• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقش امدادهای الهی در پیشرفت اجتماعی حکومت مهدوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حکومت مهدوی، پیشرفت اجتماعی.

پرسش: آیا امدادهای الهی در پیشرفت اجتماعی در حکومت مهدوی نقش دارند؟



عوامل پیشرفت‌های اجتماعی در حکومت مهدوی، همانند عوامل پیشرفت در سایر زمینه‌ها
[۱] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۴۱۹ (مبادی پیشرفت‌های همه جانبه در دولت مهدوی).
به دو دسته تقسیم می‌شود:
عوامل ظاهری، مانند: آنچه تاکنون بدان اشاره شد؛ عوامل باطنی، مانند: پایبندی به اصول و ارزش‌های دینی که بر اساس سنّت الهی، امدادهای ویژه الهی را در پیدایش معجزه‌گونه توانمندی‌های فردی و پیشرفت‌های اجتماعی می‌گردد.
در این جا به برجسته‌ترین آنها که در شماری از احادیث آمده، اشاره می‌شود:


در حدیثی که به سند معتبر از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده، ایشان می‌فرماید:

«انَّ قائِمَنا اذا قامَ مَدَّ اللَّهُ (علیهم‌السّلام) لِشیعَتِنا فی اسماعِهِم وَ اَبصارِهم، حَتّی لا یَکونَ بَینَهُم وَبَینَ القائِمِ بَریدٌ یُکَلِّمُهُم، فَیَسمَعونَ وَ یَنظُرونَ الَیهِ وَ هُوَ فی مَکانِهِ؛
[۵] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۶، ح۱۸۵۳.
قائم ما هنگامی که قیام کند، خداوند (عز‌و‌جل)، شنوایی و بینایی شیعیان ما را چنان نیرو و توانی می‌دهد که نیازی به پیک میان ایشان و قائم نیست. قائم از همان جای خود با آنان سخن می‌گوید و آنها صدایش را می‌شنوند و او را می‌بینند.»

بر پایه حدیثی دیگر، امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید:

«انَّ المُؤمِنَ فی زَمانِ القائِمِ وَ هُوَ بِالمَشرِقِ لَیَری اخاهُ الَّذی فِی المَغرِبِ، وَ کَذَا الَّذی فِی المَغرِبِ یَری اخاهُ الَّذی فِی المَشرِقِ؛
[۸] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۸، ح۱۸۵۴.
مؤمن در روزگار قائم (علیه‌السّلام) در مشرق است و برادرش را در مغرب می‌بیند و همین‌گونه، کسی که در مغرب است، برادرش را در مشرق می‌بیند.»
این احادیث را دو گونه می‌توان معنا کرد:

۱.مردم در دوران حکومت امام مهدی (علیه‌السّلام) با بهره‌گیری از فن آوری‌های روز، می‌توانند با ایشان و با یکدیگر، ارتباط برقرار کنند. در این صورت، این احادیث، پیشگویی از وسایل ارتباطی عصر مهدوی است.

۲.مردم در عصر ظهور، بدون این‌که نیاز به ابزار ارتباطی داشته باشند، می‌توانند با هم ارتباط برقرار نمایند، همان‌گونه که پیش از عصر ظهور نیز برخی از اولیای الهی از توانمندی‌های خارق‌العاده سمعی و بصری برخوردارند.

به نظر می‌رسد احتمال دوم به ظاهرِ این روایات، نزدیک‌تر است؛ بلکه می‌توان گفت: حدیث اوّل، تقریباً صریح در این معناست. در این‌صورت، توانمندی ارتباط با یکدیگر از راه دور، بدون ابزارهای فنّی، حاکی از عنایت ویژه خداوند سبحان به جامعه عصر ظهور خواهد بود.


بر پایه شماری از احادیث،
[۹] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۷ (نقش برکات الهی در توسعه اجتماعی).
اهل ایمان پس از قیام امام مهدی (علیه‌السّلام) از توانمندی جسمی خارق‌العاده‌ای برخوردار خواهند شد. در یکی از این احادیث به سند معتبر از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل شده که فرمود:

«انَّهُ لو قَد کانَ ذلِکَ اعطَی الرَّجُلَ مِنکُم قُوَّةَ اربَعینَ رَجُلاً؛
[۱۲] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۰، ح۱۸۵۷.
اگر این امر (قیام) روی دهد، به هر یک از شما، نیروی چهل تن داده می‌شود.»
بدیهی است که نیرومندی جسمی انسان تا این حد (همان‌طور که در متن این حدیث و دیگر احادیث آمده)، اعطایی است و جز با عنایت ویژه الهی تحقّق نمی‌یابد.


در دولت امام مهدی (علیه‌السلام)، مؤمنان، افزون بر توانمندیِ جسمی، از نیروی روحیِ فوق العاده‌ای نیز برخوردار هستند. در ادامه حدیثی که پیش از این بدان اشاره شد، امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید:

«وَ جُعِلَت قُلوبُکُم کَزُبَرِ الحَدیدِ، لَو قَذَفَ بِهَا الجِبالَ لَقَلَعَتها؛
[۱۵] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۰، ح۱۸۵۷.
و دل‌هایتان مانند پاره‌های آهن می‌شود که اگر با آنها بر کوه‌ها بزنند، از جا کَنده می‌شوند.»

در حدیثی دیگر از امام باقر (علیه‌السّلام) آمده:

«فَاِذا قامَ قائِمُنا وَ ظَهَرَ مَهدِیُّنا، کانَ الرَّجُلُ اجرَاُ مِن لَیثٍ وَ اَمضی مِن سِنانٍ؛
[۱۹] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۲، ح۱۸۵۹.
و چون قائم، قیام کند و مهدی ما ظهور کند، آنها از شیر، شجاع‌تر و از نیزه، برّان‌تر خواهند شد.»
در احادیث دیگری نیز تعابیر یاد شده، تکرار شده است.


