• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نظافت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: نظافت، عطر معطّر، خشنودی خدا، ایمان، استجابت دعا.

پرسش: نظافت و پاکیزگی در کسب محبت و خشنودی خدا چه نقشی دارد؟ و آیا این موضوع واقعیت دارد که اگر کسی چهل روز جلوی خانه را آب و جارو کند، حضرت خضر حاجت او را برآورده می‌کند؟

پاسخ: بدن تمیز، لباس پاکیزه، استفاده از عطر و... می‌تواند نوعی حالت روحانی برای انسانی که از حس زیباشناسی فطری برخوردار است به‌وجود آورده و باعث افزایش محبت او به خدا، و زیاد شدن محبت خدا به انسان پاکیزه شود.




در تعالیم اسلام به تمیزی و نظافت اهمیت بسیار داده شده است؛ چنان‌که نظافت جزئی از ایمان شمرده شده است.«النظافة من الایمان؛ نظافت و پاکیزگی از ایمان است.»

۱.۱ - نظر ملا احمد نراقی

ملا احمد نراقی(رحمة‌الله‌علیه) درباره اهمیت طهارت و نظافت ظاهری و ارتباط آن با طهارت باطنی می‌نویسد: «و آن اهمّ امور است از برای عبادت، زیرا طهارت ظاهر، وسیله حصول طهارت باطن است. و از این جهت مدح آن در آیات و اخبار وارد شده... ؛ زیرا دل آدمی‌ از غیر خدا پاک نمی‌شود تا نفس او از اخلاق ذمیمه پاک نگردد. و نفس از آنها پاک نمی‌شود تا اعضا و جوارح از لوث گناهان، پاک نگردد. و اعضا از گناهان طاهر نمی‌شود تا از ظاهر بدن ازاله حدث و خبث نگردد».

۱.۲ - کسب محبت خدا

ائمه معصومین (علیه‌السّلام) پاکیزه‌ترین افراد در زندگی شخصی، در اجتماع، و در ارتباط با خدا بودند. به همین جهت روایات زیادی از آن بزرگواران راجع به نظافت و پاکیزگی بدن و لباس و محل زندگی وارد شده که باعث خشنودی خداوند می‌شود و به شخص پاکیزه ثواب داده می‌شود. در این‌جا برای نمونه؛ به روایاتی درباره اهمیت و ارزش نظافت و پاکیزگی و نقش آن در کسب محبت و خشنودی خدای تعالی اشاره می‌شود:

۱.۲.۱ - رویاتی از امام صادق

امام صادق (علیه‌السّلام): «دو رکعت نماز کسی که (به هنگام نماز) خود را معطّر می‌کند از هفتاد رکعت نماز کسی که عطر نمی‌زند، برتر است».
[۳] شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۴۰، قم، دار الرضی، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.

امام صادق (علیه‌السّلام): مسواک زدن دوازده ویژگی دارد: سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است، دهان را پاک و پاکیزه می‌کند، روشنی چشم را افزون می‌کند، موجب خوشنودی خداوند است، دندان‌ها را سفید می‌کند، ریزش و ساییدگی دندان را از بین می‌برد، لثه‌ها را محکم می‌کند، اشتها و میل به خوردن غذا را زیاد می‌کند، بلغم را از بین می‌برد، حافظه آدمی‌ را می‌افزاید، باعث دو برابر شدن حسنات می‌گردد، فرشتگان خدا را شاد می‌کند.
امام صادق (علیه‌السّلام): «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سر مبارکش را با سدر می‌شست و می‌فرمود: سرهایتان را با برگ سدر بشوئید؛ زیرا هر فرشته مقرب و هر پیامبر مرسلی آن‌را پاکیزه شمرده است. هر کس سر خود را با برگ سدر بشوید، خداوند تا هفتاد روز وسوسه شیطان را از او دور می‌کند؛ و کسی که خداوند تا هفتاد روز وسوسه شیطان را از او دور کند، گناه نمی‌کند؛ و کسی که گناه نکند، وارد بهشت می‌شود».

۱.۲.۲ - روایاتی از پیامبر

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «خداوند بر جوانی که زیاد در آئینه نگاه کند و با هر نگاهی سپاس خداوندی را به‌جای آورد، بهشت خود را واجب کرده است».
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «هر کس در روز پنجشنبه شب جمعه، مسجدی را جارو کند و خاک آن‌را بروبد و بیرون ببرد حتّی اگر به مقدار سرمه چشم باشد، خداوند گناهان او را می‌بخشد».
از این روایات به‌دست می‌آید که خدا زیبایی و نظافت و پاکیزگی را دوست دارد و از او خشنود است و به شخص پاکیزه ثواب می‌دهد و او را وارد بهشت می‌کند. البته شخص پاکیزه باید مؤمن باشد.


یکی از موارد نظافت، جارو کردن جلوی در منزل است که از مستحبات شمرده شده است «وَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حُسَیْنِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ الرِّضَا ـ علیه‌السلام ـ قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ کَنْسُ الْفِنَاءِ یَجْلِبُ الرِّزْقَ»؛ امام رضا ـ علیه‌السلام ـ فرمود: جارو کردن آستانه (درب ورودی) منزل باعث ازدیاد روزی خواهد شد؛ البته با رعایت موازین شرعی؛ مانند ایجاد مزاحمت نکردن برای همسایگان و عابران، رعایت حجاب هنگام آب و جارو کردن و....


اگرچه برای هر کاری که در شرع به‌عنوان مستحب از آن یاد شده، اجر و پاداش در نظر گرفته می‌شود، اما آنچه را که در پرسش آمده، مستند روایی ندارد. بنابراین نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد و بدان معتقد شد و در صورت انجام دادن این کار و برآورده نشدن حاجت، در برابر برخی از مسائل بی‌اعتقاد شد.


حاجت و خواسته‌های مشروع انسان از خداوند به سبب دعا ـ به‌ویژه دعاهایی که از سوی معصومان به دست ما رسیده ـ بیشتر توصیه می‌شود، تا از برخی اسباب و راه‌هایی که پشتوانه روایی و حدیثی ندارند. بنابراین از نگاه ما نظافت مقوله‌ای جدا و درخواست حاجت از خضر ، موضوعی جداست.


۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۹، ص ۲۹۱، باب ۸۹، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۹ ق.    
۲. نراقی، ملا احمد، معراج السعادة، ص۸۳۸، قم، هجرت، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.    
۳. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۴۰، قم، دار الرضی، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.
۴. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۱۸.    
۵. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۲۰.    
۶. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۲۵.    
۷. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۳۱.    
۸. حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۵، ص ۳۱۷، بَابُ اسْتِحْبَابِ کَنْسِ الْبُیُوتِ، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۹ ق.    




پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نقش پاکیزگی در کسب محبت خدا »، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۷.    
پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | پاکیزگی




جعبه ابزار