مهاجرت اتباع خارجی به ایران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مهاجرت، تابعیت، اتباع خارجی، پناهندگی.
پرسش: جمهوری اسلامی ایران که ادعا می‌کند پناهگاه اسلام و مسلمین است، چرا مسلمانان عراقی و غیر عراقی را که به این کشور پناه می‌آورند، اخراج می‌کند؟ آیا مسئولیت انحراف آنان را در کشورهای غیر اسلامی بر عهده ندارد؟
پاسخ:
مردم ایران مردمی میهمان‌دوست هستند و در زمینه اعتقاد خود راسخ و پایدارند و این موضوع در طول زمان و وقایعی که برای سایر
مسلمانان به وجود آمد، نشان داده شده و به اثبات رسیده است؛ مانند کمک‌های این مردم به مردم مظلوم
افغانستان،
بوسنی و هرزگوین،
فلسطین و
عراق که شاهد این مدعاست. در بمباران شیمیایی حلبچه علیه مردم عراق تا آن‌جایی که می‌توانستند مردم ایران مددجویی از مهاجرین عراقی کردند و موارد زیاد دیگری که در قبال این کمک‌های خود هیچ‌گونه توقع و انتظاری نداشتند.
رهبران و مسئولین مملکتی هم در سیاست‌گذاری‌هایشان این حمایت و رسیدگی به اوضاع مهاجرین مدنظرشان بوده است؛ لذا شایسته نیست که به خاطر برخی وقایع و تصمیماتی که مصالح بالاتر آن‌ها را اقتضا می‌کرده، این‌گونه
قضاوت شود. البته این کمک و همیاری وظیفه دینی مسلمانان نسبت به یکدیگر است و سفارش پیشوایان دینی ما به پیروانشان بوده است.
ای کاش
تفرقه بین مسلمانان و نفوذ بیگانگان باعث تکه‌تکه شدن سرزمین‌های اسلامی نشده بود تا امروز شاهد مودت و برادری بیش‌تری بین مسلمانان می‌بودیم؛ ولی متأسفانه با تجزیه
حکومت اسلامی و تبدیل آن به کشورهای کوچک‌تر و به روی کار آمدن حکومت‌های دست‌نشانده، اوضاع و احوال فعلی دنیای امروز اقتضا می‌کند که کشور ایران مثل همه کشورهای اسلامی و غیر اسلامی جهت حفظ
امنیت خود نسبت به تردد اتباع دیگر کشورها حتی مسلمانان، قوانین خاص و محدودیت‌هایی را قرار دهد و الا تمام مسلمانان برادر یکدیگرند و علی‌القاعده باید آزاد باشند تا به هر سرزمین اسلامی که تمایل داشتند سفر کنند و یا اقامت کنند؛ از‌این‌رو بحث
تابعیت این‌جا مطرح می‌شود.
اصولاً در رابطه با یک کشور میزبان (مثل ایران) زمانی که تبعه خارجی، مانند مهاجرین عراقی که در کشور موطن خود به دلایل مختلف سیاسی امنیت جانی نداشته باشند و می‌توانند در
مهاجرت به کشور امن با ارائه مستندات و دلایل قانونی و بین‌المللی، خود را به تابعیت کشور میزبان درآورند و حق اقامت دائم در آن کشور را به دست آورند.
البته راه دیگری نیز وجود دارد و آن
ازدواج میان دو تبعه از دو کشور مختلف در کشور متبوع یکی است؛ مثلاً طبق قوانین ایران،
ازدواج مرد ایرانی با زن عراقی امکان اخذ حق تابعیت را در کشور شوهر فراهم می‌کند و طبیعتاً کشور پذیرنده تابعیت یا کشور میزبان از یک‌سری ضوابط خاصی پیروی می‌کند که با توجه به آن، تقاضا را قبول یا رد می‌کند.
در کشور ما اعطای تابعیت به ارگان خاصی تعلق ندارد و کمیسیون ویژه‌ای در تهران به تقاضای افراد که از طریق دفاتر امور اتباع با نمایندگی‌های وزارت امور خارجه در استان‌های مختلف کشور تنظیم و ارسال می‌شود، رسیدگی می‌نماید؛ پس اگر مهاجری در کشور خود احساس امنیت جانی نمی‌کند، از طریق این کمیسیون باید اقدام کند.
اما درباره استعمال لفظ اتباع خارجی در رسانه‌ها برای مسلمانانی که به
ایران مهاجرت کرده‌اند باید گفت این اصطلاح بیش‌تر جنبه حقوقی دارد و این مسئله نباید منجر به آزردگی خاطر کسی شود و در واقع تمام مسلمانان برادر یکدیگر هستند، چه از یک کشور باشند یا از کشورهای گوناگون؛ لذا از لحاظ حقوقی افرادی که از کشورهای هم‌جوار ما (مثل عراق و افغانستان) به دلیل
جنگ و درگیری و سایر مسائل سیاسی به ایران پناهنده می‌شوند، مهاجر به حساب می‌آیند.
و کسانی که تابعیت کشور میزبان خود را اخذ می‌کنند، به دلیل آن‌که تبعه آن کشور می‌شوند، از کلیه حقوقی که شهروندان آن کشور بهره‌مند هستند برخوردار می‌شوند، مگر در یک‌سری مشاغل حساسی مانند نمایندگی پارلمان و غیره.
اما اگر دلایل متقاضی پناهندگی پذیرفته نشد، تقاضای خروج وی از کشور به این معنا نیست که دیگر این شخص مهاجر راهی برایش نمی‌ماند جز این‌که پناهنده به کشورهایی مانند
آمریکا (USA) و
انگلستان (V.K) و یا سایر دولت‌های استکباری شود، بلکه این فرد مهاجر می‌تواند به دیگر کشورهای
مسلمان که امکان حفظ دین در مورد خود و فرزندانش را دارد،
مهاجرت کرده و آن‌جا نقاضای اقامت کند. از سویی شاید علت مهاجرت برخی از آن‌ها به خاطر یافتن کار یا
علاقه پیدا کردن و مجذوب فرهنگ غرب شدن آن‌ها باشد؛ همان‌گونه که برخی ساکنین کشور ما به کشورهای اروپایی مهاجرت می‌کنند.
و اگر در این مسیر اتفاقی بیفتد، مانند غرق شدن کشتی‌شان یا حوادثی ناگوار دیگر این از وقایعی است که هر ساله در سفرهای خارجی در
جهان به وجود می‌آید و علت آن را نمی‌توان بر عهده مثلاً کشور ایران گذاشت.
مطلب دیگر این‌که ما در دستورات دینی خود داریم که زکات هر منطقه‌ای در مرتبه اول متعلق به نیازمندان همان منطقه است و بعد از نبودن نیازمندان آن منطقه نوبت به دیگر مناطق می‌رسد و این در حالی است که کشور ایران به خاطر واجد بودن نیروی کار فراوان گرفتار مسئله
بیکاری است و این امر سبب شده تا دولت ایران در مورد اتباع دیگر کشورها محدودیت‌های بیش‌تری را قرار دهد و این نه از باب بی‌تفاوتی ایران نسبت به دیگر
مسلمین است یا خدای ناکرده بهانه‌ای برای اخراج برادران و خواهران مسلمان باشد، برخلاف آن‌چه که صدام با مهاجرین ایرانی کرد و به اتهام ایرانی بودن
اموال آنان را مصادره کرد و آن‌ها را از عراق اخراج نمود.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مهاجرت اتباع خارجی به ایران»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۰.
