خلقت حیوانات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خلقت حیوانات، آیات،
قرآن مجید.
پرسش: کدامین آیات دلیل بر خلقت حیوانات است؟
پاسخ:
قبل از پرداختن به بحث، مفهوم و منظور سوال را از سه دیدگاه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آیا منظور از پرسش همان
خلقت حیوان در قرآن، است یا منظور تکامل انواع و کشف این‌که همه
حیوانات به یک سلول واحد ختم می‌شود؟
آیا منظور ریشه خلقت هرکدام است؛ یعنی هرکدام از یک یا دو، تک سلولی در
ماده خارج ایجاد شدند و نتیجه این‌که به حد
کمال رسیدند و تولید مثل می‌کنند.
آیا منظور خمیر مایه خلقت حیوانات است که ماده اصلی آن خاک یا
آب می‌باشد و یا هیچ‌کدام بلکه عدم است.
برای پاسخ به موارد فوق، از چند جنبه به جواب سؤال می‌نگریم.
در
قرآن کریم از سه جهت به
آفرینش حیوانات پرداخته شده؛
أ. آفرینش پرندگان از جمله آیات آن عبارتند از: سوره نحل آیه ۷۹، سوره ملک آیه ۱۹ و
سوره نور آیه ۴۱ و...
ب. آفرینش و
حیات زنبور عسل؛ آیات آن: نحل ۶۸ و ۶۹،
ج. آفرینش حیوانات و انواع آن؛ مانند: سوره غافر آیه ۷۹ و ۸۱ و سوره زخرف آیه ۱۲ و ۱۳ و....
از جنبه دیگر این‌که کلاً آیات قرآنی در خلقت و آفرینش حیوانات، بیش از دوازده
آیه می‌باشد و آن‌ها عبارتند از:
سوره مبارکه فرقان آیه ۴۹، یس ۴۲ و ۷۱، نحل ۵ و ۸، مائده ۱۱۰، روم ۵۴، غاشیه ۱۷، بقره ۱۶۴، شوری ۲۹، نور ۴۵ و جاثیه ۴،
با توجه به این‌که جواب کلی در رسیدن به پاسخ مورد نظر، آیات فوق می‌باشد، به اهم آن‌ها اشاره می‌گردد.
در آیه ۱۷ سوره مبارکه غاشیه می‌فرماید:
«
أَفَلا یَنْظُرُونَ إِلَی الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ؛ آیا آن‌ها به
شتر (حیوان) نمی‌نگرند که چه‌گونه آفریده شده است»؟
می‌دانیم که خداوند به حیوان (شتر) خصوصیاتی و صفاتی داده که او را از سایر حیوانات برتری و ممتاز می‌سازد.
مورد بعدی آیه ۶ سوره مبارکه زمر است که می‌فرماید:
«
خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِیَةَ أَزْواجٍ؛ خداوند همه شما را از شخص واحدی آفرید و همسرش را از (باقی مانده گل) او خلق کرد و برای شما هشت زوج از چهارپایان آفرید».
در
سوره یس آیه ۷۱ آمده است:
«
أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَیْدِینا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِکُونَ؛ آیا آن‌ها ندیدند که از آنچه با قدرت خود به
عمل آورده‌ایم چهارپایانی برای آن‌ها آفریدیم که آنان
مالک آن هستند»؟
با توجه به مطالب فوق، آیات را می‌توانیم به سه دسته تقسیم کنیم.
یک دسته کلی مثل خلقت؛ آنچه در
زمین و
آسمان خلق شده‌اند که از جمله حیوانات می‌باشد.
آیات کلی منتها برای حیواناتی که دابّه (جنبده) و ریز هستند، اشاره شده است. مثل آیه ۴ سوره جاثیه می‌فرماید:
«
وَ فِی خَلْقِکُمْ وَ ما یَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آیاتٌ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ؛ در آفرینش شما و جنبندگانی که در سراسر زمین منتشر ساخته، نشانه‌هایی است برای جمعیتی که اهل یقین‌اند».
که صریحاً از خلقت حیوانات
سخن می‌گوید (که در آیات دوازده‌گانه اشاره شده است).
حال به تحلیل و نتایج مطالب فوق می‌پردازیم.
این آیات شامل همه نوع حیوانات از ریزترین تا درشت‌ترین حیوانات را شامل می‌شود و اختصاص به حیوان (شتر) ندارد.
به
منشأ آفرینش آن‌ها که آب است اشاره شده که همه جنبندگان و دوابّ از آب خلقت شده‌اند.
از عجایب و شگفتی‌های آفرینش آن‌ها سخن به میان آمده است؛ چراکه از
حکمت و نظم و
علم و آگاهی حکایت می‌کند. به طوری که نمی‌شود گفت تصادفی و بی‌حساب باشد.
از فواید وجودی و غایت خلقت آن‌ها سخن می‌گوید که وجود هیچ‌چیز در
آفرینش، بی‌فایده و بدون خاصیت نیست که این مسأله هم حاکی از حکمت
خالق می‌باشد.
۱. استاد ناصر مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان،
پیام قرآن، قم، مدرسة امیرالمؤمنین علیه‌السلام، ۱۳۷۵ش، ج ۲.
۲. استاد مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان حوزه.
تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب اسلامیه، ۱۳۷۶ش، ج ۲۰.
۳. علامه محمدحسین طباطبایی،
تفسیر المیزان، ج ۱۷، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، الطبعه الثانیه، ۱۳۹۳ ه. ق، ص ۲۰۴.
سایت اندیشه قم.