در دوران آرمانی حکومت امام مهدی (علیه‌السلام)، نه تنها به گونه‌ای خارق‌العاده، توانمندی‌های جسمی، روحی و ارتباطیِ اهل ایمان، افزایش می‌یابد، بلکه از همه مهم‌تر، آنان می‌توانند با فرشتگان، ارتباط برقرار نمایند. از امام رضا (علیه‌السّلام) روایت شده که فرمود:

«اذا قامَ القائِمُ، یَامُرُ اللَّهُ المَلائِکَةِ بِالسَّلامِ عَلَی المُؤمِنینَ، وَ الجُلوسِ مَعَهُم فی مَجالِسِهِم، فَاِذا ارادَ واحِدٌ حاجَةً ارسَلَ القائِمُ مِن بَعضِ المَلائِکَةِ ان یَحمِلَهُ، فَیَحمِلُهُ المَلَکُ حَتّی یَاتِیَ القائِمَ، فَیَقضی حاجَتَهُ ثُمَّ یَرُدُّهُ، وَ مِنَ المُؤمِنینَ مَن یَسیرُ فِی السَّحابِ، وَ مِنهُم مَن یَطیرُ مَعَ المَلائِکَةِ، وَ مِنهُم مَن یَمشی مَعَ المَلائِکَةِ مَشیاً، وَ مِنهُم مَن یَسبِقُ المَلائِکَةَ، وَ مِنهُم مَن تَتَحاکَمُ المَلائِکَةُ الَیهِ، وَ المُؤمِنونَ اکرَمُ عَلَی اللَّهِ مِنَ المَلائِکَةِ، وَ مِنهُم مَن یُصَیِّرُهُ القائِمُ قاضِیاً بَینَ مِئَةِ الفٍ مِنَ المَلائِکَةِ.»
[۲۱] طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۴۵۴، ح۴۳۴


«هنگامی که قائم قیام کند، خداوند به فرشتگانش فرمان می‌دهد که بر مؤمنان، سلام دهند و در مجلس‌هایشان، با آنها بنشینند، و چون هر کدام از آنها نیازی پیدا کند، قائم (علیه‌السّلام) یکی از فرشتگان را می‌فرستد تا او را بیاورد و آن فرشته، او را با خود به نزد قائم (علیه‌السّلام) می‌آورد و نیازش را برآورده می‌کند و سپس، او را باز می‌گردانَد. برخی از مؤمنان، میان ابرها سیر می‌کنند و برخی از آنها با فرشتگان، پرواز می‌کنند و برخی همراه فرشتگان، پیاده می‌روند و برخی آنها از فرشتگان، پیشی می‌گیرند و برخی از آنها در جایگاهی‌اند که فرشتگان، محاکمه خودشان را نزد آنها می‌آورند، و مؤمنان نزد خداوند، گرامی‌تر از فرشتگان‌اند و قائم (علیه‌السّلام) برخی از آنها را قاضیِ میان صد هزار فرشته می‌کند.»
بی‌تردید، پیشرفت جامعه ایمانی از نظر مادّی و معنوی تا این حد، مبدای جز عنایت ویژه الهی ندارد و بارزترین مصادیق برکت‌های آسمانی است که در آیه ۹۶ سوره اعراف، خداوند سبحان، وعده آن را به مؤمنانِ پرواپیشه داده است.


۱. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۴۱۹ (مبادی پیشرفت‌های همه جانبه در دولت مهدوی).
۲. ر.ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۱، ص۱۸۶.    
۳. نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینة البحار، ج۱، ص۳۶۰.    
۴. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۳۶.    
۵. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۶، ح۱۸۵۳.
۶. سلیمان، کامل، یوم الخلاص فی ظل القائم المهدی، ج۱، ص۳۲۰.    
۷. حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۵، ص۲۱۴.    
۸. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۸، ح۱۸۵۴.
۹. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۳۷ (نقش برکات الهی در توسعه اجتماعی).
۱۰. مجلسی، محمد‌باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲۶، ص۳۲۲.    
۱۱. طبرسی نوری، حسین، النجم الثاقب فی أحوال الإمام الحجّة الغائب، ج۱، ص۳۱۲.    
۱۲. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۰، ح۱۸۵۷.
۱۳. ابن‌قاریاغدی، محمد‌حسین، البضاعة المزجاة، ج۳، ص۵۷۰.    
۱۴. کلینی، محمد بن یقوب، الکافی، ج۱۵، ص۶۶۳.    
۱۵. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۰، ح۱۸۵۷.
۱۶. تستری، قاضی نور‌الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج۱۲، ص۱۸۸.    
۱۷. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودّة، ج۳، ص۳۸۹    
۱۸. بحرانی، سید‌هاشم، حلیة الأبرار فی أحوال محمد و آله الأطهار، ج۵، ص۴۴۸.    
۱۹. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امام مهدی، ج۹، ص۳۴۲، ح۱۸۵۹.
۲۰. کورانی عاملی، علی، معجم أحادیث الإمام المهدی، ج۴، ص۱۶۹.    
۲۱. طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۴۵۴، ح۴۳۴
۲۲. حقیقة الاعتقاد بالامام المهدی المنتظر، ج۱، ص۲۴۷    
۲۳. اعراف/سوره۷، آیه۹۶.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «نقش امدادهای الهی در پیشرفت اجتماعی در حکومت مهدوی» تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۱۱/۵.    






جعبه ابزار