    
۵. کهف/سوره۱۸، آیه۴۶.    
۶. مریم/سوره۱۹، آیه۷۶.    
۷. طه/سوره۲۰، آیه۷۳.    
۸. قصص/سوره۲۸، آیه۶۰.    
۹. شوری/سوره۴۲، آیه۳۶.    
۱۰. اعلی/سوره۸۷، آیه۱۷.    
۱۱. کهف/سوره۱۸، آیه۴۵.    
۱۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۵.    
۱۳. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۱۴. انعام /سوره۶، آیه۳۲.    
۱۵. رعد/سوره۱۳، آیه۳۴.    
۱۶. طه/سوره۲۰، آیه۱۲۷.    
۱۷. سجده/سوره۳۲، آیه۲۱.    
۱۸. مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا، ص۱۹۴.    
۱۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۴.    
۲۰. ملا‌هادی سبزواری، شرح الاسماء الحسنی، مکتبه بصیرتی ج۱، ص۱۹۰.    
۲۱. ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللآئی، انتشارات سیدالشهدا، قم، چ۱، ۱۴۰۵، ج۱، ص۲۶۷.    
۲۲. نهج البلاغه، خطبه۴۲، انتشارات دارالهجره، قم.
۲۳. مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا، ص۱۹۷.    
۲۴. انعام/سوره۶، آیه۱۶.    
۲۵. نهج البلاغه، حکمت۴۷۷.



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : کلام | معاد شناسی




جعبه ابزار