• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نماز میت‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: نماز میت، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، نجاشی.
پرسش: بحث من دربارۀ صحت حدیثی است که در کتب اهل سنت از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل شده است که دربارۀ نجاشی است. وقتی خبر وفات نجاشی به پیامبر رسید، به اصحابشان فرمودند: شخصی از شما فوت کرده است، پس با آنان به صحرا رفته و دسته‌جمعی و از دور بر جنازۀ نجاشی نماز خواندند. آیا چنین حدیثی صحت دارد؟ آیا خواندن نماز میت به این کیفیت که بر میت غایب خوانده شود، شرعیت دارد؟
پاسخ:



این روایت در بسیاری از کتاب‌های تاریخی آمده و به نوعی از متواترات تاریخی است.

در منابع شیعی نیز وجود دارد؛ به‌عنوان نمونه شیخ صدوق (ره) آن را نقل کرده است.
[۳] ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ج ۲ ؟؟، ص ۳۶۰، جامعه مدرسین‌، قم، ۱۳۶۲ ش.
البته این روایت از نظر سند ضعیف است؛ زیرا محمد بن القاسم الأستر آبادی که در سلسله سند این حدیث وجود دارد، تضعیف شده
[۴] حلی، ابن داود، رجال ابن داود، ص ۵۱۰، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ق.
[۵] ابن غضائری، أحمد بن الحسین، رجال ابن الغضائری، ج ۶، ص ۲۵، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۳۶۴ق.
و یوسف بن زیاد هم مجهول بوده و شرح حالی برای او ذکر نشده است.


با این وجود و با صرف نظر از سند روایت، به‌دلیل این‌که اصل این موضوع از متواترات تاریخی است، نکاتی را یادآوری می‌نماییم:

۲.۱ - أ. مراد از نماز

برخی گفته‌اند: مقصود از نماز، معنای اصطلاحی آن نیست و رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ برای نجاشی از راه دور دعا کرده است.
[۶] آملی، میرزا محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج ۶، ص ۳۶۳، ناشر مؤلف، تهران، ۱۳۸۰ق.‌
و استعمال لفظ "صلاة" به معنای "دعا" در معنای حقیقی در میان عرب رایج است و این معنا (استعمال حقیقی) در روایات اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ نیز آمده است: محمد بن مسلم و زراره می‌گویند: به امام ـ علیه‌السلام ـ گفتم آیا رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ بر جنازه نجاشی نماز میت خواند؟ حضرت فرمود: نه، بلکه برای او دعا کرد.

۲.۲ - ب. مختص بودن این حکم به روایت فوق

ممکن است این حکم مخصوص این واقعه بوده و پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به اعجاز، جنازه نجاشی را دید و بر او نماز گذارد؛ بنابراین حضرت بر جنازه شخص حاضر نماز خواند، و این واقعه برای دیگران متصور نیست و عمومیت ندارد.


گفتنی است، به اتفاق شیعیان و بسیاری از اهل سنت، از شرایط نماز میت حضور امام و نمازگزاران نزد جنازه است و خواندن نماز میت از راه دور جایز نیست.
[۹] آملی، میرزا محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج ۶، ص ۳۶۳، ناشر مؤلف، تهران، ۱۳۸۰ق.‌



۱. ابن اثیر، أسد الغابة، ج ۱، ص ۱۲۰،بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ ق، ۱۹۸۹م.    
۲. مقریزی،‌ إمتاع الأسماع‌، ج ۲، ص ۴۶، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۰ق ۹۹۹ م.    
۳. ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ج ۲ ؟؟، ص ۳۶۰، جامعه مدرسین‌، قم، ۱۳۶۲ ش.
۴. حلی، ابن داود، رجال ابن داود، ص ۵۱۰، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ق.
۵. ابن غضائری، أحمد بن الحسین، رجال ابن الغضائری، ج ۶، ص ۲۵، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۳۶۴ق.
۶. آملی، میرزا محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج ۶، ص ۳۶۳، ناشر مؤلف، تهران، ۱۳۸۰ق.‌
۷. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۴۶ ۳۴۷، دار إحیاء التراث العربی، بیروت‌، ۱۴۰۳ ق.    
۸. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۴۶ ۳۴۷، دار إحیاء التراث العربی، بیروت‌، ۱۴۰۳ ق.    
۹. آملی، میرزا محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج ۶، ص ۳۶۳، ناشر مؤلف، تهران، ۱۳۸۰ق.‌



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | سیره پیامبر




جعبه ابزار