نشانههای خدا در آفرینش آب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خدا،
آب،
قرآن.
پرسش: نشانههای خدا در
آفرینش آب چیست؟
قرآن کریم، آفرینش آب را یکی از راهها و نشانههای بزرگ
خداشناسی میداند؛ نشانهای که پژوهشگران از طریق مطالعه آن میتوانند با خالق حکیم جهان، آشنا شوند. نکاتی که این کتاب آسمانی در این زمینه بر آن تأکید دارد، عبارت است از:
از نگاه قرآن، آب، رمز حیات است و نقش آن در پیدایش موجودات زنده، نشانه روشن و قاطع
توحید، و بدینجهت، این کتاب آسمانی، کسانی را که با مشاهده این دلیل روشن به
کفر خود اصرار میورزند، مورد ملامت قرار میدهد:
«اَوَ لَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُواْ اَنَّ السَّمَـوَاتِ وَ الْاَرْضَ کَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَـاهُمَا وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ اَفَلاَ یُؤْمِنُونَ؛
آیا کافران نمیدانند که آسمانها و
زمین، بسته بودند و ما آنها را گشودیم و هر چیز زنده را از آب پدید آوردیم؟ پس چرا
ایمان نمیآورند؟».
و نیز میفرماید:
«وَ اللَّهُ اَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَاَحْیَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ فِی ذَالِکَ لاَیَةً لِّقَوْمٍ یَسْمَعُونَ؛
و خداوند، آبی از آسمان فرود میآورد تا زمین مُرده را بدان زنده کند. بیگمان، برای آنان که گوش میسپارند، در این، نشانهای است».
زیبایی، شادابی و طراوت زمین نیز رابطه مستقیم با تدبیر حکیمانه آفرینش
آب و
ابر و
باد و
باران دارد:
«اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللَّهَ اَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْاَرْضُ مُخْضَرَّةً اِنَّ اللَّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ؛
آیا ندیدهای که خداوند، از آسمان آبی فرو فرستاد و زمین سرسبز شد؟
خداوند، باریک بینِ آگاه است».
همچنین، قرآن خطاب به مشرکان، آنان را به تأمّل در این
تدبیر و از این طریق به توحید دعوت مینماید:
«ءَاللَّهُ خَیْرٌ اَمَّا یُشْرِکُونَ• اَمَّنْ خَلَقَ السَّمَـوَاتِ وَ الْاَرْضَ وَ اَنزَلَ لَکُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً فَاَمنبَتْنَا بِهِ حَدَآئقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَّا کَانَ لَکُمْ اَن تُنمـبِتُوا شَجَرَهَا اَءِلَـهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَعْدِلُونَ؛
آیا خدا بهتر است یا آنچه با او
شریک میگردانند؟ آن بهتر است یا آن کس که آسمانها و زمین را آفرید و آبی از آسمان برایتان فرود آورد که بدان، باغهایی سرورانگیز پدید آوردیم که شما نمیتوانستید درختانش را برویانید؟ آیا معبودی
[۶] با خدا هست؟
[
نه.
]
آنان، گروهی کژرو هستند».
تامّل در نقش آب در تامین مواد غذایی نیز انسان را با خالق حکیم جهان، آشنا مینماید:
«اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَـوَاتِ وَ الْاَرْضَ وَ اَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَاَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّکُمْ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِاَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْاَنْهَـرَ؛
خداوند، کسی است که آسمانها و زمین را آفرید و آبی از آسمان فرود آورد که بدان، میوههای خوراکی برایتان بیرون آورد و کشتیها را رام شما کرد تا به فرمان او در دریا روان شوند و رودها را
[
نیز
]
مسخّر شما کرد».
آفرینش آبهای شیرین و گوارا در کنار آبهای شور و تلخ برای تأمین نیازهای آشامیدنی انسان، یکی دیگر از دلایل توحید و خداشناسی است و اگر آب، هیچ نقشی جز این نداشت، برای اثبات
حکمت و
تدبیر در آفرینش، کافی بود. قرآن، درباره این آیه روشن توحید، چنین میفرماید:
«اَفَرَءَیْتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ• ءَاَنتُمْ اَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ اَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ• لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَـهُ اُجَاجًا فَلَوْلاَ تَشْکُرُونَ؛
آیا آبی را که مینوشید، دیدهاید؟ آیا شما آن را از ابر فرو میفرستید یا ما فرو فرستندهایم؟ اگر میخواستیم، آن را تلخ میکردیم. پس چرا سپاس نمیگزارید؟».
و نیز میفرماید:
«قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْرًا فَمَن یَاْتِیکُم بِمَاءٍ مَّعِینِ؛
بگو: اگر آب
[ِ
در دسترس
]
شما فرو رود، چه کسی آب گوارا برایتان میآورد؟».
پاگیزگی و
نظافت، یکی دیگر از حکمتهای آفرینش آب است که هیچ چیز نمیتواند جایگزین آن شود. تنها همین یک حکمت کافی است که این مایه حیاتی را در ردیف بزرگترین آیات الهی و نشانههای خداشناسی قرار دهد. قرآن کریم، در دو مورد به این حکمت اشاره دارد:
«وَ اَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا؛
و از آسمان، آبی پاک کننده فرود آوردیم».
«وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً لِّیُطَهِّرَکُم بِه؛
و برایتان از آسمان، آبی فرود میآورَد تا بدان، پاکیزهتان سازد».
نکات مهم و قابل تأمّل دیگری در آفرینش آب وجود دارد که در این مجال، فرصت پرداختن به آنها نیست.
حدیثنت، برگرفته از مقاله «نشانههای خدا در آفرینش آب» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱/۲۲.