مهدویّت در مطالعات آمریکایی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اسلام،
مهدویت،
شیعه،
امامت،
غیبت مهدی (علیه‌السلام) پرسش: آمریکایی‌ها چه پژوهشی در مسئله مهدویت داشته‌اند؟
پاسخ:
آمریکاییان دیرتر از اروپاییان به مطالعات مهدوی پرداختند و بیشتر تحت تاثیر تحولات اجتماعی و سیاسی رخ داده در منطقه
خاورمیانه، بویژه
ایران، کویت،
عراق و
لبنان بوده‌اند.
نخستین اقدام مهم آنان برگزاری همایش «مهدویّت و هزاره‌گرایی در
اسلام؛ مفهوم مهدی در اسلام، مفهوم مهدی در نگاه
شیعه دوازده امامی،
غیبت مهدی، سفرای مهدی» بود که در سال ۱۹۸۵م به همت مرکز پژوهش‌های ایرانی دانشگاه کلمبیا برگزار شد
عنوان همایش خود گویای اهمیت مسئله
مهدویّت در نگاه برگزارکنندگان این همایش است. این همایش زمانی برگزار شد که ایران درگیر جنگی ناخواسته با دشمنی بود که خود آمریکا نیز از حامیانش به شمار می‌رفت.
پس از آن در سال ۲۰۰۰م بلانکدرد گزارشی را با عنوان «اسلام سنّی و اسلام شیعی» برای وزارت امور خارجه و وزارت دفاع آمریکا تهیه کرد و در آن اطلاعاتی درباره
شیعه و
سنّی و اختلافات اعتقادی موجود میان آن دو ارائه کرد. وی در این گزارش عقیده به مهدویّت را به عنوان یکی از اختلافات میان شیعه و سنی مورد تاکید قرار داده است. این گزارش به لحاظ زمانی بعد از جنگ دوم خلیج فارس (حمله عراق به کویت) و انتفاضه شیعی در عراق (۱۹۹۱ م) تهیه شده است.
در سال ۲۰۰۱م کلارک در کتاب میراث شیعه، ضمن فصلی که به بیان عادات و اعتقادات قدیم و جدید شیعه اختصاص داده بود، به
امامت و غیبت نیز پرداخت.
شایان ذکر است برخی از محققان ایرانی مقیم آمریکا نیز پژوهش‌هایی را در موضوع مهدویّت انجام داده‌اند که در آمریکا نشر یافته است. از جمله معروف‌ترین این آثار می‌توان به کتاب سایه خدا و امام غائب:
مذهب، سیاست و تغییرات اجتماعی در ایران، شیعه از آغاز تا ۱۸۹۰، اثر سعید امیرارجمند اشاره کرد که مرجعی برای مستشرقان در آشنایی با مهدویّت شیعی به شمار می‌آید. «این کتاب در سال ۱۹۸۴م از سوی انتشارات شیکاگو و در ۳۵۶ صفحه منتشر شده است.»
وی با روش تاریخی - تحلیلی تلاش دارد امامت و مهدویّت را راهبردی سیاسی در مذهب شیعه معرّفی کند. البته این کتاب کاستی‌های مهمّی هم دارد که در نقد دکتر سیّدحسین نصر و فرزندش به آنها اشاره شده است.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «مهدویّت در مطالعات آمریکایی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۰۷.
