مهریه زن مطلقه پیش از نزدیکی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مهریه، طلاق، نزدیکی، مهرالمسمی، مهرالمتعه.
پرسش: وضعیت مهر برای زنی که پیش از نزدیکی طلاق گرفته است، چگونه است؟
پاسخ: زنی که قبل از نزدیکی طلاق می‌گیرد، دو حالت دارد: اگر مهرش معین است و در عقد ذکر شده باشد، او فقط مالک نصف مهر است و اگر مهرش معین نباشد، مالک مهرالمتعه و به تعبیر قرآن «متاع» است.
در مورد سؤال، دو حالت متصور است: مهر معین و مهر نامعین که ذیلاً به آن می‌پردازیم.
هرگاه مهر در عقد
نکاح تعیین شده باشد، آن را
مهرالمسمی گویند. این اصطلاح از
فقه اسلامی گرفته شده و در ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی به کار رفته است.
قانون مدنی،
می گوید: مهرالمسمی عبارت است از مال معینی که با عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می‌شود.
زن به مجرد عقد مالک تمام مهر می‌شود؛ اما مالکیت او نسبت به نصف مهر متزلزل است، در صورتی مستقر می‌شود که نزدیکی واقع شود. در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی، زن تنها مالک نصف مهر است. قانون مدنی در این زمینه مقرر می‌دارد: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد،
حق دارد مازاد نصف را عیناً یا مثلاً یا قیمتاً استرداد کند».
این حکم منشا قرآنی دارد.
درصورتی‌که مهر نامعین باشد و
طلاق قبل از نزدیکی واقع شود، قانون می‌گوید: «هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق
مهرالمتعه است».
متعه در لغت بهره‌مند شدن و لذت بردن است. این اصطلاح از
آیه شریفه
قرآن کریم گرفته شده است.
مهرالمتعه در اصطلاح حقوقی، مالی است که شوهر در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی و پیش از تعیین مهر، به تناسب وضع اقتصادی خود به زن می‌دهد. «برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث
غنا و
فقر ملاحظه می‌شود».
خلاصه آن‌که زنی که قبل از نزدیکی طلاق می‌گیرد، دو حالت دارد: اگر مهرش معین است و در عقد ذکر شده باشد، او فقط
مالک نصف مهر است و اگر مهرش معین نباشد، مالک مهرالمتعه و به تعبیر
قرآن «متاع» است.
۱. ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، (تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سازگار، ۱۳۷۸)، ج۲، ص۱۹۸-۲۰۱.
۲. سیدحسین صفایی و اسدالله امامی، حقوق خانواده، (تهران، دانشگاه تهران، چاپ ۴، ۱۳۷۴)، ج۱، ص۲۲۰-۲۳۵.
۳. امام خمینی، تحریرالوسیله، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۸، ج۳، کتاب النکاح، ص۵۳۴، مسئله ۵ و ۱۳.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مهریه زن مطلقه پیش از نزدیکی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۴.
