چگونگی گذر از پل صراط
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پل صراط، عبور از صراط، ایمان، تقوا.
پرسش: پل صراط برای کسانی که با ایمان و باتقوا باشند، آیا پهن‌تر می‌شود، یا آنها به سرعت برق عبور می‌کنند؟
پاسخ: کیفیت گذر از صراط در قیامت، ارتباط مستقیم با عملکرد ما در
دنیا دارد که چگونه به وظایف
دین عمل کرده‌ایم. در واقع
صراط آخرت بازتاب و نتیجه کیفیت رفتار انسان در مواجه شدن با
واجبات و محرمات الهی در این دنیاست. به هر مقدار انسان در اثر تقوا قوی‌تر، راحت‌تر و سریع‌تر از
گناه صرف‌نظر کند و خود را به معصیت آلوده نسازد، در آخرت نیز، بازتاب این
عمل، گذشتن سریع و برق‌آسا از پل صراط می‌شود؛ ولی اگر در اثر ضعف
ایمان و
تقوا، نتواند در مقابل گناهان مقاومت کند و در ورطه گناه بیفتد، در آخرت نیز از پل صراط نمی‌تواند بگذرد و در آتش جهنم سقوط خواهد کرد.
در ابتدا توجه به این نکته لازم است که:
آخرت هر انسانی، بازتاب دنیای اوست و آنچه در
مواقف آخرت مشاهده می‌کند و هر
پاداش و کیفری که به او می‌رسد، عکس‌العمل عقاید، افکار،
اخلاق، گفتار و رفتار دنیای اوست و گذشتن از صراط آخرت نیز برای هر
انسان، وابسته به این است که در
دنیا، راه
زندگی را چگونه پیموده و در ایام عمر، چه صراطی را طی کرده است. کسی که در این
جهان مسیرش
صراط مستقیم انسانیت بوده، او صراط قیامت را به‌آسانی می‌پیماید و به سعادت ابدی نائل می‌شود و اما کسی که در این
عالم راه زندگی را ترک گفته، به
انحراف و کج‌روی گراییده و به خلق‌و‌خوی درندگان متخلق شده است، نمی‌تواند از صراط
قیامت بگذرد و ناچار سقوط خواهد کرد.
با توجه به نکته فوق، صراط آخرت برای افراد با ایمان و با تقوا پهن‌تر نمی‌شود؛ بلکه چون درجات
ایمان این افراد در این
دنیا و قدرت تصمیم‌گیری ایشان در انجام
واجبات و دوری از
محرمات متفاوت بوده است، در قیامت نیز عبورشان از صراط متفاوت خواهد بود. بعضی آن را با تندی و در
کمال سرعت طی می‌کنند و بعضی با تانّی و کندی.
در روایتی از
امام صادق (علیه‌السلام) می‌خوانیم:
«مردم در عبور از صراط گروه‌های مختلفی هستند. صراطی که رقیق‌تر از مو و تیز‌تر از شمشیر است. بعضی مانند برق گذر می‌کنند، بعضی مثل اسب دونده می‌گذرند، بعضی با دست‌ها و زانو‌ها می‌روند، بعضی راه را با دو پا طی می‌کنند و بعضی به صراط آویخته‌اند، گاهی گوشه‌هایی از بدنشان را
آتش می‌گیرد».
انسان متقی و مؤمنی که کاملاً به وظایف دینی خود عمل می‌کند، هرگاه در میدان
گناه قرار می‌گیرد، به سرعت خود را نجات داده و از مسیر گناه گریزان است، برخلاف انسانی که از ایمان محکم و استواری برخوردار نیست، این‌چنین انسانی با
وسوسه بسیار گاه تا نزدیکی گناه هم پیش می‌رود، ولی به سبب وجود ایمان در قلبش با سختی بسیار و برخلاف تمایل درونی گناه را ترک می‌کند، بین این دو
مؤمن خیلی فرق است. اولی به سرعت از گناه گذشت، بدون این‌که تمایلی هم داشته باشد. تجسم همین رفتار او در قیامت با سرعت گذشتن از
پل صراط است و دومی که با سختی از گناه دست کشیده است، از صراط می‌گذرد؛ ولی با تانی و افتان و خیزان.
پس کیفیت گذر از صراط در قیامت ارتباط مستقیم با عملکرد ما در
دنیا دارد که چگونه به وظایف
دین عمل کرده‌ایم.
در واقع صراط آخرت بازتاب و نتیجه کیفیت رفتار انسان در مواجه شدن با واجبات و محرمات الهی در این دنیاست. به هر مقدار انسان در اثر
تقوا قوی‌تر، راحت‌تر و سریع‌تر از گناه صرف‌نظر کند و خود را به
معصیت آلوده نسازد، در آخرت نیز، بازتاب این
عمل، گذشتن سریع و برق‌آسا از پل صراط می‌شود؛ ولی اگر در اثر ضعف ایمان و تقوا، نتواند در مقابل
گناهان مقاومت کند و در ورطه گناه بیفتد، در آخرت نیز از
پل صراط نمی‌تواند بگذرد و در
آتش جهنم سقوط خواهد کرد.
۱. معاد، گفتار فلسفی، ج۳، بخش صراط.
۲. تفسیر نمونه، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و همکاران، جلدهای ۱۳، ص۱۱۹ و ۲۶ و ص۴۵۸ و ج۱۳ ص۱۱۷.
۳. معاد در قرآن، ج۵، آیت‌الله جوادی آملی.
۴. معاد، آیت‌الله دستغیب.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «چگونگی گذر از پل صراط»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۱۸.
