حفر چاه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حفر چاه، امام حسین ـ علیه‌السلام،
صحابه، روز عاشورا،
آب.
پرسش: آیا در
روز عاشورا اصحاب امام حسین ـ علیه‌السلام ـ با حفر چاه امکان دست‌رسی به آب را نداشتند؟
پاسخ: پلیدترین و ناجوانمردانه‌ترین حربه یزیدیان در برابر
امام حسین علیه‌السلام محروم کردن اردوگاه امام، از عنصر ضروری
حیات یعنی آب بوده است. آن حضرت علیه‌السلام، برای رفع این مشکل اقدامات زیادی انجام دادند که بسیار مؤثر واقع شد. یکی از این اقدامات
حفر چاه بود که امام حسین ـ علیه‌السلام ـ و اصحاب نیز از این شیوه استفاده کردند؛ به‌نحوی‌که دشمن از این امر مطلع شد و از آن به‌شدت جلوگیری کرد!.
روشن است که نهضت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در شرایطی ایجاد شد که قدرت در دست امویانی بود که در
تحریف حقایق مشهور و معروف بودند؛ به همین دلیل نهضت
کربلا دچار یک توطئه کم‌نظیر تبلیغاتی شد. همین‌طور در روزگار
بنی‌عباس؛ زیرا آنان نیز همان
سیاست بنی‌امیه را دنبال می‌کردند؛ بلکه در بعضی موارد آنان با علوی‌ها با شدت و قساوت بیشتری برخورد می‌کردند. به همین جهت بسیاری از وقایع نهضت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ به‌ویژه جزئیات آن بر ما پوشیده مانده است.
روشن است که نهضت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در فاصله زمانی طولانی قبل از روز عاشورا شروع شد. از زمانی که کاروان از
مدینه منوره حرکت و با عبور از منزلگاه‌های متعددی به
مکه رسید و سپس از آنجا به‌سوی عراق خارج شده و بعد از طی منازلی در کربلا مستقر شدند؛ اما ما وقتی به
تاریخ نهضت مراجعه می‌کنیم، گزارش قابل توجهی از حوادث و وقایع مسیر حرکت نمی‌یابیم؛ بلکه بسیاری از وقایعی که در روز عاشورا اتفاق افتاده، مخفی مانده است. یکی از این وقایع مسأله عطش امام حسین و اصحاب ایشان است. بله در منابع متعدد حدیثی و در کتب زیارات و تاریخ با سند صحیح و قابل
اعتماد، اصل مسأله عطش امام حسین ـ علیه‌السلام ـ و اینکه آن حضرت با لب تشنه به شهادت رسیدند، آمده است که به بعضی از این موارد اشاره می‌کنیم:
علامه نوری و علامه مجلسی روایت کرده‌اند: حسین بن علی ـ علیه‌السلام ـ و
اهل بیت و اصحاب ایشان مظلومانه و در حالی که جسم و جانشان، مقهور و مورد
ستم قرار گرفته بود و با لب تشنه به
قتل رسیدند.
صاحب مستدرک الوسائل از
امام محمدباقر ـ علیه‌السلام ـ روایت کرده است که فرمود: "حضرت حسین ـ علیه‌السلام ـ که صاحب کربلا است؛ در‌حالی‌که مظلوم و اندوهگین و تشنه و غصه‌دار بود، شهید شد."
علامه مجلسی
روایت کرده است که جبرئیل وقایعی را که بر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ اتفاق می‌افتد، برای
حضرت آدم علیه‌السلام نقل کرد؛ از جمله این که: این پسر تو دچار یک مصیبتی خواهد شد که مصائب دیگر در مقابل آن کوچک خواهند بود: حضرت آدم فرمود: چه مصیبتی؟ جبرئیل گفت: حسین در حالی
شهید می‌شود که عطشان، غریب، تنها، بی‌یاور و بی‌معین خواهد بود."
علاوه بر روایاتی که ذکر شد،
روایات زیاد دیگری نیز وجود دارد
که قضیه عطش امام حسین ـ علیه‌السلام ـ را برای ما مسلم می‌کند؛ اما بسیاری از جزئیات آن بر ما مجهول است. درباره اینکه برای تهیه
آب اقدام به حفر جاه کردند یا نه روایاتی وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم:
بنا به نقل برخی از روایات "... امام کلنگی برداشت و پشت خیام
زنان به فاصله نه گام به طرف جنوب
زمین را کند آبی گوارا بیرون آمد و آن حضرت و همراهان همه آب آشامیدند و مشک‌ها را پر کردند....
ممکن است با توجه به نزدیکی کربلا به رودخانه فرات و بالا بودن سطح آب، اصحاب نیز از این شیوه استفاده کرده باشند؛ ولی این امر موجب گردید که دشمن از این امر مطلع شود و از آن به‌شدت جلوگیری کند!.
در تاریخ آمده است:"چون این خبر به عبیدالله زیاد رسید در ضمن نامه‌ای به عمرسعد، از او خواست که نگذارند اهل بیت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ به آبی دست پیدا کنند و در نامه‌اش نوشت: به من چنان رسانیده‌اند که حسین ـ علیه‌السلام ـ و یاران او چاه‌ها حفر کرده و آب بر‌می‌دارند، به همین جهت امکان هیچ شکستی برای ایشان نیست؛ چون بر مضمون
نامه مطلع شوی باید که حسین بن علی ـ علیه‌السلام ـ و یاران او را از کندن چاه منع کنی و نگذاری که دنبال آب بگردند.
از مناقب نقل شده که اهل بیت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در سه شبانه روزی که از آب ممنوع بودند، گاهی برای استعمال آب غیرشرب چاه حفر می‌کردند که دشمنان آن را پر کردند (ممکن است آب چنین چاهایی با عمق بسیار کم مناسب نوشیدن نبوده است)، و گاهی
حضرت اباالفضل علیه‌السلام شجاعانه محاصره شریعه فرات را شکسته و آب می‌آوردند. در شب عاشورا، حضرت
حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام با ۵۰ نفر به شریعه رفت و آب آورد؛ ولی از صبح عاشورا دیگر ممکن نشد که آبی به حرم امام حسین ـ علیه‌السلام ـ
برسد که هدف دشمن هم این بود که اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ بر اثر شدت تشنگی از پا درآیند؛ چرا‌که از
شجاعت آنان با خبر بوده و می‌دانستند که اگر تشنگی بر آنان اثر نگذارد، هرگز قادر بر غلبه بر
اهل بیت علیهم‌السلام نیستند و در نهایت هم با این حربه غیرانسانی توان جسمی لشکریان امام حسین را گرفته و آنان را به
شهادت رساندند.
پایگاه اسلام کوئست.
