• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مقداد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مقداد، اصحاب خاص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم، ایمان خالص.
‌پرسش: مقداد کیست؟ و چرا پیامبر او را بسیار دوست می‌داشت؟
پاسخ: از جمله کسانی که از همان ابتدای دعوت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ به دین اسلام گروید و جزء مسلمانان اولیه قرار گرفت و با رشادت‌ها و شجاعت‌هایی که در حفظ اسلام از خود نشان داد و مورد لطف و محبت رسول اکرم قرار گرفت، مقداد است.



مقداد که از اصحاب خاص پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ بود، از مردمان حضرت موت بوده. قبل از بعثت پیامبر در دوره جاهلیت به‌خاطر اختلافاتی که میان هم‌قبیله‌های خود داشت و منجر به درگیری شده بود، منطقه حضرت موت را ترک کرده به مکه آمد و در مکه با قبیله بنی‌زهره هم‌پیمان شد و به فرزندخواندگی اسود بن عبد یغوث زهری درآمد و به همین خاطر است که او را پسر اسود می‌دانند؛ درحالی‌که پدر واقعی وی، اسود نبوده؛ بلکه کسی دیگر پدر او بوده.
[۱] حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، قم، چاپ دانش، نوبت دوم،۷۶، ج ۹، ص ۵۵۴.



نام پدر واقعی مقداد عمرو بهرائی بود.


و چون مقداد با قبیله بنی‌زهره هم‌پیمان بود، او را مقداد بن اسود زهری نیز می‌گفتند.


بنابه گفته دانشمندان، مقداد یکی از هفت نفری است که در ابتدای بعثت رسول اکرم حضرت محمد ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ اسلام آورد و مسلمان شد و یکی از بزرگان اصحاب پیامبر گشت؛ او مردی فاضل و دانشمند و شجاع بود.


در حدیثی از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ آمده که حضرت فرمودند: «بهشت مشتاق دیدار چهار نفر از اصحاب من است و آنها عبارتند از: ۱. علی علیه‌السلام؛ ۲. سلمان؛ ۳. ابوذر؛ ۴. مقداد بن اسود».
[۲] قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۷.



مقداد به فرمان پیامبر هنگام مهاجرتِ گروهی از مسلمانان به حبشه که به‌خاطر آزار و اذیت بت‌پرستان مکه بود، به همراه آنان به حبشه رفت.
[۳] خداجویان، محمدکاظم، تاریخ تشیع، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ چهارم، ۷۹، ص ۲۶.



و بعد از اینکه دوران هجرت تمام شد و به پیش پیامبر برگشتند، در اکثر جنگ‌های پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ با مشرکان و بت‌پرستان با شجاعت تمام در کنار پیامبر از اسلام و پیامبر اسلام با جان و دل دفاع می‌کرد.


مقداد در یکی از جنگ‌ها به پیامبر گفت: یا رسول‌الله ما مثل قوم بنی‌اسرائیل نیستیم که بگوئیم تو و خدایت به جنگ بروید و ما ایستاده‌ایم؛ بلکه ما از هر طرف به نبرد و حمایت از تو و دین خدا خواهیم پرداخت
[۴] خداجویان، محمدکاظم، تاریخ تشیع، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ چهارم، ۷۹، ص ۲۶.
و لحظه‌ای از این پایمردی عقب نخواهیم نشست.


و باز از حضرت امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل است که فرمودند: در میان اصحاب و یاران پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ کسی به جلالت قدر و رفعت شأن سلمان فارسی و ابوذر و مقداد نبودند.
[۵] قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۲.



در اینکه چرا پیامبر مقداد را دوست می‌داشت باید گفت: که پیامبر اکثر صحابی را که ایمان خالص و تقوا داشتند و در همه حال صادق و راست‌گو بودند، دوست می‌داشت و اما برخی اصحاب پیامبر را نه‌تنها پیامبر دوست می‌داشت، بلکه خداوند هم از آنها راضی و خشنود بود.


در حدیثی از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ نقل است که فرمودند: خداوند عزوجل مرا امر کرده به دوست داشتن چهار نفر که آنها را باید دوست داشته باشم و آنها کسانی نیستند، جز علی ـ علیه‌السلام ـ، مقداد، ابوذر و سلمان فارسی.
[۶] حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، ج ۹، ص ۵۵۴.
[۷] قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۳.



بعد از رحلت پیامبر اسلام اکثر مسلمانان به راهی رفتند که موجب ناخشنودی علی و اهل‌بیت پیامبر را فراهم کردند؛ ولی افرادی مثل سلمان و ابوذر و مقداد قدمی کج برنداشتند و همیشه رضایت امام علی ـ علیه‌السلام ـ را عین رضایت خدا می‌دانستند و در همه حال پیرو آن حضرت بودند. و در ایمانشان بعد از رحلت پیامبر ذره‌ای تردید نکردند و همچون آهن محکم و استوار در راه اسلام واقعی باقی ماندند.


مقداد بعد از پیامبر سا‌ل‌های متمادی در کنار علی زیست و درنهایت در سال ۳۳ هجری در نزدیکی مدینه بدرود حیات گفت و جنازه آن بزرگوار را به قبرستان بقیع برده و در آنجا به خاک سپردند.
[۸] قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۸.



پس با توجه به مطالبی كه از امامان ـ عليهم‌السلام ـ و پيامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم ـ در رابطه با مقداد و سلمان و ابوذر گفته شد، به‌طور خلاصه می‌توان گفت اين دوستی به‌خاطر ۱. خواست خداوند بود ۲. ايمان خالص خلل‌ناپذير اين افراد بود ۳. اين افراد از اركان اصلی یاران پيامبر بودند و به خاندان اهل‌بيت ـ عليهم‌السلام ـ عشق می‌ورزيدند. و تا دم مرگ لحظه‌ای از ايمان خود دست برنداشتند.


۱. حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، قم، چاپ دانش، نوبت دوم،۷۶، ج ۹، ص ۵۵۴.
۲. قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۷.
۳. خداجویان، محمدکاظم، تاریخ تشیع، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ چهارم، ۷۹، ص ۲۶.
۴. خداجویان، محمدکاظم، تاریخ تشیع، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ چهارم، ۷۹، ص ۲۶.
۵. قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۲.
۶. حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف، ج ۹، ص ۵۵۴.
۷. قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۳.
۸. قمی، عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، ۱۳۷۳، ج ۱، ص ۲۲۸.



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : رجال | صحابه




جعبه ابزار